در پکن چه خبر است؟

سفر معاون فرمانده ارتش چین به ویتنام دوباره سؤالاتی را درباره تغییر موازنه قدرت علیه شی جین‌پینگ، رئیس کمیسیون نظامی چین، ایجاد کرده است. این سفرها معمولا جزء مسئولیت‌های شی بوده‌اند. از این گذشته، به گزارش‌های رسانه‌های دولتی ویتنام، ژانگ یوشیا، معاون کمیسیون مرکزی نظامی، در واکنش به درخواست مقامات ارشد ویتنام مبنی‌بر ابلاغ سلام آنها به شی، از اشاره به نام او خودداری کرد. درعین‌حال، سفر ژانگ چندان در چین تحت پوشش قرار نگرفت. این سفر می‌تواند به منزله پیام زیرکانه چین به کشورهای جهان باشد که شی دیگر قدرت نظامی مطلق ندارد. اگر چنین باشد، ملاقات جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، با ژانگ و شی در پکن معقولانه خواهد بود؛ زیرا فرهنگ کمونیستی چین به‌گونه‌ای است که معاون در کنار رئیس در کانون توجه قرار نمی‌گیرد. ژانگ در سفر خود به ویتنام، که از ۲۴ تا ۲۶ اکتبر به طول انجامید، با تو لام، دبیرکل حزب کمونیست ویتنام، و رئیس کمیسیون مرکزی نظامی این کشور‌ و همچنین با لوونگ کوونگ، رهبر ویتنام‌ و چندین مقام رده‌بالای نظامی دیدار کرد.

به گزارش رسانه‌های ویتنام، لام از ژانگ خواست که سلام و آرزوهای خوب او را به شی ابلاغ کند، اما ژانگ در بحث خود اشاره‌ای به شی نکرد. در ملاقات با لونگ، رهبر ویتنام از شی نام برد، اما ژانگ ترجیح داد پاسخی ندهد. در مقابل، او از اولین سفر خود به ویتنام به‌ عنوان معاون کمیسیون مرکزی نظامی ابراز خرسندی کرد. به گزارش رسانه‌های ویتنام، او به لونگ بابت سمت جدید خود به‌ عنوان رئیس‌جمهور تبریک گفت. چن پوکونگ، کارشناس چینی ساکن آمریکا، به اپک‌تایمز گفت: «ممکن است برخی از مقامات بانفوذ حزب از شی خواسته باشند که بخشی از قدرت خود را به دلیل ناکامی در حوزه اقتصادی و سیاست خارجی کنار بگذارد‌». گرایش شی در حوزه سیاسی و اقتصادی به جناح چپ، در کنار اقدامات سخت‌گیرانه او در دوران قرنطینه کرونا، ضربه مهلکی به اقتصاد چین وارد کرده که نتیجه آن در فروپاشی بخش املاک، سقوط شدید بازار سهام و نرخ بالای بیکاری جلوه‌گر شده است. از این گذشته، دیپلماسی «گرگ جنگجو» که در دوران تصدی او در دستور کار قرار گرفت، روابط دیپلماتیک پکن را دچار تنش کرده و نفوذ چین را در عرصه جهانی کاهش داده است. جیانگ فنگ، مفسر اخبار روز، در کانال یوتیوب خود در ۲۶ اکتبر گفت: «به لحاظ تاریخی، مقام هم‌رده ویتنامی که می‌بایست از معاون کمیسیون مرکزی نظامی چین استقبال می‌کرد، وزیر دفاع بود که جایگاهی پایین‌تر از رئیس کمیسیون مرکزی نظامی حزب دارد. برای نمونه، زمانی که هه ویدونگ سال گذشته با تصدی سمت ژانگ به ویتنام سفر کرد، در غیاب تو لام، مورد استقبال فان ون جیانگ، وزیر دفاع ویتنام، قرار گرفت‌». رهبران ویتنام و روسیه به‌ویژه نسبت به تغییر موازنه قدرت در حزب کمونیست چین حساس هستند. این‌ بار دبیرکل حزب ویتنام و رئیس‌جمهور این کشور شخصا از ژانگ استقبال کردند. آنها به دنبال این بودند که با فرد قدرتمند جدید چین ارتباط بگیرند‌». شی جین‌پینگ از ۲۲ تا ۲۴ اکتبر در نشست بریکس در کازان روسیه شرکت کرد و در نیمه‌شب ۲۴ اکتبر به پکن بازگشت. حضور عمومی بعدی او در ۲۸ اکتبر بود که در جلسه دفتر سیاسی شرکت کرد. قبل از اینکه ژانگ به ویتنام سفر کند، علائم واضحی وجود داشت که نشان می‌داد ژانگ قدرت نظامی شی را به دست می‌گیرد. شی در دو رویداد نظامی مهم در پکن که در روزهای ۱۴ و ۱۵ اکتبر برگزار شد غایب بود: اول، یک کنفرانس مهم و دوم، دیدار با آندری بلوسف، وزیر دفاع روسیه، که با توجه به ریاست شی در کمیسیون مرکزی نظامی اتفاقی غیرعادی محسوب می‌شود. ژانگ ریاست کنفرانس را برعهده داشت و در غیاب شی با بلوسف ملاقات کرد. شی در زمان برگزاری این رویدادها به استان دورافتاده فوجیان سفر کرده بود اما مسئله خاصی وجود نداشت که به آن رسیدگی کند. شایان ذکر است که رسانه‌های ویتنام گزارش‌های مفصلی درباره سفر ژانگ منتشر کردند، اما دستگاه تبلیغاتی چین‌، تحت نظارت کای چی، متحد نزدیک شی، تا ۲۶ اکتبر درباره این سفر سکوت کرد و هیچ گزارشی دراین‌باره نداشت. در مقابل، دیگر مقامات هم‌رده یا پایین‌دستی حزب به شکل قابل‌ملاحظه‌ای تحت پوشش خبری قرار گرفتند.  تانگ جینگ‌یوان، مفسر اخبار روز که در آمریکا سکونت دارد، در مصاحبه اخیر خود با اپک‌تایمز گفت‌ سفر ژانگ به ویتنام به منزله تغییر بزرگ ساختار قدرت در ارتش چین است. تانگ این سفر را اقدامی حساب‌شده از سوی حزب کمونیست چین می‌داند تا پیام زیرکانه خود را به جهان بین‌الملل مخابره کند. تانگ گفت: «از دست رفتن قدرت مطلق شی می‌تواند به ایجاد یک خلأ سیاسی بینجامد که جرقه مناقشات داخلی را‌ بین رهبران ارشد خواهد زد. رهبران ارشد چین که شی جین‌پینگ را به کنار گذاشتن بخشی از قدرت خود واداشتند، ممکن است برای کاهش این خطرات در اقدامی راهبردی سفر ژانگ را سازماندهی کرده باشند تا ابتدا پیامی را به جهان مخابره کنند که درنهایت به گوش مردم چین خواهد رسید‌».