از بانکداری به سیاست‌مداری

‌مارک کارنی، پس از پیروزی قاطع در رأی‌گیری رهبری حزب لیبرال به عنوان نخست‌وزیر بعدی کانادا انتخاب شد. کارنی ۵۹ساله است. او در ۱۶ مارس ۱۹۶۵ در فورت اسمیت متولد و در ادمونتون، آلبرتا بزرگ شد. او از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ رئیس بانک کانادا بود و سپس از ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ هدایت بانک انگلستان را بر عهده داشت. کارنی پس از کمک به کانادا برای مدیریت بدترین اثرات بحران مالی ۲۰۰۸، به عنوان اولین غیربریتانیایی در تاریخ تأسیس بانک انگلستان در سال ۱۶۹۴ به رهبری آن منصوب شد. در سال ۲۰۲۰، او به عنوان فرستاده ویژه سازمان ملل متحد برای اقدام اقلیمی و امور مالی مشغول به کار شد.

کارنی پیش‌تر مدیر اجرائی گلدمن‌ساکس بود. او به مدت ۱۳ سال در لندن، توکیو، نیویورک و تورنتو کار کرد و سپس در سال ۲۰۰۳ به‌عنوان معاون رئیس بانک کانادا منصوب شد. او هیچ تجربه سیاسی ندارد.

کارنی مدرک کارشناسی اقتصاد خود را در سال ۱۹۸۸ از دانشگاه هاروارد گرفت و مدارک کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد را از دانشگاه آکسفورد دریافت کرد. مانند بسیاری از کانادایی‌ها، او هاکی روی یخ بازی می‌کرد و در هاروارد به عنوان دروازه‌بان ذخیره فعالیت داشت.

کارنی دارای تابعیت کانادا، بریتانیا و ایرلند است. او قصد دارد در نهایت تنها تابعیت کانادایی داشته باشد؛ این امر از نظر قانونی الزامی نیست اما از نظر سیاسی هوشمندانه تلقی می‌شود. همسرش دیانا متولد بریتانیاست و چهار دختر دارند.

شانس او برای باقی‌ماندن در سمت نخست‌وزیری بیش از چند هفته رو به بهبود است. در نظرسنجی اواسط ژانویه توسط نانوس، لیبرال‌ها با ۲۰ درصد در برابر محافظه‌کاران و رهبرشان پیر پوآلی‌ور با ۴۷ درصد عقب بودند. اما در آخرین نظرسنجی این هفته، لیبرال‌ها به ۳۴ درصد و محافظه‌کاران به ۳۷ درصد رسیده‌اند.

نخست‌وزیر بعدی کانادا که پیش‌تر دو اقتصاد از گروه هفت را در بحران هدایت کرده، حالا باید کانادا را از میان جنگ تجاری قریب‌الوقوع با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تهدید الحاق و انتخابات فدرال پیش‌رو عبور دهد و همچنین کارنامه ضعیف ترودو را بهبود بخشد.

مارک کارنی، بانکدار مرکزی سابق، پس از انتخاب‌شدن به‌عنوان رهبر حزب حاکم لیبرال با ۸۵.۹ درصد آرا، به نخست‌وزیری خواهد رسید.

کارنی جایگزین جاستین ترودو، نخست‌وزیر فعلی می‌شود که در ژانویه استعفای خود را اعلام کرد اما تا زمان سوگند نخست‌وزیر جدید در روزهای آتی در سمت خود باقی می‌ماند. انتظار می‌رود کارنی در روزها یا هفته‌های آینده انتخابات زودهنگام اعلام کند، در حالی که تهدیدهای گسترده تعرفه‌ای ترامپ مطرح است.

کارنی گفت: «ما این مبارزه را شروع نکردیم. اما کانادایی‌ها همیشه آماده‌اند وقتی کسی دستکش را زمین می‌اندازد». او افزود: «آمریکایی‌ها اشتباه نکنند، در تجارت مثل هاکی، کانادا پیروز خواهد شد».

کارنی اعلام کرد که کانادا تعرفه‌های تلافی‌جویانه اولیه خود را تا زمانی که «آمریکایی‌ها به ما احترام بگذارند» حفظ خواهد کرد.

او در زمان ریاست بانک کانادا و سپس در سال ۲۰۱۳، وقتی اولین غیربومی شد که از زمان تأسیس بانک انگلستان در ۱۶۹۴ آن را هدایت کرد، بحران‌ها را مدیریت کرد. انتصاب او در بریتانیا با تحسین دوحزبی همراه شد، زیرا کانادا پس از بحران مالی ۲۰۰۸ سریع‌تر از بسیاری کشورها بهبود یافت. او در بریتانیا بدترین اثرات برگزیت را مدیریت کرد.

محافظه‌کاران مخالف امیدوار بودند انتخابات را حول ترودو بچرخانند که محبوبیتش با افزایش قیمت غذا و مسکن و موج مهاجرت کاهش یافته بود.

جنگ تجاری ترامپ و صحبت‌های او درباره تبدیل کانادا به پنجاه‌ویکمین ایالت آمریکا، کانادایی‌ها را خشمگین کرده است. آنها سرود ملی آمریکا را در بازی‌های NHL و NBA هو می‌کنند، برخی سفر به جنوب مرز را لغو کرده‌اند و بسیاری از خرید کالاهای آمریکایی اجتناب می‌کنند وقتی گزینه دیگری دارند.

موج ناسیونالیسم کانادایی شانس حزب لیبرال را در انتخابات پارلمانی که در روزها یا هفته‌های آینده انتظار می‌رود، تقویت کرده و عملکرد لیبرال‌ها در نظرسنجی‌ها رو به بهبود است.

کارنی گفت: «آمریکایی‌ها منابع، آب، زمین و کشور ما را می‌خواهند. به آن فکر کنید. اگر موفق شوند، شیوه زندگی ما را نابود خواهند کرد». او افزود: «در آمریکا مراقبت‌های بهداشتی یک تجارت بزرگ است. در کانادا یک حق است».

کارنی اظهار کرد: «آمریکا یک دیگ پر از مواد مذاب است. کانادا یک موزاییک است. آمریکا کانادا نیست و کانادا هرگز، به هیچ شکل و صورتی، بخشی از آمریکا نخواهد بود».

پس از دهه‌ها ثبات دوجانبه، رأی‌گیری برای رهبر بعدی کانادا حالا بر این متمرکز است که چه کسی برای مقابله با ایالات متحده بهترین گزینه است.

کارنی گفت: «اینها روزهای تاریکی هستند، روزهایی تاریک که کشوری که دیگر نمی‌توانیم به آن اعتماد کنیم به ما تحمیل کرده است. باید در روزهای سخت پیش‌رو متحد شویم».

ترامپ اعمال تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر بسیاری از کالاهای کانادا و مکزیک را برای یک ماه به تعویق انداخته، در حالی که ترس از جنگ تجاری گسترده‌تر وجود دارد. اما او تهدید به تعرفه‌های دیگری بر فولاد، آلومینیوم، لبنیات و سایر محصولات کرده است.

کارنی از زمان اعلام نامزدی‌اش در ژانویه، یکی پس از دیگری تأیید وزرای کابینه و نمایندگان پارلمان را به دست آورد. او اقتصاددانی بسیار تحصیل‌کرده با تجربه حضور در وال‌استریت است که مدت‌ها به ورود به سیاست و نخست‌وزیری علاقه داشته، اما تجربه سیاسی ندارد.

ترودو پیش‌تر پیشنهاد کرده بود او را وزیر دارایی کند. کارنی گفته است که استفن هارپر، نخست‌وزیر سابق محافظه‌کار نیز پیشنهاد مشابهی به او داده بود.

کارنی مدیر اجرائی سابق گلدمن‌ساکس است. او ۱۳ سال در لندن، توکیو، نیویورک و تورنتو کار کرد و سپس در سال ۲۰۰۳ معاون رئیس بانک کانادا شد. در سال ۲۰۲۰، او به‌عنوان فرستاده ویژه سازمان ملل برای اقدام اقلیمی و امور مالی مشغول شد.

دیگر نامزد برجسته رهبری لیبرال، کریستیا فریلند، معاون سابق نخست‌وزیر بود که تنها ۸ درصد آرا را کسب کرد. ترودو در دسامبر به فریلند گفت که دیگر او را به عنوان وزیر دارایی نمی‌خواهد، اما می‌تواند معاون نخست‌وزیر و مسئول روابط کانادا-آمریکا بماند. فریلند کمی بعد استعفا داد و نامه تندی درباره دولت منتشر کرد که ضربه نهایی به ترودو بود.

یا کارنی در روزها یا هفته‌های آینده انتخابات اعلام می‌کند، یا احزاب مخالف در پارلمان ممکن است با رأی عدم اعتماد در اواخر این ماه آن را اجباری کنند.