صندلی داغ نخستوزیران بریتانیا
پس از رسوایی مهمانی که انگلیسیها آن را با عبارت پارتی گیت میشناسند، پروژه برکناری بوریس جانسون از نخستوزیری کلید خورد. نمایندگان محافظهکار پارلمان انگلیس که از قضا همحزبیهای نخستوزیر هم به شمار میآیند این پروژه را طراحی کردند.
سحر طلوعی- پس از رسوایی مهمانی که انگلیسیها آن را با عبارت پارتی گیت میشناسند، پروژه برکناری بوریس جانسون از نخستوزیری کلید خورد. نمایندگان محافظهکار پارلمان انگلیس که از قضا همحزبیهای نخستوزیر هم به شمار میآیند این پروژه را طراحی کردند.
آنها معتقد بودند رفتارهای جانسون در قامت نخستوزیر به شانیت این جایگاه آسیب زده است: برگزاری مهمانی در دوران قرنطینه کرونا در ساختمان نخستوزیری، انکار و دروغگویی، محکوم شدن از سوی پلیس، طفره رفتن از پرداخت جریمه و در نهایت پذیرفتن و سرشکستگی.
در جلسه رای عدم اعتماد 211 نماینده محافظهکار پارلمان انگلیس به ماندن جانسون در ساختمان شماره 10 داونینگ استریت لندن رای موافق دادند و 148نفر هم مخالفت خود را با ابقای او اعلام کردند. با این حساب جانسون با کسب 59 درصد از آراء، در جایگاه نخستوزیری و ریاست حزب محافظهکار ماندنی شد.
اینجا مروری میکنیم بر اسامی نخستوزیران انگلیس که گرفتار جلسات رای اعتماد شدند و برخی به سلامت از آن عبور کردند و برخی دیگر نه.
پیش از بوریس جانسون، شتر رای عدم اعتماد جلوی در خانه ترزا می نخست وزیر انگلیس در سال 2018 خوابید. خانم می از سوی همحزبیهای محافظهکارش با چالش برگزیت مواجه شد. نخستوزیر انگلیس در جلسه رای عدم اعتماد 200 رای موافق گرفت و 117 رای مخالف. او با 63 درصد رای موافق، سر سلامت از جلسه بیرون آمد و در ساختمان شماره 10 داونینگ استریت لندن ماندنی شد. اما در نهایت 6 ماه بعد و در ماه می سال 2019 پس از شکست در انتخابات پارلمانی اروپا مجبور به استعفا و تحویل کرسی نخستوزیری و ریاست حزب شد.
جان میجر نخست وزیر سالهای 1990 تا 1997 انگلیس هم از کسانی است که یکبار در سال 1993 و بر سر پیمان ماستریخت با جلسات رای اعتماد مواجه شد. آقای میجر در این ماجرا رای اعتماد گرفت و در دومین غائله هم که حرف از رهبری حزب در میان بود، پیش از این که کلامی درباره رای عدم اعتماد گفته شود، از رهبری حزب کنارهگیری کرد و سپس در رقابت با «جان رِدوود» برنده و دوباره رهبر حزب محافظهکار شد. او در سال 1997 رقابت نخستوزیری را به تونی بلر از حزب کارگر باخت.
نخستین نخستوزیر انگلیس که در فرایند رایگیری رهبری حزب از سمت خود برکنار شده، خانم مارگارت تاچر است. او بین سالهای 1979 تا 1990 نخستوزیر انگلیس بوده است. تاچر در سال 1990 و در جلسه رای عدم اعتماد خود با نتیجه 204 رای موافق بر 152 رای مخالف برنده بیرون آمد، اما در نهایت مجاب شد که این 204 رای یا 55درصد برای پیروزی در دور دوم جلسات کافی نیست و در چالش بعدی بازنده خواهد بود. به همین دلیل یک هفته پس از پیروزی در جلسه رای اعتماد استعفا داد و از سمت خود کنارهگیری کرد.
در کنار این اسامی و در تاریخ دولتمردان انگلیس، نخستوزیرهایی هم بوده اند که در جلسه رای اعتماد شکست خورده و رهبری حزب و نخستوزیری بریتانیا را از دست داده اند. از جمله این افراد میتوان به سر روبرت والپول از حزب ویگ ( پدر حزب لیبرال ) در سال 1742، لورد نورث در سال 1782، ویلیام پیت 1784، آرتور ولسلی 1830 و ... تا استنلی بالدوین از حزب محافظهکار 1924 و رمزی مکدونالد نخستین نخستوزیر حزب کارگر در سال 1924 و جیمز کالاهان باز هم از حزب کارگر در سال 1979 اشاره کرد.
جیمز کالاهان از حزب کارگر بین سالهای 1976 تا 1979 نخستوزیر بوده است . او در سال 1979 در جلسه رای عدم اعتماد شکست میخورد و رهبری حزب و نخستوزیری را باهم از دست میدهد. آقای کالاهان آخرین نخستوزیری بود که در جلسه رای اعتماد شکست خورد. پس از او همه نخستوزیرها پیروز شدند و البته برخی از آنها به خواست خودشان و یا در فرایندی دیگر کناره گرفتند.