رمضان در جهان
ماه رمضان در عراق؛ کابینت آشپرخانهها پر از «مونَة» است
ماه رمضان در کشورهای مختلف جهان متأثر از حضور مسلمانان حال و هوای تازهای به شهرها میدهد. در کشوری مسلمان همچون عراق پیش از آنکه نخستین روز ماه رمضان فرابرسد، فروشگاهها و مراکز خرید شلوغتراز هر زمان دیگر میشود؛ سنت جمعکردن مونة یا مونا هنوز پابرجاست. در سالهای دور که تهیه غذا و اسباب روزهگیری سخت بوده است، خانوادهها مواد غذایی را پیش از ماه رمضان ذخیره میکردند و به آن مونة میگفتند تا در روزهایی که روزه میگیرند سختی تهیه غذا را تجربه نکنند.
ماه رمضان در کشورهای مختلف جهان متأثر از حضور مسلمانان حال و هوای تازهای به شهرها میدهد. در کشوری مسلمان همچون عراق پیش از آنکه نخستین روز ماه رمضان فرابرسد، فروشگاهها و مراکز خرید شلوغتراز هر زمان دیگر میشود؛ سنت جمعکردن مونة یا مونا هنوز پابرجاست.
در سالهای دور که تهیه غذا و اسباب روزهگیری سخت بوده است، خانوادهها مواد غذایی را پیش از ماه رمضان ذخیره میکردند و به آن مونة میگفتند تا در روزهایی که روزه میگیرند سختی تهیه غذا را تجربه نکنند.
این سالها هم که دیگر خبری از جنگ و درگیری نیست، سنت مونة ادامه دارد. تهیه انواع شیرینی مثل باقلوا و نان شیرین مثل کاک و کلیچه (خرما و گردوی پیچیده در خمیر)، عدس و دیگر غلات برای تهیه انواع سوپ و آش و پلو و آرد برای پختن ذَتلَه (شیرینی دوناتشکل آغشته به شکر) و گوشت برای دلمه ازجمله مواد غذایی به شمار میروند که عراقیها پیش از رسیدن نخستین روز ماه رمضان در یخچال و کابینتهای آشپزخانه خود جمع میکنند. سنت مونة علاوه بر آنکه نیاز غذایی عراقیها را برطرف میکند، نقشی دیگر هم دارد؛ ایجاد فرصت بیشتر برای پرداختن به معنویات و نیایش. آنها عمده مواد غذایی مورد نیازشان را پیش از ماه رمضان تهیه کردهاند، پس فکرشان دیگر درگیر غذا نیست.
به محض آنکه صدای اذان مغرب ماه رمضان در کوچهپسکوچههای خیابانهای بغداد و دیگر شهرهای عراق به گوش میرسد، کوچهها رنگ دیگری به خود میگیرند؛ خلوتی و سکوت جای خود را به رفتوآمد میدهد. گرچه سفرههای ساده اما رنگین در خانههای عراقیها برپا میشود، اما سنت افطار خیابانی هم جای خود دارد. افطار است و نوشیدن آبمیوه!
هنگام افطار در آبمیوهفروشیهای بغداد جای سوزنانداختن نیست. میگویند آبمیوه غذای عراقیها در ماه رمضان است. آب زردآلو و شربت تمرهندی خاصترین طعمها و همیشگیترین آنها برای افطار ماه رمضان عراقیهاست.
اما ماه رمضان برای عراقیها غیر از شیرینی و آبمیوه موسم بازی «محیبیس» هم خواهد بود. محیبیس یا حلقه پنهان، چیزی شبیه به گل یا پوچ ماست؛ اما بهصورت تیمی و پرجمعیت. شرکتکنندگان از میان مردان هستند. آنها بعد از افطار و بازکردن روزه در محلهها دور هم جمع میشوند، تیم تشکیل میدهند (از 40 نفر تا 250 نفر) و محیبیس یا همان حلقه را در دستهای خود پنهان میکنند. تیم رقیب باید آن را حدس بزنند و پیدا کنند. محیبیس با شور و هیجان خاصی میان تیمهای محلهها برگزار میشود؛ حتی میان سنیها و شیعیان.
در کنار بازی محیبیس، سنت قصهگویی برای کودکان و ترانهخوانی هم از دیگر آداب و رسوم عراقیها هنگام افطار ماه مبارک است.