«اثر ترامپ» در انتخابات گرینلند
پیروزی غیرمنتظره میانه‌روها در انتخابات گرینلند؛ استقلال در دستور کار
حزب دموکرات راست میانه در انتخابات پارلمانی گرینلند به پیروزی غیرمنتظره‌ای دست یافت. این انتخابات در حالی برگزار شد که سایه تهدیدات ترامپ مبنی بر تصاحب این جزیره و تمایل مردم به استقلال از دانمارک به وضوح احساس می‌شد. مذاکرات ائتلاف در روزهای آینده تعیین‌کننده دولت آینده خواهد بود.
انتخابات پارلمانی گرینلند با پیروزی غیرمنتظره حزب دموکرات، یک حزب راست میانه، به پایان رسید. این نتیجه فراتر از پیش‌بینی‌ها بود و در شرایطی رقم خورد که موضوع استقلال از دانمارک و تهدیدهای دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده مبنی بر تصاحب این سرزمین، به شدت بر فضای سیاسی انتخابات سایه افکنده بود.
با شمارش 90 درصد آرا، حزب دموکرات توانست 29.9 درصد از کل آرا را به دست آورد و با قاطعیت در جایگاه نخست قرار بگیرد. حزب نالراک، با کسب 24.5 درصد آرا، در جایگاه دوم ایستاد و به نظر می‌رسد توانسته است میزان آرای خود را نسبت به دوره قبل بیش از دو برابر افزایش دهد. حزب اینوئیت آتاکاتیگیت (IA)، به رهبری موته اِگده، نخست‌وزیر مستعفی، که پیش‌بینی می‌شد پیروز انتخابات باشد، با 21.4 درصد آرا در جایگاه سوم قرار گرفت. حزب سیوموت، شریک ائتلافی حزب IA، نیز شکست خود را پذیرفت.
رهبر 33 ساله حزب دموکرات، ینس فردریک نیلسن، قهرمان سابق بدمینتون، از پیروزی حزبش ابراز شگفتی کرد و اعلام آمادگی برای مذاکره با تمامی احزاب جهت تشکیل دولت ائتلافی را اعلام نمود. وی با اشاره به شرایط پرتلاطم جهانی، بر ضرورت اتحاد و یکپارچگی در گرینلند تاکید کرد.
حزب دموکرات خود را "لیبرال اجتماعی" معرفی می‌کند و اگرچه خواستار استقلال گرینلند است، اما رویکردی معتدل‌تر و بلندمدت‌تر را در این زمینه دنبال می‌کند. در مقابل، حزب نالراک رویکردی قاطع‌تر و فوری‌تر به استقلال دارد. هر دو حزب بر سر اصل استقلال از دانمارک توافق دارند، اما اختلاف نظر اصلی آن‌ها بر سر سرعت و چگونگی دستیابی به این هدف است.
موته اِگده، نخست‌وزیر مستعفی و رهبر حزب IA، به نتیجه انتخابات احترام گذاشت. انتظار می‌رود دولت آینده، که از دل مذاکرات ائتلافی بیرون خواهد آمد، تدوین نقشه راهی برای استقلال گرینلند را در اولویت قرار دهد. استقلال از دانمارک خواسته‌ای است که از حمایت اکثریت قاطع 57 هزار نفر از ساکنان این جزیره برخوردار است.
نکته قابل توجه در این انتخابات، افزایش غیرمعمول میزان مشارکت مردم بود. مقامات انتخاباتی معتقدند که این افزایش مشارکت می‌تواند نشانه‌ای از "اثر ترامپ" باشد. اظهارات جنجالی ترامپ در مورد تمایل به خرید یا تصاحب گرینلند، واکنش منفی و گسترده‌ای را در میان مردم این جزیره برانگیخت و به نظر می‌رسد انگیزه مضاعفی برای مشارکت سیاسی و پیگیری خواسته‌های ملی در میان آن‌ها ایجاد کرده است.
ساکنان گرینلند، که حدود 90 درصد آن‌ها از قوم اینوئیت هستند، مدت‌هاست از نحوه برخورد دانمارک، قدرت استعماری سابق، با خود به عنوان شهروندان درجه دو ناراضی هستند. آن‌ها دانمارک را متهم می‌کنند که در طول تاریخ به سرکوب فرهنگ بومی، انجام عقیم‌سازی‌های اجباری و جدا کردن کودکان از خانواده‌هایشان مبادرت ورزیده است. این نارضایتی‌های تاریخی و فرهنگی، در کنار مسائل سیاسی روز، زمینه را برای تقویت جنبش استقلال‌طلبی در گرینلند فراهم کرده است.
گرینلند، منطقه‌ای خودمختار تحت حاکمیت دانمارک، از موقعیت استراتژیک مهمی در مسیرهای هوایی و دریایی اقیانوس اطلس شمالی برخوردار است. این جزیره همچنین دارای ذخایر غنی از مواد معدنی کمیاب خاکی است که برای صنایع پیشرفته‌ای نظیر تولید تلفن‌های همراه و فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر حیاتی محسوب می‌شوند. این منابع طبیعی، در کنار تمایل فزاینده به استقلال، گرینلند را به کانون توجه قدرت‌های جهانی تبدیل کرده است.
انتظار می‌رفت حزب اینوئیت آتاکاتیگیت (اینوئیت متحد) به رهبری اگده و حزب سیوموت، دو حزب مسلط بر صحنه سیاسی گرینلند در سال‌های اخیر، بار دیگر در این انتخابات پیروز شوند. با این حال، نتیجه غیرمنتظره انتخابات نشان داد که معادلات سیاسی در گرینلند دستخوش تغییر شده و حزب دموکرات توانسته است با ارائه رویکردی جدید و جلب اعتماد عمومی، جایگاه برجسته‌ای در عرصه سیاسی این سرزمین کسب کند.
موضوع استقلال از دانمارک به طور مستقیم در برگه رای مطرح نبود، اما به دغدغه اصلی و مشترک تمامی احزاب و مردم گرینلند تبدیل شده بود. این جزیره 56 هزار نفری از سال 2009 در مسیر استقلال گام برداشته است و 31 نماینده منتخب در پارلمان آینده نقش کلیدی در تعیین سرنوشت این جزیره و تصمیم‌گیری در مورد اعلام استقلال ایفا خواهند کرد.
چهار حزب از پنج حزب اصلی شرکت‌کننده در انتخابات، خواستار استقلال بودند، اما در مورد زمان و نحوه دستیابی به آن اختلاف نظر داشتند. به گفته دواین منزس، مدیر موسسه تحقیقات و سیاست قطبی، "رویکرد غالب در مورد استقلال در نهایت به تصمیم حزب دموکرات برای تشکیل دولت ائتلافی و شریک ائتلافی آن بستگی خواهد داشت."
با توجه به نتایج انتخابات و فضای سیاسی حاکم بر گرینلند، به نظر می‌رسد که گام‌های بعدی این جزیره در مسیر استقلال با جدیت بیشتری پیگیری خواهد شد و دولت آینده با چالش‌ها و فرصت‌های مهمی در این زمینه روبرو خواهد بود.
