«كورك دورسی» استاد علوم سیاسی در دانشگاه نیوهمپشایر در گفت‌وگو با «شرق»:
ترامپ نمی‌تواند تمامی تحریم‌های ایران را برگرداند
این احتمال وجود دارد كه در دور دوم ترامپ سیاست‌های میانه‌تری داشته باشد. مشكل اینجاست كه به‌دلیل رفتار ترامپ و روش برخورد با كابینه‌اش، هیچ فردی واقعا خوبی در سیاست خارجی با او همكاری نمی‌كند. بنابراین او سیاست‌هایش را با مشورت كسانی اتخاذ می‌كند كه مهارتی ندارند. او باید سیاست‌هایش را تغییر دهد؛ كاری كه به‌ندرت انجام می‌دهد.
مریم جعفری: با نزدیك‌شدن به زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده امیدها برای پیروزی «جو بایدن»، نامزد نهایی حزب دموكرات، بیشتر شده است. طبق آخرین نظرسنجی‌های منتشرشده بایدن همچنان در صدر قرار دارد و اكنون اختلافش با «دونالد ترامپ» جمهوری‌خواه كه سكان هدایت كاخ سفید را در دست دارد، به بیش از هشت درصد رسیده است. اما این در حالی است كه عده‌ای نیز همچنان بر این باورند كه ترامپ از پایگاه مردمی خود بهره می‌برد و آمریكایی‌های بی‌شماری هنوز او را رئیس‌جمهوری بهتر از بایدن می‌دانند. در این میان، تحلیلگرانی كه به این نتیجه رسیده‌اند كه بایدن پیروز نهایی این انتخابات است، در هراس‌اند كه ترامپ در مناظره‌ها بتواند بایدن را شكست دهد و حامیان مردد این نامزد دموكرات درنهایت نام ترامپ را بر برگه‌های رأی خود بنویسند. در گفت‌وگو با کورک دورسِی، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل و تاریخ دانشگاه نیوهمپشایر به بررسی تحولات آمریكا پرداخته‌ایم.
تا چند ماه گذشته دونالد ترامپ یكه‌تاز رقابت‌های انتخاباتی بود اما به‌ناگاه شرایط به نفع جو بایدن تغییر كرد. دلیل چرخش اقبال عمومی به سمت نامزد دموكرات‌ها چیست؟
در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016 میلادی «هیلاری كلینتون»، نامزد اصلی دموكرات‌ها، توانست سه میلیون رأی را از آن خود كند. دو سال بعد از آن حزب دموكرات در انتخاباتی جنجالی بسیار موفق عمل كرد؛ این نتایج برای بایدن مزیت به شمار می‌رود و او می‌تواند با جذب همین آرای عمومی رقابت‌ها را ادامه بدهد. از سوی دیگر، بحران كووید19 بدشناسی بزرگی برای دونالد ترامپ بود؛ بحرانی كه پیامدهای آن برای ایالات‌متحده نسبت به باقی جهان بسیار بدتر بود. همچنین باید به این نكته اشاره كرد که بسیاری از آمریكایی‌ها در انتخابات گذشته علیه هیلاری كلینتون رأی دادند؛ چراكه او دوقطبی بود اما در انتخابات ماه نوامبر تعداد بسیار كمتری علیه جو بایدن رأی خواهند داد. آنان بایدن را فردی میانه‌رو می‌شناسند و در مقابل، بسیاری از آمریكایی‌ها از توییت‌های ترامپ و تصمیمات سؤال‌برانگیز قومی او خسته شده‌اند و برای خلاصی از شر ترامپ به هر شخصی رأی خواهند داد.
باوجوداین، ترامپ شانسی برای بازگشت به صدر نظرسنجی‌ها ندارد؟
مطمئن نیستم كه ترامپ بتواند كاری برای تغییر فضای رقابت‌ها انجام دهد؛ او باید توییت‌كردن و حرف‌زدن‌هایش را متوقف كند. هر بار كه او دهانش را باز می‌كند و چیزی می‌گوید، عده‌ای آن را ظالمانه می‌دانند. استراتژی او در این مرحله آن است كه امیدوار بماند كه بایدن خودش را تخریب كند. بنابراین تنها به‌دنبال بحث و گفت‌وگوی بیشتر است و همواره این ایده را بازنشر می‌دهد كه بایدن برای ریاست‌جمهوری مناسب نیست.
برخی از آمریكایی‌ها نیز در هراس‌اند كه ترامپ با كلاهبرداری، فساد و ایجاد هرج‌ومرج در انتخابات تأثیر بگذارد. تلاش‌های او برای مختل‌كردن اداره پست آمریكا نیز در همین راستاست؛ چراكه بر این باور است که رأی‌گیری پستی و شمارش آرا در نتیجه به شكست او منجر می‌شود.
در چنین شرایطی بایدن را باید پیروز نهایی بدانیم؟
بر اساس نظرسنجی‌ها بایدن پیروز است. در سال 2016 نیز نظرسنجی‌ها به واقعیت نزدیك بود. هیلاری كلینتون در آرای عمومی پیروز شد اما در آرای الكترال مغلوب ترامپ شد. این همان چیزی بود كه هیچ‌كس آن را پیش‌بینی نكرده بود. ترامپ در ویسکانسین، میشیگان و پنسیلوانیا با اختلاف كمی پیروز شد، بنابراین باید به آرای ایالتی توجه بیشتری داشته باشیم؛ جاهایی كه آرا به هم نزدیك هستند؛ دقیقا همین سه ایالت. اما این نكته را نیز باید در نظر داشت كه انجام نظرسنجی‌ها دقیق بسیار دشوار است. درستی این قبیل از نظرسنجی‌ها به كسی كه پاسخ تلفن را می‌دهد، گره خورده است؛ اینكه آنان به یك غریبه واقعیت را می‌گویند یا خیر، بزرگ‌ترین عامل است. بسیار دشوار است كه بگویم مردم در مكالمات تلفنی راست می‌گویند؛ چراكه دلایل بی‌شماری وجود دارد كه نخواهند اعتراف كنند كه هنوز ترامپ را دوست دارند.
برخی از تحلیلگران می‌گویند كه بایدن به دلیل مشكلات گذشته‌اش، سن بالا و حافظه ضعیفش، قادر به شكست ترامپ نیست. این امكان وجود دارد كه به‌دلیل گاف‌ها و اشتباهات بایدن در نهایت ترامپ در كاخ‌سفید ماندگار شود؟
فكر نمی‌كنم این تصور درست باشد اما بهترین راه برای پیروزی ترامپ، همین اشتباهات و گاف‌های بایدن است. اگر شهروندانی كه به دلیل نفرت از ترامپ تصمیم دارند به بایدن رأی بدهند، به این نتیجه برسند كه او قادر به انجام امور نیست، به سمت ترامپ خواهند چرخید. اگر اعتراضات خیابانی منجر به غارت و شورش و افزایش خشونت پلیس شود هم بایدن بازی را به ترامپ واگذار خواهد كرد. اگر به نظر برسد كه او قادر به كنترل خشونت‌ها نیست، حامیان كنونی او، ترامپ را در نهایت انتخاب خواهند كرد. البته فكر نمی‌كنم آمریكایی‌های زیادی هنوز تكلیف خود را با ترامپ روشن نكرده باشند. حدود 40 درصد از آنان بر این باورند كه او شخصیتی بزرگ است و در مقابل 60 درصد او را تهدید می‌دانند. بایدن اگر آرای این 60 درصد را به هر دلیلی از دست بدهد، كل انتخابات را به ترامپ خواهد باخت.
پس مناظره‌های انتخاباتی اهمیت فوق‌العاده‌ای دارند؟
بله این مناظره‌ها می‌توانند سرنوشت انتخابات را تغییر دهند، به ویژه آنكه بایدن یا ترامپ خود را بی‌كفایت نشان دهند. اگر ترامپ بی‌كفایت جلوه كند، حامیان سرسخت او در نهایت تسلیم خواهند شد؛ اما اگر تصویر بایدن تخریب شود، تنها برخی از حامیان او مردد می‌شوند. هر دوی آنان آن‌قدر در صدر اخبار بوده‌اند كه احتیاجی به مناظره برای فهمیدن تفكراتشان وجود ندارد. اما برای اینكه بدانیم عملكرد ذهنی و فكری آنان دقیقا چیست، بدون شك به اطلاعات بیشتری نیاز داریم و هم بایدن و هم ترامپ هنوز نكات مبهم بسیاری دارند.
می‌توان این امید را داشت كه بایدن بعد از این مناظره‌ها آرای خاموش یا حتی آرای برخی از طرفداران حزب جمهوری‌خواه را جذب كند؟
بله، بایدن آرای كسانی كه به‌طورسنتی به جمهوری‌خواهان رأی می‌دهند یا آرای حاشیه‌ای ترامپ را جذب خواهد كرد. به پروژه لینكلن یا رأی جمهوری‌خواهان علیه ترامپ نگاه بیندازید كه به نوع خود تبلیغی مؤثر علیه اوست. در برخی از ایالت‌ها تنها اختلاف یك یا دو درصد است.
با این تفاسیر بایدن را پیروز انتخابات می‌دانید. سیاست‌خارجی ایالات متحده در دوران ریاست‌جمهوری او چگونه خواهد بود؟
یكی از اصلی‌ترین شعارهای و نقاط قوت كمپین بایدن آن بود كه می‌گوید نظام ساخته‌شده پس از جنگ جهانی دوم هم برای ایالات‌متحده و هم برای سایر كشورها خوبی‌های بسیاری داشته است. او حمایت‌های بی‌شماری برای بازگردندان آمریكا به جایگاه سنتی خود دارد. همچنین برای بازگردندان ثبات و دموكراسی به جهان نیز از او حمایت می‌شود. برای مثال عملكرد دولت او در مواجهه با بلاروس متفاوت خواهد بود و او از دولت این كشور می‌خواهد تا دموكراسی را برای شهروندانش برقرار كند؛ موضوعی كه برای ترامپ اهمیتی ندارد.
پس می‌توان به بازگشت آمریكا به برجام نیز امید داشت؟
فكر نمی‌كنم بازگشت به برجام آسان باشد اما بایدن تمام تلاشش را خواهد كرد؛ چراكه او در میان دولتمردان عرصه سیاست خارجی حامیان محكمی دارد و همان‌طور كه خودتان نیز انتظار دارید، بایدن می‌خواهد در این مسیر موفق باشد.
اگر ترامپ پیش از انتخابات بتواند با تهران مذاكره كند، شانس پیروزی‌اش در سوم ماه نوامبر بیشتر خواهد شد؟
نه، چراكه او با تهران هر معامله‌ای بكند، حامیان سرسختش را عصبانی می‌كند. آنان به‌طوركلی فكر می‌كنند كه با حداكثر توان باید به ایران آسیب زد. او می‌خواهد تمام اقدامات باراك اوباما را تخریب كند؛ بنابراین هیچ برنامه‌ای برای بهترشدن رابطه با تهران ندارد. او در هر شرایطی علیه ایران
خواهد بود.
بنابراین اگر ترامپ مجدد به كاخ‌سفید راه یابد، تنش‌های واشنگتن و تهران كاهش نمی‌یابد؟
این احتمال وجود دارد كه در دور دوم ترامپ سیاست‌های میانه‌تری داشته باشد. مشكل اینجاست كه به‌دلیل رفتار ترامپ و روش برخورد با كابینه‌اش، هیچ فردی واقعا خوبی در سیاست خارجی با او همكاری نمی‌كند. بنابراین او سیاست‌هایش را با مشورت كسانی اتخاذ می‌كند كه مهارتی ندارند. او باید سیاست‌هایش را تغییر دهد؛ كاری كه به‌ندرت انجام می‌دهد.
واشنگتن در تلاش است تا تمام تحریم‌ها علیه ایران را بازگرداند. آیا ترامپ و تیم او موفق به اجرای مكانیسم ماشه می‌شود؟
نه، ترامپ نمی‌تواند تحریم‌ها را برگرداند. به نظرم تهدید به اجرای مكانیسم ماشه بیشتر نمایشی برای هواداران پروپاقرصش است و پیامی برای دولت ایران كه واشنگتن به‌زودی تسلیم نمی‌شود.
با این توضیحات برای بازگشت ثبات جهانی باید منتظر ورود بایدن بود.
به نظرم بایدن تمام تلاشش را خواهد كرد تا همه چیز به سال 2015 بازگردد؛ البته چین نسبت به آن زمان بسیار قدرتمندتر شده است و ویروس كرونا ساده‌ترین مسائل مانند سفر و دیپلماسی شخصی را تغییر داده است. پس از چهار سال اكنون بسیاری از كشورها مرددند كه ایالات متحده به تعهداتش پایبند بماند. اما فكر می‌كنم جهان به‌خوبی فهمیده از زمان ورود ترامپ به كاخ سفید چه چیزهای از دست رفته است و از بازگشت به 2015 استقبال می‌كند؛ هرچند این بازگشت بسیار كند باشد.