بررسی تنش میان ترکیه و یونان / جنگ نمیشود اما...
«ممکن است در نیمه شبی و به صورتی ناگهانی به یونان حمله کنیم.» این تندترین حرفی است که اردوغان در سالهای اخیر علیه یونانیها زده است البته او همین یک تهدید را بارها علیه شبه نظامیان پ.ک.ک تکرار کرده بود؛ اما استفاده از چنین لحنی برای یک همسایه اروپایی غیرمنتظره بود.
مهسا مژدهی- «ممکن است در نیمه شبی و به صورتی ناگهانی به یونان حمله کنیم.» این تندترین حرفی است که اردوغان در سالهای اخیر علیه یونانیها زده است البته او همین یک تهدید را بارها علیه شبه نظامیان پ.ک.ک تکرار کرده بود؛ اما استفاده از چنین لحنی برای یک همسایه اروپایی غیرمنتظره بود. تنش و تهدید بین یونان و ترکیه آنقدر پیش رفت که اروپا و آمریکا هم نگران پیامدهای این لفاظیها شدند. اما بالاخره سروصداها کاهش پیدا کرد و دشمنیها کماکان باقی ماند تا سر بزنگاه بعدی یقه آنکارا و آتن را بگیرد.
چرا کار به اینجا کشید؟
چند دهه است که ترکیه و یونان بر سر حاکمیت بر جزایر دریای اژه، با هم اختلاف نظر دارند. اخیرا یونانیها دست به افزایش استقرار نظامی خود در این جزیرهها زدند و این اقدام اردوغان را تا حد ممکن عصبانی کرد. رجب طیب اردوغان به یونانیها اعلام کرده بابت ادامه نقض حریم هوایی ترکیه و ایجاد مزاحمت برای هواپیماهای این کشور بر فراز دریای اژه، آتن بهای زیادی را خواهد پرداخت. او گفته بود که هواپیماهای ترکیه در اژه مورد هدف پدافند اس 300 قرار گرفتهاند.
آتن هم دلنگرانیهای خود را دارد. در سالهای اخیر جاهطلبیهای اردوغان باعث شد تا ترکیه مورد خشم اروپاییها قرار بگیرد. اما حالا رئیسجمهور این کشور در صدد است تا هرچه سریعتر روابط خارجی خود را بهبود بخشد و بتواند اوضاع را عوض کند. این موضوع یونانیها را نگران کرده است.
آیا تنش بیشتر میشود؟
تحلیلگران ترکیه معتقدند یونان از اکتشاف گاز طبیعی ترکیه در شرق مدیترانه ناراحت است. بنابراین آتن قصد دارد با افزایش دادن تنش، ترکیه را در اکتشاف گاز طبیعی تنها بگذارد.
آتن میگوید پرواز هواپیماهای ترکیه بر فراز جزایر یونانی، امنیت این کشور را به خطر میاندازد و به همین دلیل ارسال نیروهای نظامی به این منطقه ضروری است. با این حال این چیزی نیست که آنکارا بخواهد زیر بارش برود. هر دو این کشورها مایلند تا سلاحهای پیشرفتهای را از ایالات متحده بخرند. با این حال واشنگتن روی خوشی به این درخواستها نشان نمیدهد. جالب اینکه هر دو این کشورها در سالهای اخیر بخشی از تسلیحات خود را از روسیه تامین کردهاند.
ازمیر را فراموش نکنید
«ازمیر را فراموش نکنید »این عبارت تنها از سوی اردوغان علیه یونانیها به کار نرفت. پس از آنکه ترکیه یونان را عملا تهدید به حمله کرد، روزنامههای این کشور، تیتر زدن که یونان نباید ازمیر را فراموش کند.
ازمیر یا اسمیرنا
یونانیها ازمیر را اسمیرنا مینامند. شهری ساحلی در دریای اژه که آتن آن را در جنگ جهانی اول تصرف کرده بود و بعد در جنگی که سال 1922 رخ داد، ترکها آن را از یونانیها بازپس گرفتند. این جنگ بیش از 20 هزار کشته داد اما سرانجام ازمیر به ترکیه برگشت. امسال در این شهر ساحلی جشن 100 سالگی این اتفاق را به باشکوهترین شکل ممکن برگزار کردند.
تصمیمات عجیب
بهنظر نمیرسد که جنگ و درگیری بین یونان و ترکیه به سرعت در راه باشد. اما ادامه این تنشها از سوی دو عضو ناتو، آن چیزی نیست که غرب انتظارش را بکشد. اردوغان بارها ثابت کرده که میتواند یک شبه تصمیمات عجیبی بگیرد و یونانیها هم اعلام کردهاند اگر دولت آنکارا دست به اقدامی بزند، پاسخی فوری و قاطعانه به آنها خواهد داد. واقعیت این است که نظرات اردوغان در مورد فعالیتهای یونان در دریای اژه، که با تهییج طرفدارانش همراه است، بازخورد داخلی دارد. انتخابات 2023 نزدیک است و او نیاز دارد تا چهره خود را بار دیگر احیا کند.