بورس دوباره حبابی شد؟
بازار سهام طی دو ماه گذشته رشد بسیار خوبی پیدا کرد و شاخص کل توانست از سقف سال 99 و 1402 عبور کند، اما دیدگاه عموم مردم نسبت به این بازار هنوز تاریک و کدر است؛ زیرا مردم در ذهن خود خاطرات تلخی دارند و هنوز ریزش سهمگین بورس در مرداد 99 از یاد آنها بیرون نرفته است.
در همین زمینه، دانیال شهبازی، کارشناس بازار سرمایه، نکات مهمی را به عنوان راهکارهای جلب و بازگشت مجدد اعتماد مردم به بازار مطرح کرده است.
بازار سرمایه در سال 98 و نیمه ابتدایی سال 99 شاهد رونق خوبی بود. بازار به حدی داغ شد که بسیاری از مردمی که تا آن زمان معاملات بورسی انجام نداده بودند نیز به دفاتر پیشخوان دولت و کارگزاریها مراجعه میکردند تا کد بورسی و پنل معاملاتی دریافت کنند.
شاخص کل بورس از فروردین تا مرداد 99 رشدی بالغ بر 300 درصد پیدا کرد اما این رشد همراه با اصلاحات و تنفس نبود و اکثر سهمها بسیار بالاتر از ارزش ذاتی خود معامله میشدند.
با این حال در نهایت، اصلاحی عمیق در تاریخ 20 مرداد 99 بازار سرمایه را دچار ریزشی سهمگین کرد، به طوری که اکثر سهمها در صفوف فروش سنگین گیر کردند و سرمایه بسیاری از مردم از دست رفت.
حالا مدتی است بازار سهام با وجود اصلاحات مقطعی، رشدی یکسره را طی کرده است؛ آیا اتفاقات ناگوار سال 99 دوباره تکرار خواهد شد؟
خطای دولت و ناآگاهی مردم موجب ریزش سال 99 شد
دانیال شهبازی، کارشناس بازار سرمایه، در گفتوگو با تجارتنیوز توضیح داد: «خروج آمریکا از برجام یکی از مهمترین اتفاقاتی است که منجر به رشد قوی بازار سرمایه در سالهای 98 و 99 شد؛ دلیل اصلی این رخداد خوشبین نبودن مردم نسبت به کنترل و کاهش تورم در سالهای پیش رو بود، که در نهایت باعث رشد در تمامی بازارهای مالی بهویژه بازار سهام شد.»
این کارشناس بازار سرمایه تشریح کرد: «ریزش سهمگین بورس در سال 99 از دو دلیل مهم نشأت گرفته است. دولت اشتباه و خطاهای بسیاری مرتکب شد و یکسری از اتفاقات نیز به دلیل ناآگاهی مردم از بورس رخ داد.»
تامین مالی دولت در سال 99 بورس را درگیر حباب کرد
شهبازی گفت: «بسیاری از مردم در سال 99 دچار طمع شدید شدند. در آن زمان نقدینگی و ابزارهای بازار سرمایه نسبت به حال حاضر پیشرفت و توسعه نیافته بود.»
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: «دولت در بسیاری از مواقع نگاه تامین مالی به بازار سهام دارد، اما این دید سیاستگذار باعث شکل گرفتن حباب زیادی در سال 99 شد.»
P/E بازار سرمایه در سال 99 بالای عدد 20 قرار گرفت
شهبازی تصریح کرد: «اگر از منظر بنیادی نگاه کنیم، P/E بازار سرمایه در سال 99 بالای عدد 20 قرار گرفت؛ این عدد بسیار بالاتر از ارزش ذاتی بازار در آن دوران بود. معاملهگران ناآگاه از این موضوع اطلاعی نداشتند و دچار طمع و خیالبافی برای کسب سودهای چندصد درصدی شدند.»
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: «مردم در سال 99 نسبت به بازارهای موازی از جمله کریپتو رغبت و آشنایی زیادی نداشتند که این باعث هجوم کدهای بورسی به بازار سهام شد.»
دستکاری اقتصادی بورس را داغ و سپس ریزشی کرد
شهبازی تشریح کرد: «دولت در سال 99 با ایجاد جو رسانهای مثبت در بازار سرمایه باعث ورود نقدینگی سنگین عموم مردم به بورس شد، اما دستکاریهای اقتصادی و قیمتگذاریهای دستوری در صنایع بورسی، عملاً سنتیمنت منفی در بازار سهام ایجاد کرده بود که در نهایت این عوامل سبب ریزش سهمگین بورس در سال 99 شد.»
راهکار بازگشت اعتماد به بورس قدرت گرفتن ریال است
این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: «دولت چهاردهم برای برگشت اعتماد مردم به بازار سرمایه باید ابتدا قدرت و ارزش ریال را بیشتر کند و توجه ویژهای به اقتصاد کشور داشته باشد.»
شهبازی تاکید کرد: «تیم اقتصادی دولت باید به دنبال انجام اصلاحات ارزی و جلوگیری از قیمتگذاری دستوری باشد و نرخی تعامل محور برای ارز تصویب کند که شرکتهای صادرکننده و واردکننده با هم به توافق برسند.»
اصلاحات ارزی به افزایش سود شرکتها کمک میکند
این کارشناس بازار سرمایه گفت: «کلید شروع اصلاحات ارزی با اقدام عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، رقم خورد که فرمان اقتصاد کشور را به سمت ارز تکنرخی حرکت داد. اصلاحات ارزی و تکنرخی شدن ارز به کسری بودجه دولت، افزایش سود صادرات شرکتهای بورسی و غیربورسی کمک میکند.»
شهبازی اظهار کرد: «در حال حاضر بیش از 65 درصد شرکتهای فعال در بازار سرمایه صادراتمحور هستند که این موجب جذابیت صادرات محصولات در بین شرکتهای صادراتی میشود.»
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: «برای شرکتهای واردکننده این اتفاق یکسری محدودیتهایی دارد که به دستهبندی شدن و بهینهسازی صنایع کمک شایانی میکند.»
شهبازی گفت: «دولت چنانچه اصلاحات را بهدرستی انجام دهد و پیادهسازی کند، اعتماد به بازار سرمایه بازخواهد گشت.»
نگاه مردم به بورس در سال جاری آگاهانه و منطقیتر شده است
این کارشناس بازار سرمایه گفت: «مردم در سال 99 با تبلیغات و ناآگاهی پولهای خود را وارد بازار سرمایه کردند، اما در سال جاری دیدگاه مردم نسبت به بازار سرمایه آگاهانه و منطقیتر است.»
شهبازی توضیح داد: «در سالهای اخیر ورود پول به بازار سرمایه از سوی عموم مردم کمتر شده است. باید اقتصاد و پول ملی (ریال) تقویت شود، تا اعتماد ازدسترفته کمکم بازگردد.»
این کارشناس بازار سرمایه در پایان گفت: «چنانچه دولت نتایج اقدامات خود را بهجای اعلام کردن به مردم نشان دهد، باعث جلب اعتماد مردم به بازار سرمایه خواهد شد.»