سقوط دولت پرتغال؛ سومین انتخابات زودهنگام در سه سال اخیر

به گزارش گروه رسانه ای شرق،پرتغال، کشوری با 10.6 میلیون نفر جمعیت، روز سه شنبه شاهد سقوط دولت اقلیت میانه رو- راست گرا به رهبری لوئیس مونته نگرو بود. پارلمان این کشور با ۲۳۰ کرسی، با رای ۱۲۸ نماینده از احزاب سوسیالیست (چپ میانه) و چگا (راست افراطی)، به دولت رای عدم اعتماد داد. این اتفاق، سومین انتخابات زودهنگام را در سه سال اخیر رقم می زند و پرتغال را وارد دور جدیدی از بیثباتی سیاسی خواهد کرد.  

بحران کنونی ریشه در استعفای آنتونیو کاستا، نخست وزیر سوسیالیست، در نوامبر ۲۰۲۳ دارد. او پس از اتهامات فساد در پروژه های زیست محیطی استعفا داد، هرچند هیچ اتهام مستقیمی علیه او ثابت نشد. انتخابات مارس ۲۰۲۳ با پیروزی مختصر ائتلاف دموکراتیک (AD) به رهبری مونته نگرو پایان یافت، اما دولت جدید از همان ابتدا با چالش های جدی مواجه بود.  

اتهامات اخیر حول شرکت «اسپینومویوا»، مشاوره حفاظت از داده هاست که مونته نگرو در سال ۲۰۲۱ تأسیس و مالکیت آن را در ۲۰۲۲ به همسر و پسرانش انتقال داد. مخالفان ادعا می کنند این شرکت از قراردادها با کسب وکارهای خصوصی، از جمله یک کازینو و هتل، سود برده است. همچنین، پرداخت های ماهیانه از یک شرکت دارای مجوز قمار دولتی به اسپینومویوا، ابهامات بیشتری ایجاد کرده است. اگرچه هیچ تحقیق رسمی علیه مونته نگرو آغاز نشده، ولی دادستان ها در حال بررسی یک شکایت ناشناس مرتبط با این پرونده هستند.  

نقش احزاب رقیب 

مونته نگرو با هدف «خاتمه دادن به فضای شایعات»، هفته گذشته درخواست رای اعتماد کرد، اما شکست او قطعی بود. سوسیالیست ها و چگا، با ۱۲۸ کرسی مشترک، علیه دولت ائتلاف کردند. این ائتلاف غیرمعمول بین چپ میانه و راست افراطی، انتقادات تندی را برانگیخت. مونته نگرو در پارلمان اعلام کرد: «امروز مشخص می شود که سوسیالیست ها برای سرنگونی دولت، با راست افراطی همدست شده اند.»  

پدرو نونو سانتوس، رهبر سوسیالیست ها، اقدامات دولت را «شرم آور» خواند و گفت: «آنها با مانورها و ترفندهای سیاسی سعی در بقا داشتند.» از سوی دیگر، چگا که در انتخابات ۲۰۲۳ به سومین نیروی بزرگ پارلمان تبدیل شد، از نارضایتی عمومی از احزاب سنتی بهره برداری کرده است.  

پیامدهای اقتصادی و امنیتی  

سقوط دولت در شرایطی رخ می دهد که پرتغال باید ۲۲ میلیارد یورو از بودجه توسعه اتحادیه اروپا را مدیریت کند. بی ثباتی سیاسی ممکن است اجرای این پروژه ها را به تأخیر اندازد، درحالی که اروپا با چالش های امنیتی و اقتصادی فوری (مانند جنگ اوکراین و تورم) دست وپنجه نرم می کند.  

احتمال برگزاری انتخابات در ۱۱ یا ۱۸ ماه می وجود دارد. نظرسنجی ها نشان می دهد نارضایتی از تکرار انتخابات ممکن است به نفع چگا تمام شود. این حزب با شعارهای ضد نهادگرایی، محبوبیت خود را در میان شهروندان ناراضی افزایش داده است.  

  مونته نگرو اعلام کرده است که در انتخابات آینده شرکت خواهد کرد و بر عملکرد اقتصادی دولت تأکید دارد: رشد 1.9 درصدی در سال ۲۰۲۳ (نسبت به میانگین 0.8 درصدی اتحادیه اروپا) و نرخ بیکاری 6.4 درصد. اما مخالفان خواستار تحقیق پارلمانی درباره اتهامات هستند، که می تواند ماهها دولت را درگیر کند.  

مارسلو ربلو دِ سوزا، رئیس جمهور پرتغال، احتمالاً پارلمان را منحل خواهد کرد. این کشور که از ۱۹۷۴ و انقلاب میخک به ثبات نسبی دست یافته بود، اکنون در طولانی ترین دوره بی ثباتی سیاسی خود از زمان دموکراتیزه شدن قرار دارد.