افزایش ۶۵ درصدی مشترکان فیلم و سریال
افزایش بیضابطه قیمت اشتراک در پلتفرمهای نمایش خانگی، بدون هیچ نظارت و کنترلی، حالا به معضلی جدی برای کاربران تبدیل شده است.

به گزارش گروه رسانه ای شرق؛ هرکس میخواهد از اهمیت شبکه نمایش خانگی صحبت کند، آن را بخش مهمی از سرگرمی و تفریح دستجمعی یک خانواده میداند؛ تفریحی که حالا اگر قانونی باشد لاکچری به حساب میآید.
در حالی که محتوای متفاوت هر پلتفرم در شبکه نمایش خانگی و البته عدم تامین محتوای کافی توسط آنها مخاطب را ناگزیر از خرید چند اشتراک در این فضا میکند؛ موج جدیدی از گرانی اشتراکها بازار VOD کشور را فرا گرفته و آن را از سینما رفتن هم گرانتر کرده است.
بررسی روند قیمتگذاری پلتفرمهای نمایش خانگی طی دو سال گذشته نشاندهنده افزایش چشمگیر و غیرمتناسب اشتراکها با فاصلهای نزدیک اتفاق افتاده است.
تنها سه ماه پیش دو پلتفرم شبکه نمایش خانگی، هزینه اکران آنلاین را از ۸۰ هزار تومان به ۱۰۰ هزار تومان افزایش داده بودند و اکنون فیلیمو این رقم را به ۱۳۰ هزار تومان رسانده است؛ افزایشی ۶۲.۵ درصدی در بازه زمانی کمتر از یک فصل.
اشتراک ماهانه فیلیمو با ۲۰ درصد افزایش از ۱۶۵ هزار تومان به ۱۹۸ هزار تومان رسیده که با احتساب مالیات بر ارزش افزوده، مبلغ نهایی پرداختی مشترکان به حدود ۲۲۰ هزار تومان خواهد رسید.
همزمان، فیلمنت نیز با افزایشی ۲۶.۶ درصدی، قیمت اشتراک خود را از ۱۵۰ هزار تومان به ۱۹۰ هزار تومان (با احتساب مالیات حدود ۲۱۰ هزار تومان) افزایش داده است.
از منظر اقتصاد صنعتی، بازار VOD در ایران مصداق بارز انحصار چندجانبه (Oligopoly) است. در چنین ساختاری، تعداد محدودی شرکت بزرگ با سهم بازار قابلتوجه، قادرند بدون نگرانی از واکنش رقبای کوچکتر، سیاستهای قیمتگذاری خود را با هماهنگی ضمنی پیش ببرند. مطالعات نشان میدهد در بازارهای با ساختار انحصاری، قیمتگذاری به مراتب بالاتر از هزینه نهایی تولید بوده و این امر به کاهش رفاه مصرفکننده میانجامد.
مصطفی جمشیدی، اقتصاددان و فعال حوزه فرهنگ و رسانه با اشاره به شرایط کشور میگوید که افزایش هزینههای تولید محتوا و زیرساختهای فنی، پلتفرمها را ناگزیر از تعدیل قیمتها کرده تا بتوانند به حیات خود ادامه دهند.
در مقابل، ابراهیم محمودی، متخصص حقوق رقابت و تنظیمگری بازار معتقد است که مسئله متناسبسازی و تعدیل قیمتها نیست؛ فضای ویاودیها فاقد تنظیمگری بازار بوده و استدلالی برای افزایش قیمت وجود ندارد.
در بسیاری از کشورهای فعال در صنعت ویاودیها نهاد تنظیمگر و ناظر بهعنوان نهاد حامی حقوق مصرفکنندگان نیز فعالیت میکنند.
در کشوری مانند بریتانیا نیز آفکام وظیفه تنظیمگری داشته و اداره رقابت و بازارها (CMA) بررسی میکند که آیا شرکتهای VOD مانند Netflix، Amazon Prime، Disney+ قیمتهای منصفانه دارند یا خیر. در برخی موارد، آنها را به جلوگیری از افزایش غیرمنطقی قیمتها ملزم کرده است.
اما در ایران ساترا تنها وظیفه نظارتی برای خود قائل است.