«بخش خصوصی»؛ حلقه گمشده روابط اقتصادی تهران و دمشق
مقامات تهران و دمشق طی چند سال اخیر پس از ایجاد آرامش نسبی در سوریه و فروکش کردن جنگ در این کشور عربی، همواره در موضع‌گیری رسانه‌ای و اعلامی خود بر این موضوع تاکید کرده‌اند که به دنبال گسترش همکاری‌های اقتصادی با ایران همپای تعاملات سیاسی موجود بین دو کشور هستند.
به گزارش شبکه شرق، در چارچوب پیگیری این هدف در جریان سفر سید ابراهیم رئیسی، رییس‌جمهور به دمشق در اردیبهشت ماه سال جاری و دیدار با مقامات این کشور، ۱۴ سند همکاری بین دو کشور در حوزه‌های همکاری‌های تجاری، نفت و انرژی، فنی-مهندسی، مسکن، حمل و نقل ریلی و هوایی، مناطق آزاد و بخش خصوصی، ارتباطات و فناوری، زلزله، امدادرسانی و تسهیل امور زیارتی به امضا رسید.
همچنین در جریان این سفر که بعد از ۱۳ سال انجام شد، رئیسی و بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه برنامه جامع همکاری‌های راهبردی و بلندمدت ایران و سوریه در حوزه‌های مختلف از جمله در زمینه‌های انرژی، گاز، نفت و حمل و نقل را امضا کردند.
بعد از انجام سفر رییس‌جمهور به سوریه، مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه در گفت‌وگویی با ایسنا با اشاره به اسناد و قراردادهای امضا شده بین مقامات تهران و دمشق در جریان این سفر گفت: احساس می‌کنم بعد از این سفر تحول خوبی را در حوزه رشد تعاملات تجاری و اقتصادی بین ایران و سوریه شاهد خواهیم بود.
وی با بیان این که در جریان این سفر در ارتباط با میزان تعرفه توافقات خوبی بین دو کشور صورت گرفت و این موضوع می‌تواند بر صادرات ایران به سوریه تاثیر مثبت داشته باشد، افزود: در حوزه مخابرات نیز دو کشور در حال همکاری هستند و ایجاد اپراتور سوم در آنجا توسط ایران در حال انجام است.
معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه در ارتباط با تولید ون و اتوبوس توافق خوبی بین ایران و سوریه انجام گرفت، گفت: به نظرم با توجه به توافق دو کشور در حوزه تعرفه، شاهد رشد تعاملات تجاری بین ایران و سوریه و رشد صادرات به این کشور باشیم.
صفری در ادامه تاکید کرد: بعد از سفر رییس‌جمهور به سوریه، شاهد شتاب رو به رشدی در جریان تعاملات دو کشور در حوزه اقتصادی و تجاری خواهیم بود.
در راستای پیگیری و اجرای اسناد امضا شده در جریان سفر رئیسی به دمشق و همچنین اجرای دستورات روسای جمهور دو کشور برای گسترش روابط اقتصادی، روز گذشته یک هیات بلندپایه سیاسی-اقتصادی سوری متشکل از وزیر امور خارجه و مهاجرین، وزیر تجارت خارجی و وزیر ارتباطات و فناوری این کشور وارد تهران شد.
همچنین از روز یکشنبه ۸ مردادماه، بلافاصله بعد از ورود هیات مورد اشاره به تهران، نشست کمیته مشترک اقتصادی ایران و سوریه آغاز شد و تا پایان هفته جاری ادامه خواهد داشت.
بر اساس آن چه که مقامات تهران و سوریه اعلام کرده‌اند هدف از نشست‌های این کمیته شناسایی موانع موجود بر سر راه تقویت روابط تهران و دمشق در حوزه‌های اقتصادی و تجاری و تلاش جهت رفع این موانع است.
یکی دیگر از وظایف این کمیته زمینه‌سازی برای برگزاری نشست کمیته عالی مشترک ایران و سوریه طی ماه‌های آتی به ریاست نخست‌وزیر سوریه و معاون اول رییس‌جمهور ایران است.
شفیق دیوب، سفیر دمشق در تهران نیز به تازگی در مصاحبه‌ای با روزنامه سوری الوطن اعلام کرده که بیش از ۱۲ یادداشت تفاهم امضا شده میان مقامات دو کشور در جریان سفر ابراهیم رئیسی به دمشق وارد مرحله اجرا شده‌اند و تلاش‌ها برای اجرایی‌کردن تمام تفاهمنامه‌های امضا شده در حال انجام است.
همچنین بر اساس اخبار منتشر شده دو کشور ایران و سوریه برای تاسیس بانک مشترک میان دو کشور و شرکت بیمه در حال تلاش و رایزنی هستند.
با توجه به اراده موجود بین مقامات دو کشور ایران و سوریه برای گسترش تعاملات اقتصادی به اعتقاد برخی از تحلیلگران بیشتر تلاش‌های انجام شده در این ارتباط معطوف به حضور بخش‌های دولتی بوده و حضور بخش خصوصی در این عرصه کم رنگ و ناچیز بوده است.
مسائلی مانند وقوع جنگ در سوریه، ادامه حضور گروه‌های تروریستی در مناطقی از شمال و شرق این کشور، حملات گاه‌وبیگاه رژیم صهیونیستی به مناطقی از سوریه و ... ممکن است از دلایل عدم تمایل بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در این کشور باشد که در این راستا، اقدام دولت برای تبیین جذابیت‌های سرمایه‌گذاری و اطمینان‌بخشی لازم برای بخش خصوصی جهت حضور در بازار سوریه و مشارکت در روند بازسازی این کشور را می‌طلبد.
به گفته کارشناسان، در حال حاضر دولت روسیه به واسطه حضور نظامی در سوریه طی سال‌های اخیر، اکنون در پروژه‌های مهمی مانند آماده‌سازی بندر طرطوس به عنوان مبادی صادرات و واردات سوریه، اکتشاف نفت و گاز در دریای مدیترانه و استخراج مواد معدنی سوریه مشارکت دارد و دارای قراردادهای همکاری است. چین نیز قراردادهای اولیه درباره الحاق سوریه به پروژه کمربند-جاده را از آن خود کرده است. کشورهایی همچون امارات و حتی ترکیه نیز به بازار های سوریه و در اختیار گرفتن سهمی از روند بازسازی سوریه چشم دوخته‌اند.
در همین ارتباط لازم است که ایران نیز که طی سال‌های اخیر اقداماتی زیادی برای حمایت از دولت و ملت سوریه و مبارزه با تروریسم در این کشور انجام داده با عزم و پشتکار بیشتر به دنبال کسب سهم مناسب و قابل توجه خود از این بازار باشد و هوشیاری لازم را در این زمینه با توجه رقبای سرسختی که وجود دارند، داشته باشد.
