ابلاغ سقف جدید پرداخت تسهیلات به کارکنان بانک‌ها از سوی بانک مرکزی

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در بخشنامه‌ای جدید، ضوابط و سقف پرداخت تسهیلات به کارکنان بانک‌ها و مؤسسات اعتباری را ابلاغ کرد. این بخشنامه که با شماره 03/283729 و تاریخ ۲۱ بهمن ۱۴۰۳ صادر شده است، توسط رئیس مرکز تنظیم‌گری و مدیریت کل تنظیم مقررات بانک مرکزی به بانک‌های عامل ابلاغ شده و شامل تغییرات و مقررات جدیدی در نحوه اعطای وام به کارکنان مؤسسات مالی و بانکی است.

محدودیت‌های سقف پرداخت تسهیلات به کارکنان بانک‌ها

بر اساس آیین‌نامه جدید، میزان مجموع تسهیلات پرداختی به هر یک از کارکنان بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، به استثنای تسهیلات مربوط به خرید یا تعمیرات مسکن، نباید از ۴۰ برابر سقف حقوق و فوق‌العاده‌های مستمر کارکنان فراتر رود. این سقف معادل هفت برابر حداقل حقوق ثابت و فوق‌العاده‌های مستمر شاغلان است که به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

همچنین، برای دریافت مجدد تسهیلات، باید حداقل یک سال از پرداخت آخرین وام گذشته باشد و فاصله زمانی میان دریافت دو وام کمتر از این مدت نخواهد بود.

تسهیلات مسکن برای کارکنان بانک‌ها

طبق این آیین‌نامه، سقف تسهیلاتی که برای خرید مسکن به کارکنان بانک‌ها و مؤسسات اعتباری اعطا می‌شود، ۵۵۰ میلیون تومان تعیین شده است. این مبلغ برابر با سقف تسهیلات فردی برای پروژه‌های حمایتی مسکن در چارچوب ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن در نظر گرفته شده است.

علاوه بر این، برای تعمیرات مسکن کارکنان، سقف تسهیلات معادل ۴۰ درصد تسهیلات خرید مسکن تعیین شده که در حال حاضر ۲۲۰ میلیون تومان خواهد بود.

الزام جایگزینی عقد مرابحه به‌جای جعاله در تسهیلات بانکی

در این آیین‌نامه مقرر شده است که از این پس، قالب حقوقی عقد مرابحه جایگزین عقد جعاله در پرداخت تسهیلات به کارکنان بانک‌ها شود. این اقدام با هدف شفافیت بیشتر و هم‌خوانی با مقررات جدید بانک مرکزی صورت گرفته است.

نرخ سود تسهیلات و محدودیت‌ها برای مأموران و مدیران غیرموظف

حداقل نرخ سود این تسهیلات مطابق با بند ۴ مصوبه ۱۲۲۲ شورای پول و اعتبار تعیین خواهد شد. همچنین، اعطای تسهیلات به کارکنانی که از سایر دستگاه‌های اجرایی یا سازمان‌های دولتی به‌عنوان مأمور در مؤسسات اعتباری مشغول به کار شده‌اند، ممنوع اعلام شده است.

بانک مرکزی همچنین تصریح کرده است که اعضای غیرموظف هیأت‌مدیره بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، مجاز به دریافت این تسهیلات نیستند و دریافت وام برای این افراد ممنوع خواهد بود.

منابع تأمین تسهیلات و ممنوعیت استفاده از سپرده‌های قرض‌الحسنه

در این دستورالعمل تأکید شده است که بانک‌ها و مؤسسات اعتباری نمی‌توانند از منابع سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز برای پرداخت تسهیلات به کارکنان خود استفاده کنند. پرداخت این تسهیلات باید صرفاً از محل منابع مالکانه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری تأمین شود.

همچنین، بانک‌های قرض‌الحسنه تنها مجاز به اعطای تسهیلات به کارکنان خود در قالب عقد مرابحه و از محل حقوق مالکانه خود خواهند بود.

شفافیت در گزارش‌دهی و افشای اطلاعات تسهیلات کارکنان

بانک مرکزی مؤسسات اعتباری را موظف کرده است که تمامی اطلاعات و جزئیات تسهیلات اعطایی به کارکنان را در سامانه "سمات" بانک مرکزی ثبت کنند. علاوه بر این، بانک‌ها باید در گزارش‌های مالی سالانه، تسهیلات پرداخت‌شده به کارکنان را به‌صورت یک یادداشت مستقل و در یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی خود افشا کنند.

اعطای تسهیلات به کارکنان شرکت‌های وابسته و افراد تحت تکفل

بر اساس این آیین‌نامه، میزان و شرایط اعطای تسهیلات به کارکنان شرکت‌های وابسته بانک‌ها، باید مطابق با سایر مشتریان مؤسسه اعتباری باشد. این تسهیلات شامل نرخ سود، کارمزد، مدت بازپرداخت، دوره تنفس، وثایق دریافتی و جریمه تأخیر خواهد بود که همگی باید بر اساس ضوابط عمومی بانکداری کشور اعمال شوند.

همچنین، اعطای تسهیلات به همسر و فرزندان تحت تکفل کارکنان بانک‌ها، باید بر اساس ضوابطی مشابه با سایر مشتریان بانک انجام شود و هیچ‌گونه امتیاز ویژه‌ای برای آن‌ها در نظر گرفته نخواهد شد.

مجازات‌های تخلف از دستورالعمل بانک مرکزی

در این بخشنامه، بانک مرکزی صراحتاً اعلام کرده است که هرگونه تخلف از این دستورالعمل توسط بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، منجر به اعمال مجازات‌های مقرر در قانون بانک مرکزی و سایر قوانین مرتبط خواهد شد. این مجازات‌ها شامل جریمه‌های سنگین، اعمال محدودیت‌های نظارتی و در موارد جدی‌تر، تعلیق یا لغو مجوز فعالیت مؤسسه اعتباری متخلف خواهد بود.