کریم آقاخان درگذشت
کریم آقاخان دیروز در لیسبن پرتقال درگذشت .او موسس شبکه توسعه آقاخان بود که فعالیتهای فرهنگی و توسعه گرایانه متعددی در سراسر جهان انجام داده است.
کریم آقاخان، میلیاردی صاحب‌نام در سن ۸۸ سالگی در لیسبون پرتقال درگذشت. او را هم به دلایل ارتباطش با خاندان اسماعیلیه و هم برای موفقیتهایش در کسب ثروت ، توسعه فرهنگ و کمک به برنامه‌های توسعه‌گرایانه در کشورهای مختلف می‌شناسند.او که در ۴ فوریه ۲۰۲۵ درگذشت ،در زمینه اسب‌دوانی نیز فعالیتهای زیادی داشته است. این میلیاردر سازمان‌های خیریه زیادی را حمایت و راه‌اندازی کرد. این سازمانها صدها بیمارستان ، کتابخانه ، پروژه‌های فرهنگی حمایتی در گوشه و کنار جهان را تحت پوشش دارند. او به عنوان رهبر اسماعیلیون جهان جایگاه مذهبی خاصی داشت.
شبکه توسعه آقاخان بیانیه‌ای درشبکه‌های اجتماعی، منتشر کرده و از مرگ او در «در کمال آرامش» در کنار خانواده خبر داده است. در این بیانیه بر ادامه فعالیت خیریه‌ها و سازمانها و ادامه حمایتها اطلاع رسانی شده است و هدف از این حمایتها« بهبود کیفیت زندگی اشخاص و جوامع در سراسر جهان » عنوان شده است.
وجهه مذهبی
او امام چهل و نهم اسماعیلیان بود که جمعیتی بالغ بر حدود ۱۵ میلیون مسلمان را در پاکستان، هند، افغانستان و آفریقا را در بر می‌گیرد. کریم آقاخان در سال ۱۹۵۷، در سن ۲۰ سالگی، هنگامی که دانشجوی تاریخ اسلامی هاروارد بود جانشین پدربزرگ خود شد. البته همان سال هم ملکه الیزابت دوم انگلیس ، عنوان موروثی «والاحضرت» را به او‌اهدا کرد.
البته براساس اسناد تاریخی لقب «آقا خان» نیز یادگاری از فتحعلی شاه قاجار است که نخستین بار به حسن‌علی شاه، چهل و ششمین امام اسماعیلی داده شد. او پس از قتل پدرش شاه خلیل الله (در یزد ۱۲۳۲ق/ ۱۸۱۷م) با مادرش به دربار قاجار آمد. شاه قاجار برای دلجویی از حسن‌علی شاه، نه‌تنها یکی از دخترانش به نام «سرو جهان خانم » را به زنی او داد، بلکه او را به حکومت قم برگماشت و به وی لقب افتخاری «آقاخان» بخشید. از این زمان او به «آقاخان محلاتی» بلندآوازه شد. از آن زمان عنوان «آقاخان» لقب موروثی امامان اسماعیلی شد.
همیشه ایرانی
آقاخان متولد سوئیس بود،تابعییت انگلیسی داشت و در قصری در فرانسه زندگی می‌کرد اما بارها به ایرانی بودنش افتخار کرده بود. در آخرین حضور کریم آقاخان در تهران که احتمالا حوالی سال 1355 بوده، در میهمانی مجللی سفیر سوئیس به زاده سوئیس بودن آقاخان افتخار کرد اما او در پاسخ با آرامش گفت که بله زاده سویس هستم ولی ایرانی هستم و دست کرد در جیب خود پاسپورت خود بیرون کشید و نشان داد که ایرانی است.
ثروت با بخشش در تضاد نیست
تخمین دقیقی از ثروت او وجود ندارد برخی ثروت او را حداقل یک میلیارد و حداکثر ۱۳ میلیارد ارزیابی کرده‌اند. بخش عمده ثروت او حاصل سرمایه‌گذاری‌ها، مشارکت‌ها و سهام‌داری در هتل‌های گرانقیمت، خطوط هوایی، اسب‌های مسابقه ، روزنامه‌ها و.... بود. جزیره‌ای خصوصی در باهاما، یک جت و کشتی تفریحی بسیار مجلل داشت. همچنین اسب مسابقه‌ای داشت که همیشه برنده بود اما از او دزدیده شد و هرگز پیدا نشد.
پیشترگزارشی از او در نیویورک تایمز منتشر شده و آقاخان ایده متفاوتی درباره بخشش و ثروت مطرح کرده بود. او‌معتقد بود که افزایش ثروت با فعالیتهای بشردوستانه‌اش در تضاد نیست. او گفته بود افزایش توان مالی او مکمل بهبود زندگی دیگران است
بنیاد آقاخان و دیگر فعالیتهای فرهنگی
او بنیان‌گذار بنیاد خیریه آقاخان بود که بخشی از آن با عنوان «بنیاد آقاخان برای فرهنگ» به انجام فعالیتهای فرهنگی در کشورهای مختلف اقدام می‌کرد. این بنیاد دانشگاهی در کراچی را حمایت می‌کند و همچنین «برنامه آقاخان برای معماری اسلامی» در دانشگاه هاروارد و موسسه فناوری ماساچوست (MIT) را زیر نظر داشت و جایزه سالانه‌ای نیز به‌نام «جایزه آقاخان برای معماری» برگزار می‌کرد.این جایزه گران‌ترین جایزه معماری جهان که هر سه سال یک‌بار اهدا می‌شود نیز برای انتخاب بهترین آثار معماری جهان که هم اصیل و هم متناسب با زمانه نو بازآفرینی شده باشند نیز راه اندازی شده است. در ایران چند ساختمان از جمله یک مدرسه در سیدبار بلوچستان نامزد این جایزه شدند. جایزه سالانه محیط زیست برای حافظان زیست‌بوم کره زمین راه اندازی شده است . همچنین جایزه موسیقی برای موسیقی‌های ارزنده و غنی راه اندازی شده و یک بار این جایزه به زنده‌یاد استاد شجریان اهدا شد.
کریم آقاخان همچنین «گروه رسانه‌ای نِیشِن» را تشکیل داده بود که از این بنیاد به عنوان بزرگ‌ترین سازمان رسانه‌ای مستقل در شرق و مرکز آفریقا نام برده می‌شود. همچنین در ایجاد دانشگاه آسیای میانه (در تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان) مشارکت داشت. مجموعه این فعالیتها زیر نظر شبکهٔ توسعهٔ آقاخان (AKDN) است .
