انیمیشنها در تمام بخشها داوری شوند
چهار انیمیشن در جشنواره امسال اکران شدهاند و قرار است به صورت جداگانه داوری شوند. این درحالی است که در اکثر جشنوارههای جهان این آثار در کنار دیگر فیلمها بررسی و ارزیابی میشوند و به آنها جایزه داده میشود. از ابتدای جشنواره کارگردانان و سازندگان این آثار درخواست کردهاند که داوری امسال جشنواره تغییر کنند .
به گزارش گروه رسانهای شرق انیمیشن «پسر دلفینی ۲» به تهیهکنندگی محمدامین همدانی و کارگردانی محمدخیراندیش در کاخ جشنواره به نمایش درآمد. با کارگردان این فیلم که حداقل 400 نفر در ساخت آن همکاری داشتند، درباره نحوه ساخت و انتظاراتی که از جشنواره دارد، گفتگویی شده است.
*تولید انیمیشن «آبان؛ پسر دلفینی ۲» را از چه زمانی شروع کردید؟
بعد از «پسر دلفینی ۱» کار دیگری را شروع کرده بودیم که فیلمنامه آن را تا مرحله سیناپس هم پیش بردیم و درحال انجام مراحل نهایی فیلمنامه بودیم که یک سفارش مبنی بر ساخت «آبان؛ پسر دلفینی ۲» از ترکیه به ما رسید که در نهایت نگارش فیلمنامه و ساخت کار را آغاز کردیم. نگارش فیلمنامه برای انیمیشن سختتر از سایر انواع فیلمهاست، زیرا محدودیتهای بسیاری وجود دارد. علاوه بر این، فرایند تولید انیمیشن زمانبر و پیچیده است اما ما قصد داشتیم علاوه بر متریال و شخصیتهای «پسر دلفینی ۱» برای «آبان؛ پسر دلفینی ۲» کاراکترها و لوکیشنهای متعدد و جدیدی طراحی کنیم. این موضوع باعث شد که در مرحله پیشتولید هم کارهای زیادی انجام دهیم و در نهایت با تلاش تیم خود توانستیم کار را به جشنواره فجر برسانیم.
*«آبان؛ پسر دلفینی ۲» از نظر تکنیکی و محتوایی چه تفاوتی با «پسر دلفینی ۱» دارد؟
در نسخه اول «پسر دلفینی» به دلیل محدودیتهای مالی و فنی با چالشهای زیادی روبهرو بودیم. این اثر، در واقع اولین کار من در حوزه انیمیشن بود و به همین دلیل محدودیتهای زیادی داشتیم اما در نسخه دوم، با توجه به تجربه بیشتر و کار با همکاران جدید توانستیم کیفیت کار را به طرز چشمگیری ارتقا دهیم. در «آبان؛ پسر دلفینی ۲»، علاوه بر بهبودهای فنی، شخصیتها و داستان نیز به شکل گستردهتری توسعه یافتهاند. ما تلاش کردیم تا داستانی جذابتر و شخصیتهایی با عمق بیشتر برای مخاطب بسازیم و انیمیشنی را تولید کردیم که توانست فروش بینالمللی داشته باشد و این موفقیت برای اولینبار محقق شد؛ از طرفی این کار برای ما مانند یک دنیای ناشناخته بود و با چالشهای زیادی روبهرو بودیم از جمله محدودیتهای مالی و بحران کرونا که تاثیر زیادی روی روند تولید گذاشت.حتی من هم در این مدت به دلیل بیماری، زمان زیادی نتواستم در کنار تیم باشم. این مسائل باعث شد که با وجود همه موفقیتهای پروژه اول، احساس میکنم «پسر دلفینی ۱» ۵۰ درصد آن چیزی را که میتوانست بشود، به نمایش گذاشت اما در «آبان؛ پسر دلفینی ۲» از همان ابتدا تصمیم گرفتیم که هیچ چیزی کم نگذاریم. حتی به تیم گفتم که اگر میخواهید این کار را بسازید به نسخه اول نگاه نکنید و این پروژه را بهعنوان یک کار اورجینال در نظر بگیرید. از نظر کیفیت نیز هدف من این بود که حداقل ۲۰ تا ۲۵ درصد از «پسر دلفینی ۱» بهتر باشیم. تلاش زیادی کردیم که این بهبودها هم در بخشهای هنری، هم محتوایی و هم تکنیکی اعمال شود. فکر میکنم وقتی مردم این انیمیشن را ببینند متوجه خواهند شد که این نسخه به مراتب بهتر و متفاوتتر از نسخه اول است.
* معمولاً انیمیشنهای ایرانی به دلیل اینکه نگاهی به بازارهای جهانی دارند کمتر از نشانه ایرانی استفاده میکنند. اما «پسر دلفینی ۱» برگرفته از فضای بومی و موسیقی بومی ایران بود. لطفاً درباره بازنمایی فضای جنوب کشور در لهجه، موسیقی، طراحی لباس و طراحی کاراکترها توضیح دهید.
من با این نظر که انیمیشنهای داخلی کمتر از المانهای ایرانی استفاده میکنند، مخالفم؛ به نظرم اتفاقاً استفاده از المانهای بومی در انیمیشن برای جذب مخاطب جهانی بسیار مهم است. در «پسر دلفینی»، ما بهطور عمدی از المانهای بومی جنوب ایران استفاده کردیم. این موضوع شامل موسیقی بومی، طراحی لباس و طراحی کاراکترها میشود. ما تلاش کردیم که این کار را به استانداردهای جهانی برسانیم اما همچنان هویت ایرانی خود را حفظ کنیم. برای مثال ما از المانهایی که به منطقه جنوب ایران از آبادان تا بندرعباس مربوط میشود، استفاده کردهایم. به نظر من، انیمیشنهایی که المانهای فرهنگی خود را نادیده میگیرند، در بازار جهانی موفق نخواهند بود. مخاطب جهانی با دیدن این المانها یک تجربه جدید و متفاوت دریافت میکند. البته در زمینه تکنیک و روایت داستان، باید به استانداردهای جهانی پایبند باشیم و به حرفهای بودن و کیفیت کار توجه ویژه داشته باشیم.در «آبان؛ پسر دلفینی ۲»، ما سعی کردیم که المانهای بومی ایران را در موسیقی و طراحیها به کار ببریم. موسیقی این کار بهویژه بسیار محلی و با استفاده از آوازها و رقصهای بومی است که میتواند به خوبی نمایانگر فرهنگ جنوب ایران باشد. سطح تولید موسیقی کاملاً بینالمللی است و تلاش کردهایم که این بخش هم از لحاظ فنی به استانداردهای جهانی نزدیک باشد. در طراحیها نیز این المانها بهویژه در طراحی لباس و کاراکترها به کار رفتهاند. در واقع، هدف ما این بود که یک داستان جهانی را با استفاده از پلتفرم بومی ایران روایت کنیم و این کار به شکل حرفهای و با رعایت استانداردهای جهانی به نمایش درآید.
* امسال در جشنواره فیلم فجر فقط یک بخش انیمیشن وجود دارد. نظر شما درباره این تصمیم چیست؟
به نظر من اختصاص فقط یک بخش برای انیمیشن کافی نیست. ما مایلیم که کارهای انیمیشن نیز مانند سایر آثار در بخشهای دیگر داوری شوند و داوران جشنواره انیمیشنها را ببینند و در همین راستا دبیر هم قولهایی دادهاند که این اتفاق بیفتد. در 2 سال گذشته، ما شاهد بودهایم که یک انیمیشن توانست در شش بخش اصلی نامزد دریافت جایزه شود که این نشان میدهد انیمیشنها میتوانند در تمام بخشها رقابت کنند و شایسته این فرصت هستند. این مسئله باید بیشتر رسانهای شود. وقتی در جلسات با دبیر جشنواره صحبت کردیم، ایشان گفتند که مذاکرات خوبی در حال انجام است تا انیمیشنها بتوانند در دیگر بخشها هم رقابت کنند. اینکه انیمیشنها در کنار فیلمهای رئال رقابت کنند، کاملاً منطقی است. بهعنوان مثال موسیقی، فیلمنامه و کانسپتهای یک انیمیشن میتوانند همسطح با کارهای دیگر فیلمها باشند. پس اگر نگاهها عادلانه باشد انیمیشنها میتوانند در همه زمینهها به رقابت بپردازند و حتی در بخشهای مختلف جایزه بگیرند.
* به نظر برخی مدیران، انیمیشن جشنواره مختص به خودش را دارد و شاید بهتر است که جشنواره فیلم فجر بیشتر روی آثار بلند سینمایی متمرکز شود. نظر شما درباره این ادعا چیست؟
من فکر میکنم که انیمیشن نباید از این جشنواره کنار گذاشته شود چراکه در حال حاضر انیمیشن یکی از ارکان مهم چرخه اقتصادی سینما در ایران است. در 2 دوره متوالی، ما انیمیشنهای کوتاه ایرانی را در فینال اسکار داشتیم. انیمیشن نه تنها از نظر اعتبار بلکه از نظر اقتصادی نیز بخش مهمی از سینمای ایران است. اگر سینمای ایران به انیمیشن بیتوجهی کند، به نظر من خود را در معرض آسیب قرار میدهد و به کارگردانان و هنرمندان این حوزه ظلم کرده است. انیمیشن با توانایی بینالمللی که دارد، میتواند ایران را در سطح جهانی نمایندگی کند. من واقعاً دوست ندارم روزی را ببینم که انیمیشنها از جشنواره فجر کنار گذاشته شوند.
مهر