استاکر و خطرهای پدیده استاکینگ

به گزارش گروه رسانه ای شرق،  استاکر در زبان انگلیسی به معنای تعقیب‌کننده است.  که شخصی را بدون اطلاع او تعقیب کند یا زیر نظر داشته باشد. فرد استاکر به تعقیب فرد اکتفا نکرده و به شیوه‌های مختلف او را مورد آزار و تهدید قرار می‌دهد. تعقیبی که توسط فرد استاکر انجام می‌شود می‌تواند به صورت فیزیکی یا حتی در فضای مجازی و به صورت آنلاین باشد. برای استاکینگ به صورت آنلاین فرد استاکر معمولا از پروفایل جعلی استفاده می‌کند تا شخصیت واقعی خود را پنهان کند.

آمارهای جهانی نشان می‌دهد که حدود ۸درصد از زنان و ۲درصد از مردان در طول زندگی خود تجربه مواجهه با استاکر را داشته‌اند. همچنین گفته می‌شود که زنان و جوانان به‌ویژه افرادی که در رده سنی 18 تا 30 قرار دارند بیش از سایرین ریسک مواجهه با استاکر  را دارند. آمارها نشان داده است که استاکرها غالبا مرد هستند.

روش‌های تعقیب و گریز مورد استفاده توسط استاکرها

همانطور که گفته شد روش‌های مورد استفاده فرد استاکر می‌تواند در فضای واقعی یا مجازی انجام شود. در ادامه با برخی از این روش‌ها آشنا می‌شوید:

حضور در خانه یا محل کار فرد بدون اطلاع و رضایت او

برقراری تماس‌های تلفنی یا ارسال پیام‌های مکرر

 ارسال مداوم نامه یا ایمیل بدون توجه به نارضایتی فرد مقابل

تعقیب فرد

ارسال لوازم یا هدایای ناخواسته مانند برای فرد مقابل

جمع آوری اطلاعات در مورد فرد

گرفتن عکس از فرد

آسیب رساندن اموال طرف مقابل

تعقیب فرد در فضای مجازی

تهدید فرد به آسیب رساندن به او یا عزیزانش

پیدا کردن اطلاعات با استفاده از سوابق فردی یا خدمات جستجوی آنلاین

تماس با دوستان، خانواده، همسایگان یا همکاران فرد

بروز فعالیت‌های جسمی ناروا و خطرناک در مقابل فرد مقابل یا نسبت به او

ویژگی‌های فرد استاکر

برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که حدود ۷۰ درصد استاکرها دچار نوعی نقص ذهنی یا اختلال شخصیت هستند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که استاکرها عمدتا دچار افکار توهم‌آمیز بوده و گمان می‌کنند که رفتارهای‌شان زیان‌بار نیست..

در بسیاری موارد  قربانی استاکر را می‌شناسد و حتی ممکن است دوستی قدیمی، همسریا پارتنر سابق فرد یا یکی از اعضای خانواده او باشد. در این موارد رفتارها تعقیب‌کننده از زمانی آغاز شده که او توسط فرد مقابل مورد رد یا طرد قرار گرفته است. گاهی این رفتار بعد از یک شکست عشقی یا مثلا طلاق و برای جلب دوباره محبت فرد مورد علاقه رخ می‌دهد. گاهی نیز دلیل رفتار استاکر انتقام‌جویی و خشم نسبت به یک فرد  است.  

در چنین مواردی می‌توان حدس زد که استاکر با مشکل در پذیرش واقعیت و ادراک آن مواجه است. گاهی نیز استاکر ممکن است مجذوب یک چهره مشهور شده و برای جلب توجه او دست به استاکینگ بزند. گاهی هم استاکر فردی را مورد تعقیب قرار می‌دهد که نمی‌شناسد اما امیدوار است که با این رفتار بالاخره قربانی به او علاقه‌مند شود. در این موارد استاکر معمولاً دچار توهمات و تفکرات هذیانی است.

عدم آشنایی با مناسبت های اجتماعی هم یکی دیگر از ویژگی‌های فرد استاکر است. بسیاری از این افراد با مشکل در درک نشانه‌ها و هنجارهای اجتماعی هستند در چنین مواردی فرد دلیل اینکه چرا رفتارهایش مورد انتقادات شدید و حتی ایجاد خشم در دیگران مواجه می‌شود را نمی‌تواند درک کند

به صورت کلی گفته می‌شود که استاکرها غالبا در مقابل قربانی از انگیزه  کنترل، تحقیر، ترساندن، دستکاری، خجالت کشیدن یا انتقام از قربانی برخوردارند.  آنها غالبا با مشکلاتی در حوزه سلامت روان مواجه هستند چنانکه تحقیقات نشان می‌دهد که نیمی از استاکرها دارای اختلالاتی مانند اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اختلال شخصیت خودشیفته یا اختلال شخصیت مرزی بوده‌اند. اختلال شخصیت مرزی به ویژه در زنان استاکر بسیار برجسته است. همچنین بسیاری از استاکرها دارای باورهای توهمی پارانوئید یا اروتومانیک در مورد قربانی خود هستند.

تاثیر استاکرها بر قربانیان

تعقیب و گریزی استاکر می‌تواند مشکلاتی را در سلامت روان قربانیان آنها ایجاد کرده و این افراد  را به سمت عصبانیت، استرس و اضطراب سوق دهد. قربانیان استاکر معمولا تا مدت‌ها از احساس ترس، استرس و ناامنی رنج می‌برند.

 قربانیان فرد استاکر معمولا دچار اختلالات اضطرابی و افسردگی شده و ترس مداوم از مواجهه با استاکر ممکن است به بروز حملات پانیک و اختلال در زندگی روزمره قربانی منجر شود.  

در موارد شدید، قربانیان ممکن است دچار اختلال پس از سانحه یا  PTSD شوند. این اختلال می‌تواند منجر به کابوس‌های شبانه، و اجتناب از موقعیت‌هایی شود که یادآور تجربه استاکینگ هستند.

با این حال مواجهه با استاکنیک تنها به سلامت روان قربانی آسیب نمی‌ز‌ند و گاهی او تجربه‌ای از خشونت جسمی یا جنسی را هم پشت سر می‌گذارد. در شدیدترین حالت ممکن است استاکر دست به قتل قربانی بزند. به همین دلیل هم در بسیاری موارداسترس مداوم ناشی از استاکینگ می‌تواند مشکلات جسمی مانند سردرد، مشکلات گوارشی و اختلالات خواب را  در فرد ایجاد کند.

اثرات اجتماعی و شغلی

مواجهه با استاکینگ و هراس از فرد استاکر همچنین بر زندگی ا جتماعی و شغلی فرد هم تاثیر می‌گذارد به نحوی که او ممکن است با مشکلاتی که در ادامه می‌آید، مواجه شود:  

انزوای اجتماعی به دلیل ترس از مواجهه با استاکر

از دست دادن شغل به دلیل غیبت‌های مکرر یا کاهش عملکرد ناشی از استرس

تغییر محل زندگی یا کار برای فرار از استاکر

آسیب به روابط شخصی به دلیل ترس و بی‌اعتمادی ناشی از تجربه استاکینگ

چگونه با استاکر مقابله کنیم؟

افزایش آگاهی و در واقع شناخت علائم، اولین مرحله مقابله با استاکنیگ است

تماس با پلیس در صورت احساس خطر بسیار مهم است. حتی اگر هنوز جرمی رخ نداده باشد می‌توانید با دادن گزارش به ایجاد سابقه و حتی پیشگیری کمک کنید. به‌عنوان مثال، اگر استاکر مکرراً جلوی خانه شما ظاهر می‌شود، این موضوع را به پلیس اطلاع دهید.

اطلاع‌رسانی به اطرافیان، مستندسازی به معنای ثبت تمام مزاحمت‌ها شامل تاریخ، زمان، مکان و جزئیات هر حادثه هم نکات بسیار مهمی در مواجهه با استاکر هستند.

همچنین بهتر است مسیرها و عادات روزمره را تغییر دهید تا پیش‌بینی برنامه روزانه شما برای او سخت شود.  استفاده از تکنولوژی‌های امنیتی مانند نصب دوربین‌های مداربسته، سیستم‌های هشدار و قفل‌های پیشرفته می‌تواند به تامین بیشتر امنیت فرد قربانی کمک کند. در صورت خطر همچنین می‌توانید از دوستان، اعضای خانواده و حتی همکاران خود بخواهید که شما را همراهی کنند.

همچنین بهتر است از انتشار اطلاعات شخصی و موقعیت مکانی خود در شبکه‌های اجتماعی منتشر نکنید و در حساب کاربری خود تنها برای دوستان مورد اعتماد این اطلاعات را به اشتراک بگذارید.