دلار به سراشیب می‌افتد

به گزارش شرق، در روزهای اخیر، بازار ارز ایران شاهد تغییرات عمیقی بوده است. از فشارهای بین‌المللی گرفته تا تحولات داخلی کشور، همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا دلار در بازار آزاد شاهد نوسانات چشمگیری باشد و مرز ۹۰هزار تومان را رد کند.

یکی از مهم‌ترین عواملی که در این روزها بر قیمت دلار تاثیر گذاشته، تحرکات سیاسی و تصمیمات آمریکا است. در تازه‌ترین اخبار، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده، اعلام کرده که قصد دارد فشارها بر ایران را تشدید کند. او به‌طور علنی از برنامه‌ریزی برای کاهش صادرات نفت ایران و اعمال تحریم‌های جدید صحبت کرده است. طبق گزارش هفته گذشته وال‌استریت ژورنال، برخی اطرافیان ترامپ حتی پیش‌بینی کرده‌اند که او ممکن است بنادر چینی را که به‌عنوان یکی از مسیرهای اصلی صادرات نفت ایران محسوب می‌شود، هدف قرار دهد. این اقدام اگرچه در عمل برای امریکا با چالش‌های قابل‌توجهی روبروست، اما سیگنال‌هایی از تشدید تحریم‌ها و کاهش درآمدهای نفتی ایران به بازار ارز ارسال کرده است. بنابراین به نظر می رسد که بخش قایل توجهی از اتفاقات بازار ارز هیجانی باشد.

افزایش تقاضا در استانه نوروز

همچنین در داخل کشور، فضای روانی جامعه تحت‌تاثیر انتظارات تورمی قرار دارد و از آن سو برخی از مردم ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را به دلار تبدیل کنند تا از کاهش ارزش پول ملی در امان بمانند. این افزایش تقاضا برای ارز، در کنار افزایش تورم، باعث شده تا قیمت دلار در این روزها روندی افزایشی داشته باشد.

در این شرایط، تغییرات فصلی در حجم معاملات ارز نیز بر قیمت دلار تاثیر می‌گذارد. نزدیک شدن به پایان سال و افزایش تقاضا برای ارز  باعث می‌شود که حجم معاملات ارز افزایش یابد. این تغییرات فصلی اگرچه موقتی است، اما در شرایط فعلی می‌تواند فشار بیشتری به بازار ارز وارد کند و نوسانات بیشتری را شاهد باشیم.

اما همزمان با همه این‌ها، برخی با تکیه بر تجربه سالهای اخیر منتظر ورود و دخالت بازارساز هستند. یکی از راه‌های پیش‌بینی شده برای کاهش نوسانات بازار ارز تا پایان سال، ورود بانک مرکزی به بازار است. برخی کارشناسان معتقدند که بانک مرکزی می‌تواند با تزریق ارز به بازار، وضعیت را کنترل کرده و نوسانات را کاهش دهد. این اقدام‌ها اگرچه ممکن است موقتی باشد، اما می‌تواند به‌طور تنش فعلی را از بازار بگیرد.

کامبیز افسری، کارشناس بازار ارز، در گفت‌وگو با شرق توضیح می دهد که معتقد است وضعیت فعلی بازار ارز غیرمترقبه و غیرقابل پیش‌بینی نبوده است. او با اشاره به روند کنترل دستوری قیمت‌ها در ماه‌های گذشته، می‌گوید: «مدت زیادی بازار ارز را تحت فشار نگه داشتند و قیمت‌ها واقعی نبود. بالاخره این فنر  یک جایی در می‌رفت و قیمت‌ها واقعی‌تر می‌شد، که این اتفاق هم افتاد. از سوی دیگر، برخی تحولات سیاسی مزید بر علت شد و باعث شد این جهش قیمتی رخ دهد.»

به گفته او، قیمتی که امروز در بازار ارز دیده می‌شود، غیرواقعی نیست و از قبل هم قابل پیش‌بینی بود.

*بازارساز به دنبال کاهش نرخ دلار

با این حال، او معتقد است که دولت در برابر این وضعیت منفعل نخواهد بود و احتمالاً اقداماتی را در نظر خواهد گرفت. افسری در این باره توضیح می‌دهد: «دولت بعید است که دست روی دست بگذارد. اما به نظر من،  از چند روز قبل از ماه رمضان، یعنی حدود ۷ یا ۸ اسفند، به دلیل کاهش فعالیت‌های اقتصادی، احتمالاً قیمت‌ها مقداری نزولی خواهند شد. این روند نزولی می‌تواند تا پایان هفته دوم ماه رمضان ادامه پیدا کند.»

تاثیر آغاز ماه رمضان بر بازار ارز

این کارشناس ادامه می‌دهد: «اما بعد از دو هفته، یعنی چند روز مانده به عید نوروز، احتمالاً قیمت‌ها دوباره افزایش پیدا می‌کند. چون معمولاً پس از هفته‌های ابتدایی ماه رمضان، بازار به ثبات می‌رسد و تقاضای ارز افزایش می‌یابد. علاوه بر این، نزدیکی به سال نو شمسی هم باعث رشد تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت‌ها خواهد شد.»

با این حال، او تأکید دارد که دولت احتمالاً برای کنترل شیب افزایش قیمت‌ها وارد عمل خواهد شد. افسری در این زمینه می‌گوید: «سیاست کلی کشور مشخص است. ما ۴۵-۴۶ سال است که تحت تحریم هستیم و راه‌های مقابله با آن را می‌دانیم. این‌طور نیست که صرفاً نظاره‌گر باشیم. استراتژی کشور مقاومت در برابر فشارهای خارجی است، اما درِ مذاکره هم کاملاً بسته نیست. در چند روز اخیر ترامپ شرایط سختی را تعیین کرده و رهبری هم در پاسخ او موضع‌گیری تندی داشت. با این حال همچنان ممکن است از نظر سیاسی گشایش‌هایی ایجاد شود و هم‌زمان دولت برای کاهش شیب افزایش قیمت‌ها اقدام کند.»