یادی از باستان‌شناس شهید عبدالوهاب فیروزی
عبدالواسع فیروزی
عبدالوهاب فیروزی فرزند عبدالغفارخان در سال ۱۳۴۶ خورشیدی در یک خانواده متوسط در دهکده زیبای ولسؤالی استالف ولایت کابل چشم به جهان گشود. مکتب ابتدایی را در لیسه استالف در سال ۱۳۵۹، متوسطه را در مکتب پنجصد فامیلی و ثانوی را در لیسه سیدال ناصری در سال ۱۳۶۶ به پایان رسانید. مدتی به سبب شرایط ناگوار کشور مجبور به ترک وطن شده و در ایران مهاجر شد. با فروکش‌کردن نسبی وخامت اوضاع در افغانستان دوباره به وطن بازگشت نمود و در سال ۱۳۷۸ به مرکز باستان‌شناسی ریاست آکادمی علوم افغانستان به‌حیث کارمند اداری شامل وظیفه دولتی گردید. او در عین زمان نسبت به علاقه‌ای که به ادامه تحصیل داشت در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه کابل رشته باستان‌شناسی شبانه را در سال ۱۳۸۴ با درجه لیسانس به پایان رسانید.
موصوف با وصفی که در بخش کارهای اداری مهارت داشت به نسبت علاقه‌مندی به کارهای مسلکی مطابق به رشته تحصیلی‌اش در دپارتمنت ترمیم آثار تاریخی ریاست باستان‌شناسی وزارت اطلاعات و فرهنگ در سال ۱۳۸۵ مقرر و به کار آغاز نمود. در سال ۱۳۸۷ به اساس تفاهم‌نامه‌ای وی در برنامه فیلوشیپ شش‌ماهه در دانشگاه پنسلوانیای آمریکا جهت آموزش مهارت‌های مسلکی ترمیم آثار منتخب گردید، پس از فراگیری دانش‌مسلکی به کشور بازگشت و به دپارتمنت ترمیم آثار انستیتوت باستان‌شناسی وزارت اطلاعات و فرهنگ به کارش ادامه داد.
فیروزی در حفریات ساحات متعدد باستانی چون تپه نارنج، ستوپه شیوکی، گل‌دره، خواجه صفا و قولِ توت شهدای صالحین، کنجکی پغمان در کابل، پژوهش‌های باستان‌شناسی در بامیان و حفریات مس عینک لوگر اشتراک داشت. او در بخش ترمیم آثار مکشوفه در ترکیب هیئت باستان‌شناسی مشترک داخلی و خارجی سهم فعال داشت. حفریات ساحه باستانی مس عینک ولایت لوگر که در سال ۱۳۸۸ با درنظرداشت اهمیت و مبرمیت آن ساحه آغاز گردید. پهنا و وسعت بقایای مدفون ساختمان‌های تپه‌های خاکی متعدد سبب شد کار حفاری در این پروژه سالیان متمادی ادامه یابد و گروه بزرگی از باستان‌شناسان داخلی و خارجی، مهندسان و ترمیم‌کاران آثار تاریخی شامل کارگران و سایر پرسنل خدماتی با وصف شرایط روزافزون ناامنی ناگزیر بودند کار کاوش را در این ساحه وسیع با درنظرداشت مشکلات هر سال به پیش ببرند. عبدالوهاب فیروزی چون مسئولیت دپارتمنت ترمیم آثار را به‌دوش داشت و از طرفی در ترکیب هیئت، عضو گروه کاری پروژه کاوش‌های مس عینک بود، در جریان چند سالی که در آن ساحه مشغول کار بود صدها اثر تاریخی مکشوفه را در خود محل به‌وجه احسن ترمیم، وقایه و مرمت نمود. بیشتر این آثار به موزیم ملی انتقال و تسلیم
داده شده است. با تأسف، ساعت ۷ صبحگاه روز شنبه ۱۲ جوزای سال ۱۳۹۷ خورشیدی هنگام عزیمتش از کابل به سوی وظیفه در پروژه حفریات مس عینک با جمعی از همکاران و اعضای باستان‌شناسی روان بود که در مسیر سرک راه کابل‌ـ‌لوگر در ساحه قلعه‌چه با اصابت مین کارگذاری‌شده کنار جاده به موتور حامل‌شان چند نفر از افراد مجروح شده و عبدالوهاب در وقوع این حادثه المناک طرح‌ریزی‌شده توسط دشمنان وطن، مردم و مفاخر فرهنگی افغانستان به شهادت رسید. از وی دو دختر، دو پسر و خانمش به کابل مانده است که در وضعیت ناگوار و شرایط دشوار زندگی قرار دارند.
عبدالوهاب فیروزی فرزند عبدالغفارخان در سال ۱۳۴۶ خورشیدی در یک خانواده متوسط در دهکده زیبای ولسؤالی استالف ولایت کابل چشم به جهان گشود. مکتب ابتدایی را در لیسه استالف در سال ۱۳۵۹، متوسطه را در مکتب پنجصد فامیلی و ثانوی را در لیسه سیدال ناصری در سال ۱۳۶۶ به پایان رسانید. مدتی به سبب شرایط ناگوار کشور مجبور به ترک وطن شده و در ایران مهاجر شد. با فروکش‌کردن نسبی وخامت اوضاع در افغانستان دوباره به وطن بازگشت نمود و در سال ۱۳۷۸ به مرکز باستان‌شناسی ریاست آکادمی علوم افغانستان به‌حیث کارمند اداری شامل وظیفه دولتی گردید. او در عین زمان نسبت به علاقه‌ای که به ادامه تحصیل داشت در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه کابل رشته باستان‌شناسی شبانه را در سال ۱۳۸۴ با درجه لیسانس به پایان رسانید.
موصوف با وصفی که در بخش کارهای اداری مهارت داشت به نسبت علاقه‌مندی به کارهای مسلکی مطابق به رشته تحصیلی‌اش در دپارتمنت ترمیم آثار تاریخی ریاست باستان‌شناسی وزارت اطلاعات و فرهنگ در سال ۱۳۸۵ مقرر و به کار آغاز نمود. در سال ۱۳۸۷ به اساس تفاهم‌نامه‌ای وی در برنامه فیلوشیپ شش‌ماهه در دانشگاه پنسلوانیای آمریکا جهت آموزش مهارت‌های مسلکی ترمیم آثار منتخب گردید، پس از فراگیری دانش‌مسلکی به کشور بازگشت و به دپارتمنت ترمیم آثار انستیتوت باستان‌شناسی وزارت اطلاعات و فرهنگ به کارش ادامه داد.
فیروزی در حفریات ساحات متعدد باستانی چون تپه نارنج، ستوپه شیوکی، گل‌دره، خواجه صفا و قولِ توت شهدای صالحین، کنجکی پغمان در کابل، پژوهش‌های باستان‌شناسی در بامیان و حفریات مس عینک لوگر اشتراک داشت. او در بخش ترمیم آثار مکشوفه در ترکیب هیئت باستان‌شناسی مشترک داخلی و خارجی سهم فعال داشت. حفریات ساحه باستانی مس عینک ولایت لوگر که در سال ۱۳۸۸ با درنظرداشت اهمیت و مبرمیت آن ساحه آغاز گردید. پهنا و وسعت بقایای مدفون ساختمان‌های تپه‌های خاکی متعدد سبب شد کار حفاری در این پروژه سالیان متمادی ادامه یابد و گروه بزرگی از باستان‌شناسان داخلی و خارجی، مهندسان و ترمیم‌کاران آثار تاریخی شامل کارگران و سایر پرسنل خدماتی با وصف شرایط روزافزون ناامنی ناگزیر بودند کار کاوش را در این ساحه وسیع با درنظرداشت مشکلات هر سال به پیش ببرند. عبدالوهاب فیروزی چون مسئولیت دپارتمنت ترمیم آثار را به‌دوش داشت و از طرفی در ترکیب هیئت، عضو گروه کاری پروژه کاوش‌های مس عینک بود، در جریان چند سالی که در آن ساحه مشغول کار بود صدها اثر تاریخی مکشوفه را در خود محل به‌وجه احسن ترمیم، وقایه و مرمت نمود. بیشتر این آثار به موزیم ملی انتقال و تسلیم
داده شده است. با تأسف، ساعت ۷ صبحگاه روز شنبه ۱۲ جوزای سال ۱۳۹۷ خورشیدی هنگام عزیمتش از کابل به سوی وظیفه در پروژه حفریات مس عینک با جمعی از همکاران و اعضای باستان‌شناسی روان بود که در مسیر سرک راه کابل‌ـ‌لوگر در ساحه قلعه‌چه با اصابت مین کارگذاری‌شده کنار جاده به موتور حامل‌شان چند نفر از افراد مجروح شده و عبدالوهاب در وقوع این حادثه المناک طرح‌ریزی‌شده توسط دشمنان وطن، مردم و مفاخر فرهنگی افغانستان به شهادت رسید. از وی دو دختر، دو پسر و خانمش به کابل مانده است که در وضعیت ناگوار و شرایط دشوار زندگی قرار دارند.