کدام کالاها و خدمات بیشترین و کمترین میزان تورم را دارند؟

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، مقایسه نرخ تورم عمومی یا نقطه به نقطه در رسته محصولات لوازم خانگی و شاخص کل طی 6 ماهه اول سال 1402 نشان می‌دهد که تورم لوازم خانگی همواره کمتر از میانگین تورم نقطه‌ای کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور بوده است.

«تورم» کلید واژه مباحث اقتصادی ایران طی چند دهه اخیر است، شاخصی که عموم شهروندان با عنوان گرانی از آن یاد می‌کنند، علاوه بر تعیین کیفیت زندگی و معاش آنها در تعیین بسیاری دیگر از عوامل اقتصادی همچون تولید و صادرات و در نهایت رشد اقتصادی هم اثرگذار است.

مرکز آمار ایران هر ماه شاخص قیمت‌های مصرف‌کننده را اندازه‌گیری و گزارشی مبسوط از روند تورم و مقایسه آن با ماه‌ها و سال‌های گذشته را ارائه می‌دهد.

بر اساس اطلاعات انتشاریافته از جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران، سطح تورم نقطه به نقطه در شهریورماه سال جاری به 39.5 درصد رسید.

تورم نقطه به نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد، بر این اساس تورم نقطه به نقطه 39.5  درصدی شهریورماه 1402 به این معناست که خانوارهای کشور به‌طور میانگین، 39.5 درصد بیشتر از شهریورماه1401 برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.

از سوی دیگر آمارهای منتشرشده نشان می‌دهد که تورم ماهانه پس از افزایش قابل توجه در مردادماه دوباره به سطح 2 درصدی تیرماه بازگشته است اما همچنان عمده این تورم مربوط به گروه کالاهای خوراکی و آشامیدنی است.

نرخ تورم سالانه نیز با کاهش 0.6 درصدی مواجه شد و از سطح 46.7 درصدی مردادماه به سطح 46.1 درصدی شهریورماه رسید.

منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به مدت مشابه سال گذشته است.

صدرنشینان افزایش تورم

خرید و مصرف خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها به حیات انسان مربوط است، به همین دلیل توانایی تامین این گروه از کالا برای شهروندان یک کشور از اهمیت زیادی برخوردار است و ناتوانی در تامین آن می‌تواند قدمی به سوی بحران در آینده باشد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد همچنان بخش قابل توجهی از تورم کشور مربوط به گروه‌ خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها است و پس از چند ماهی که انواع گوشت قرمز و سفید در صدر تورم ماهانه قرار داشتند، در شهریورماه 1402 لبنیات و تخم مرغ به همراه چای، قهوه، کاکائو، قند، شکر و شیرینی و محصولات خوراکی طبقه‌بندی نشده در نیمه بالای نمودار تورم کشور قرار دارند.

بررسی ضریب اهمیت کالاهای خوراکی در دهک‌های مختلف درآمدی بیانگر آن است که هر چقدر از دهک‌ دهم به سوی دهک اول برویم، وزن و اهمیت خوراکی‌ها افزایش پیدا می‌کند، برای مثال ضریب اهمیت خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات برای دهک اول درآمدی (کم‌درآمدها) معادل 42.4 درصد است، درحالی‌که ضریب اهمیت این گروه از کالاها برای دهک دهم معادل 21.6 درصد است.

به همین دلیل می‌توان گفت افزایش قابل ‌توجه تورم خوراکی‌ها یکی از دلایلی است که دهک‌های پایین درآمدی را به زیر خط فقر کشانده و طبقه متوسط را نیز به خط فقر نزدیک کرده است.

نکته دیگر اینکه تورم غذا بسیار ملموس بوده و اثر قابل‌توجهی در انتظارات خواهد داشت، به بیان دیگر، قیمت گوشت قرمز یا تخم‌مرغ بیشتر از قیمت خدمات مالی یا پوشاک مدنظر افراد جامعه قرار می‌گیرد.

کمترین میزان تورم در گروه‌های لوازم خانگی

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، مقایسه نرخ تورم عمومی یا نقطه به نقطه در رسته محصولات لوازم خانگی و شاخص کل طی 6 ماهه اول سال 1402 نشان می‌دهد که تورم لوازم خانگی همواره کمتر از میانگین تورم نقطه‌ای کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور بوده است.

طبق این گزارش، تورم نقطه به نقطه رسته لوازم خانگی، رسته آموزش و رسته ارتباطات در 6 ماه گذشته، هر ماهه روندی نزولی را طی کرده‌اند و در اکثر ماه‌های سال جاری به ترتیب زیر40، زیر 35 و زیر 20 درصد بوده‌اند.

‌

همچنین بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، تورم ماهانه کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور در گروه لوازم خانگی 1.4 درصد بوده که باز هم از درصد شاخص کل (2 درصد) عدد کمتری را نشان می‌دهد.

نکته حائز اهمیت و جالب دیگر که از تحلیل این گزارش به دست می‌‌‌آید این است که طی ماه‌های گذشته بسیاری از مردم و رسانه‌‌‌ها قیمت‌های لوازم خانگی را مورد انتقاد قرار داده و معتقد بودند وارد نشدن لوازم خانگی خارجی به ایران دلیل افزایش قیمت است، اما این گزارش نشان می‌دهد میانگین افزایش قیمت در لوازم خانگی حتی کمتر از میانگین تورم بوده است.

میانگین تورم نقطه به نقطه در 6 ماهه نخست سال جاری عدد 45.2 درصد را نشان می‌هد این در حالیست که تورم رسته لوازم خانگی طی مدت مشابه، 39.6 برآورد شده و حتی این اختلاف در برخی ماه‌ها به بیش از ۱۳‌ درصد رسیده است.