رئیسجمهور پاناما میگوید تفاهمنامه مهم با چین را تمدید نخواهد کرد
پیروزی روبیو در پاناما
رئیسجمهور پاناما اعلام کرد کشورش یادداشت تفاهم خود با چین را برای عضویت در ابتکار «کمربند و جاده» حزب کمونیست چین تمدید نخواهد کرد. مولینو در گفتوگو با خبرنگاران اظهار کرد دولت او در حال بررسی امکان خاتمه زودهنگام این یادداشت تفاهم است. این اظهارات پس از دیدار او با مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، در پاناماسیتی مطرح شد؛ دیداری که در آن روبیو از پاناما خواست بهطور فوری نفوذ حزب کمونیست چین در منطقه را بررسی کند.
رئیسجمهور پاناما اعلام کرد کشورش یادداشت تفاهم خود با چین را برای عضویت در ابتکار «کمربند و جاده» حزب کمونیست چین تمدید نخواهد کرد. مولینو در گفتوگو با خبرنگاران اظهار کرد دولت او در حال بررسی امکان خاتمه زودهنگام این یادداشت تفاهم است. این اظهارات پس از دیدار او با مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، در پاناماسیتی مطرح شد؛ دیداری که در آن روبیو از پاناما خواست بهطور فوری نفوذ حزب کمونیست چین در منطقه را بررسی کند.
این وعده پس از آن است که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، از اینکه این کشور آمریکای لاتین کنترل این کانال آبی مهم را به پکن واگذار کرده است، ابراز نارضایتی کرد.
رئیسجمهوری پاناما گفت حاکمیت کشورش بر این مسیر آبی ۸۲کیلومتری که اقیانوس آرام و دریای کارائیب (و نهایتا اقیانوس اطلس) را به هم متصل میکند، تغییری نخواهد کرد، اما تأکید کرد که پاناما یادداشت تفاهم سال ۲۰۱۷ را برای پیوستن به طرح کمربند و جاده چین تمدید نخواهد کرد و در عوض به دنبال همکاری نزدیکتر با ایالات متحده خواهد بود. مولینو پس از دیدار با مارکو روبیو که در اولین سفر خارجی بهعنوان وزیر خارجه آمریکا به پاناما رفته بود، گفت: «من فکر میکنم این سفر دری به سوی برقراری روابط جدید باز میکند. پس از این سفر تلاش میشود تا حد ممکن سرمایهگذاریهای ایالات متحده در پاناما افزایش یابد».
مارکو روبیو نیز پس از دیدار با رئیسجمهوری پاناما گفت که آماده است دستور کار ایالات متحده را پیش ببرد. او با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ایالات متحده نمیتواند و نخواهد گذاشت که حزب کمونیست چین به کنترل مؤثر و فزاینده بر منطقه کانال پاناما ادامه دهد».
به نوشته ایندیپندنت، ترامپ مدعی است چین بر کانال پاناما نفوذ دارد و از کشتیهای آمریکایی برای گذر از آن مبالغ هنگفتی بهعنوان حق عبور دریافت میکند. این کانال که ایالات متحده در چندین دهه آن را ساخت و در سال ۱۹۱۴ تکمیل شد، در دوران ریاستجمهوری کارتر به پاناما واگذار شد.
ترامپ پسگیری مالکیت کانال پاناما را از اولویتهای دولتش قرار داده است. پس از آنکه ترامپ از کنترل چین بر این مسیر آبی راهبردی ابراز نگرانی کرد، نمایندگان جمهوریخواه برای خرید مجدد کانال پاناما لایحهای ارائه دادند. این لایحه با نام «قانون بازخرید کانال پاناما» را داستی جانسون، عضو کمیته ویژه چین و کمیته حملونقل و زیرساخت مجلس نمایندگان مطرح کرده است.
جانسون در بیانیهای درباره این لایحه گفت: «رئیسجمهور ترامپ حق دارد خرید دوباره کانال پاناما را مدنظر قرار دهد. علاقه و حضور چین در اطراف این کانال باعث نگرانی است. آمریکا باید قدرتش را در خارج از کشور نشان دهد. مالکیت و بهرهبرداری از کانال پاناما ممکن است گامی مهم به سوی آمریکایی قویتر و جهانی امنتر باشد».
اگر این لایحه به قانون تبدیل شود، رئیسجمهوری آمریکا این اختیار را خواهد داشت که با هماهنگی وزیر خارجه، برای «شروع و هدایت مذاکرات با مقامهای مربوطه دولت جمهوری پاناما به منظور پسگرفتن کانال پاناما» اقدام کند.
طبق برآورد وزارت خارجه ایالات متحده، حدود ۷۲ درصد کشتیهایی که از کانال پاناما عبور میکنند، از یک بندر ایالات متحده میآیند یا به آنجا میروند.
دفتر جانسون با اشاره به اهمیت راهبردی این کانال برای ایالات متحده، یادآور شد که این آبراهه برای کشتیهای گارد ساحلی و وزارت دفاع ایالات متحده نیز یک نقطه ترانزیت کلیدی محسوب میشود. به گفته او، بدون دسترسی به این کانال، کشتیهای گارد ساحلی آمریکا مجبور میشوند برای دورزدن آمریکای جنوبی هشت هزار مایل (حدود ۱۲ هزار کیلومتر) بیشتر طی کنند. همچنین افزود که سالانه بیش از ۱۰ هزار کشتی از کانال پاناما عبور و میلیاردها دلار عوارض پرداخت میکنند، بنابراین خرید این کانال از نظر اقتصادی هم به نفع آمریکا خواهد بود.
با این حال کانال پاناما و نقش چین در منطقه تنها موضوعی نبود که در سفر مارکو روبیو به پاناما مورد بحث قرار گرفت و در این سفر دغدغههای دیگر آمریکا نیز مطرح شد.
مارکو روبیو درباره مذاکراتش با رئیسجمهوری پاناما گفت: «درباره تلاشها برای پایاندادن به بحران مهاجرت گسترده و تضمین رقابت عادلانه برای شرکتهای آمریکایی هم بحث کردیم».
قطع کمک به آفریقای جنوبی
در همین حال، رئیسجمهوری آمریکا کمک مالی واشنگتن به آفریقای جنوبی را تعلیق کرد. ترامپ میگوید آفریقای جنوبی در حال «مصادره» زمین است و با «طبقههای خاصی از مردم بسیار بد رفتار میکند» و در همین راستا اعلام کرد تمام کمکهای مالی آینده به این کشور تا انجام تحقیقی کامل متوقف میشود. به گزارش خبرگزاری فرانسه، مسئله زمین در آفریقای جنوبی مدتهاست موضوعی بحثبرانگیز بوده است. تلاشها برای اصلاح نابرابریهای ناشی از حکومت سفیدپوستان، انتقادهایی از جانب محافظهکاران برانگیخته است.
ماه گذشته، سیریل رامافوسا، رئیسجمهوری آفریقای جنوبی، لایحهای را امضا کرد که بر اساس آن، دولت میتواند تحت شرایط خاص، برای املاکی که به نفع عموم مصادره میشوند، هیچ غرامتی نپردازد.
هرچند پرتوریا میگوید این لایحه به دولت مجوز نمیدهد که املاک را خودسرانه مصادره کند و دولت باید تلاش کند با مالک به توافق برسد، برخی گروهها نگراناند وضعیتی مشابه مصادره مزارع تجاری سفیدپوستان در زیمبابوه پس از استقلال این کشور در سال ۱۹۸۰ تکرار شود که زمینها اغلب بدون پرداخت هیچگونه غرامتی مصادره شدند.
ترامپ در نشستی با خبرنگاران گفت دولت آفریقای جنوبی «در حال انجام کارهای وحشتناک و هولناکی» است. او افزود: «این موضوع در دست بررسی است. ما تصمیم خواهیم گرفت تا زمانی که متوجه شویم آفریقای جنوبی دقیقا چه میکند، آنها زمینها را تصرف و مصادره میکنند و در واقع ممکن است کارهایی بسیار بدتر از این هم انجام دهند».
مالکیت زمین در آفریقای جنوبی موضوعی بحثبرانگیز است؛ زیرا با گذشت سه دهه از پایان آپارتاید، بیشتر زمینهای کشاورزی همچنان تحت مالکیت سفیدپوستان قرار دارند. قانون زمین بومیان مصوب سال ۱۹۱۳ باعث شد رژیم آپارتاید هزاران خانواده سیاهپوست را به زور از زمینهایشان بیرون کند. سیاست رسمی آپارتاید تا ۱۹۹۰ ادامه داشت و انتخابات چندنژادی در سال ۱۹۹۴ برگزار شد. علاوه بر ایلان ماسک، برخی از چهرههای قدرتمند سیلیکونولی ازجمله دیوید ساکس، مسئول بخش هوش مصنوعی و ارزهای دیجیتال در دولت ترامپ و پیتر تیل، یکی از بنیانگذاران پیپال که جیدی ونس را به ترامپ معرفی کرد، در آفریقای جنوبی بزرگ شدهاند.