تازه ترین اظهارات روبیو و گروسی درباره مذاکرات ایران و آمریکا
تأکید بر راهکار صلح‌آمیز با تهران
در حالی که تهران و اشنگتن خود را برای دور اول نشست فنی و دور سوم مذاکرات آماده می‌کنند، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، روز چهارشنبه در گفت‌وگویی با رسانه فری پرس (Free Press) دیدگاه‌های دولت دونالد ترامپ درباره مذاکرات با ایران را تشریح کرد. آن طور که ایسنا متن این مصاحبه را منتشر کرده، روبیو با رد حق غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران، بر لزوم یافتن راهکاری مسالمت‌آمیز تأکید کرد.
به گزارش گروه رسانه ای شرق؛وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرد که ایران اگر به دنبال برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز است، می‌تواند اورانیوم غنی‌شده را از خارج خریداری و وارد کند. وی اظهار داشت: «ایرانی‌ها برای گفت‌وگو تمایل نشان داده‌اند و ما با آن‌ها گفت‌وگو خواهیم کرد. اگر برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز می‌خواهند، می‌توانند آن را داشته باشند، اما مثل بسیاری از کشورهای دیگر باید مواد غنی‌شده را وارد کنند. ایران حق غنی‌سازی اورانیوم نخواهد داشت.»
روبیو در ادامه به تفاوت دیدگاه دولت ترامپ با توافق پیشین (برجام) پرداخت و ادعا کرد: «توافق قبلی به چند دلیل بد بود. در ازای توانایی‌های غنی‌سازی محدود که می‌توانست به سلاح تبدیل شود، تحریم‌ها علیه ایران فوری و کامل لغو شد.» این در حالی است که آمریکا هرگز همه تحریم‌ها را لغو نکرد و در سال ۲۰۱۸ با تصمیم یکجانبه دونالد ترامپ از برجام خارج شد. روبیو مدعی بود که «ما به آن‌ها امتیازات دائمی در ازای امتیازات موقت دادیم.»
وی با اشاره به تمایل دولت برای پرهیز از درگیری نظامی، تأکید کرد که «ما جنگ نمی‌خواهیم. ترامپ رئیس‌جمهوری نیست که برای شروع جنگ کارزاری کرده باشد». او به صراحت گفته که ایران سلاح هسته‌ای نخواهد داشت و حق خود را برای جلوگیری از آن محفوظ می‌داند، اما ترجیح می‌دهد نیازی به نیروی نظامی نباشد.» روبیو افزود که «اگر فرصتی برای صلح وجود داشته باشد، ما از هر فرصتی برای حل این چالش از طریق راه صلح‌آمیز استفاده خواهیم کرد، اما اولویت‌های ما ثابت است.»
مسئول سیاست خارجی ایالات متحده در پاسخ به سؤالی درباره توانایی آمریکا برای نابودی تأسیسات هسته‌ای ایران، از ارائه جزئیات خودداری و ادعا کرد که «ایالات متحده گزینه‌هایی دارد، اما ما هرگز نمی‌خواهیم به آن مرحله برسیم.» روبیو با اشاره به دشواری مذاکرات، اعلام داشت که «ما با هر نوع توافقی با ایران فاصله زیادی داریم. این روند دشوار است، اما ما متعهد به نتیجه‌ای مسالمت‌آمیز هستیم.» وی همچنین به خطرات اقدام نظامی علیه ایران اشاره داشت و یادآور شد که «هرگونه اقدام نظامی در خاورمیانه می‌تواند به جنگی تمام‌عیار منجر شود.» روبیو در پایان بر تعهد دونالد ترامپ به صلح تأکید کرد که «همین پیچیدگی‌ها باعث شده که رئیس‌جمهور به راهکاری مسالمت‌آمیز پایبند باشد.»
حمایت آژانس از توافق احتمالی
همزمان با اظهارات روبیو، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم روز چهارشنبه در سخنانی از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا استقبال نمود و آمادگی این نهاد بین‌المللی را برای حمایت از هرگونه توافق احتمالی میان تهران و واشنگتن اعلام کرد. این مواضع در حالی مطرح شد که دور سوم مذاکرات غیرمستقیم دو طرف قرار است روز شنبه در عمان برگزار شود. گروسی در گفت‌وگویی با شبکه الجزیره، مذاکرات میان تهران و واشنگتن را مثبت ارزیابی کرد و اظهار داشت که «اینکه تهران و واشنگتن با هم مذاکره داشته باشند، خوب است.» وی افزود که با استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، در ارتباط است، اما از نتیجه احتمالی این مذاکرات اطلاعی ندارد. مدیرکل آژانس تأکید کرد که در صورت حصول توافق، این نهاد اجرای آن را بررسی خواهد کرد. گروسی اعلام کرد: «ما آماده‌ایم برای اعتبار بیشتر توافق، حمایت لازم را به عمل آوریم.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین اعلام کرد که هیچ اطلاعاتی مبنی بر تلاش ایران برای ارتقای سلاح هسته‌ای در اختیار ندارد. این اظهارات در حالی مطرح شد که برخی مقامات غربی، از جمله اسرائیل، بارها ایران را به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای متهم کرده‌اند. تهران اما همواره تأکید کرده که برنامه هسته‌ای‌اش صرفاً برای اهداف صلح‌آمیز است و تحت نظارت آژانس فعالیت می‌کند. گروسی در بخش دیگری از سخنانش به خطرات ناشی از هرگونه حمله به تأسیسات هسته‌ای اشاره کرد و هشدار داد: «هرگونه حمله به تأسیسات هسته‌ای پیامدهای وخیمی دارد.» وی از تمام کشورهای جهان، به‌ویژه کشورهای منطقه، خواست تا به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) بپیوندند.
اظهارات گروسی نشان‌دهنده رویکرد محتاطانه آژانس در قبال مذاکرات ایران و آمریکا است. این نهاد بین‌المللی که مسئولیت نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران را بر عهده دارد، از زمان خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ بارها گزارش‌هایی درباره پایبندی ایران به تعهداتش منتشر کرده است. با این حال، تشدید فعالیت‌های غنی‌سازی ایران در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از اعمال تحریم‌های جدید آمریکا، نگرانی‌هایی را در جامعه بین‌المللی ایجاد کرده است.
مذاکرات پیش رو در عمان با میانجی‌گری بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، برگزار خواهد شد. دور سوم این گفت‌وگوها که به مسائل فنی و جزئیات برنامه هسته‌ای ایران می‌پردازد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. گروسی با تأکید بر نقش نظارتی آژانس، اعلام کرد که این نهاد در صورت حصول توافق، آماده همکاری برای راستی‌آزمایی تعهدات دو طرف خواهد بود. در مجموع، اظهارات گروسی بازتاب‌دهنده اهمیت دیپلماسی در حل پرونده هسته‌ای ایران است. حمایت آژانس از مذاکرات و تأکید بر پرهیز از اقدامات تنش‌زا، می‌تواند زمینه‌ساز پیشرفت در گفت‌وگوهای تهران و واشنگتن باشد.
