پیرمحمد ملازهی درگذشت

به گزارش شبکه شرق، «پیرمحمد ملازهی» از کارشناسان مباحث سیاسی و ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه درگذشت.

«پیرمحمد ملازهی» از کارشناسان مسائل خاورمیانه بود.

آخرین مصاحبه مرحوم پیرمحمد ملازهی را می توانید در ادامه بخوانید.

پیرمحمد ملازهی: کلید خاورمیانه جدید بعد از هفتم اکتبر زده شد

یک کارشناس مسائل منطقه می‌گوید: امروز تحولات منطقه در چهارچوب تضاد بین ایران و اسرائیل و ایران و آمریکا و غرب است. برخلاف آنچه که ایران فکر می‌کند که می‌تواند با اتحاد با روسیه و چین مشکلات خود را به نوعی حل کند‌، راه‌حل ایران، بازگشت به سیاست دوران مصدق، یعنی نه شرقی و نه غربی است.

پیرمحمد ملازهی در پاسخ به این سوال که «‌با توجه به تحولات اخیر منطقه، آیا ممکن است ملاحظات امنیتی منطقه و پیمان‌نامه‌ها تغییر کند و مواضع کشور‌های عربی منطقه چقدر در پیمان‌نامه‌های امنیتی دخیل خواهد بود؟» اظهار داشت: دو دیدگاه برای خاورمیانه جدید وجود دارد کلید خاورمیانه جدید با حمله حماس به داخل خاک اسرائیل از هفتم اکتبر زده شد. دو نگاه وجود دارد یک نگاه اسرائیل است که می گوید خاورمیانه جدید چطور باید طراحی شود و یک نگاه، نگاه ایران در طراحی خاورمیانه جدید است. از دید ایران خاورمیانه جدید به وسیله بازو‌های نیابتی جمهوری اسلامی مثل حزب‌الله لبنان و حوثی‌های یمن و حشد‌الشعبی و دیگر گروه‌های نزدیک به جمهوری اسلامی با محوریت ایران به خاورمیانه جدید شکل می‌دهند این باور در ایران وجود دارد که این خاورمیانه جدید در حال شکل گیری است. در مقابل این اسرائیل هم طرحی دارد. طرح اسرائیل در ادبیات ایران «محور عبری عربی غربی» نامیده می‌شود یعنی اتحاد کشور‌های غربی و اسرائیل و اعراب که پروژه ابراهیم در همین رابطه قرار دارد.

او تصریح کرد: طرح نتانیاهو سه مرحله‌ای است؛ یکی حمله به غزه و خنثی کردن حماس و جهاد اسلامی و سومین مورد حمله به لبنان و خنثی کردن حزب‌الله که تا امروز این گروه درایت به خرج داده و جوری رفتار کرده است که اسرائیل نه بهانه اشغال داشته باشد و نه جنگی داخلی به راه بیفتد. مرحله سوم طرح اسرائیل حمله به داخل ایران است اما در مورد حمله به داخل ایران بایدن رئیس‌جمهور آمریکا مخالف است. به نظر می رسد روس‌ها پشت پرده با اسرائیل هماهنگ هستند چون روسیه در اوکراین گیر افتاده است و چنین جنگی کمک بزرگی به روسیه است. البته این توافقات رسمی نیست و توافقاتی پشت پرده است.

او افزود: به نظر من روسیه در اتفاقاتی که رخ می‌دهد، با اسرائیل هماهنگ است، روس‌ها معامله‌گر هستند. اگر قرار باشد روس‌ها در مورد اوکراین با آمریکایی ها به تفاهم برسند یکی از برگ‌ها ایران است. روس‌ها نمی‌توانند روی سوریه تفاهم کنند سوریه برای روس ها حیاتی است و روس‌ها دو پایگاه مهم در این کشور دارند ولی در مورد ایران می توانند تفاهم داشته باشند. روس‌ها اهل معامله هستند اگر روابط ایران و روسیه را از زمان رومانوف تا امروز مطالعه کنیم می‌بینیم سیاست تا امروز یکی بوده است. سیاست روس‌ها و شخص پوتین، سیاست برژینف است. برژینف دبیر‌کل حزب کمونیست در شوروی سابق بود. او یک بار در حالت مستی، جایی حرفی زد که به محافل خارجی درز کرد. او گفته بود «ایران مثل یک سیب روی درخت است، این سیب روزی می‌رسد و ناچار است روی زمین بیفتد ولی این سیب روی زمین آمریکا نمی‌افتد و ناچار است روی زمین روس‌ها بیفتد»، این نقل قول در تاریخ آمده است.

ملازهی با بیان اینکه تصور برخی در ایران این است که روس ها شریک اش هستند ولی برداشت من این است که روسیه ممکن است در مورد اوکراین ایران را با آمریکایی ها معامله کند گفت: پوتین در مورد اوکراین دو طرح حداقلی و حداکثری دارد؛ طرح حداقلی پوتین این است که استان‌های روس تبار هم مرز را که اشغال کرده به خاک خود ملحق کند. طرح حداکثری روسیه بلعیدن کل اوکراین است و غرب چنین اجازه ای به روسیه نمی دهد. احتمالا معامله در این مرحله صورت بگیرد و روسیه تنها مناطقی را که اشغال کرده به خاک خود ضمیمه کند و برای بلعیدن اوکراین منتظر توفیقاتش در سال های بعد باشد. روسیه در زمانی که دغدغه نجات خود را دارد سر ایران معامله خواهد کرد. امروز نظام سیاسی روسیه در خطر است و در صورتی که در اوکراین شکست بخورد فاتحه اش خوانده است. روسیه میان شکست در اوکراین یا پیروزی احتمالی بر سر ایران معامله خواهد کرد و این تصور ایران که روسیه در اتحاد استراتژیک با ایران است تصوری نادرست است.

وی ادامه داد: اگر نتانیاهو موفق به دام انداختن ایران گردد و جنگی به راه بیفتد و آمریکا و اروپا را داشته باشد ایران در موقعیتی دشوار قرار خواهد گرفت. دو حالت وجود دارد نتانیاهو تجزیه ایران را می خواهد و بایدن و اروپا مخالف تجزیه ایران هستند. غرب طرح خود را دارد و اگر از بازگشت ایران به غرب به طور قطعی ناامید شوند شاید بتوانند با روس ها در مورد ایران معامله کنند. روس ها اوکراین را می خواهند و اگر اوکراین را ببلعند به دنبال آذربایجان و ارمنستان و آسیای مرکزی هم می آیند و اتحاد شوروی سابق را بازسازی می کنند. تمامی این کشور ها امروز هم در حوزه نفوذ امنیتی روسیه تعریف می شوند. غرب امروز تلاش می کند سوئد و اوکراین و فنلاند را جزو ناتو کند و روسیه را در محاصره کامل بگیرد فنلاند بیخ گوش روسیه است. سوئد امروز عضو شده و فنلاند و اوکراین نامزد عضویت هستند. چون اوکراین در حال جنگ است اروپا احتیاط می کند. یکی از شروط روسیه این است که غرب تعهد دهد که اوکراین را عضو ناتو نمی کند. اگر واقع بینانه به قضیه نگاه کنید دو طرح خاورمیانه جدید از نگاه ایران و خاورمیانه جدیدی از نگاه اسرائیل است که به نظام های امنیتی شکل می دهند.

ملازهی تصریح کرد: وضعیت فعلی در بلند مدت امکان ادامه ندارد و حتما در جایی برخوردی نظامی بوجود خواهد آمد. منطقه این ظرفیت را ندارد که بتوان مدتی طولانی به سیاست فعلی ادامه داد جایی نقطه برخورد پیش می‌آید و توازن قدرت بین ایران و غرب و اسرائیل وجود ندارد. بایدن بر سر ایران با نتانیاهو مساله دارد اگر دست نتانیاهو باز بود، تا الان حمله کرده بود. در آینده شاهد خواهید بود که اسرائیلی‌ها رفح را مثل بقیه جاها می‌گیرند و حماس و‌… را خنثی می‌کنند و طرح دیگری را پیدا می‌کنند که امروز هم مطرح است. کشور‌های عربی و سازمان ملل و تشکیلات خودگردان می‌آیند و کشور کوچک فلسطین را طراحی می‌کنند امروز نتانیاهو با این مخالف است ولی بعد از نتانیاهو می‌شود این مساله را عملیاتی کرد.

ملازهی بیان کرد: امروز تحولات منطقه در چهارچوب تضاد بین ایران و اسرائیل و ایران و آمریکا و غرب است. برخلاف آنچه که ایران فکر می کند که می‌تواند با اتحاد با روسیه و چین مشکلات خود را به نوعی حل کند‌، راه‌حل ایران بازگشت به سیاست دوران مصدق، یعنی نه شرقی و نه غربی است. درون معادلات رقابت‌آمیز بین شرق و غرب که همه جا وجود دارد این مساله تعیین تکلیف خواهد شد. برنامه‌های قدرت‌های بزرگ سه مرحله‌ای است کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند‌مدت و عجله‌ای در کار نیست. قدرت‌های بزرگ با هم مذاکرات و توافقات پنهانی دارند. البته این موارد نظرات شخصی من است و ممکن است با تغییراتی همراه باشد.