چالشهای انتقال پایتخت ایران به منطقه مکران
مکران از سونامی تا زلزله
انتقال پایتخت ایران به منطقه مکران، واقع در جنوب شرقی کشور، یکی از موضوعات پرحاشیه و مهم در محافل سیاسی و کارشناسی بوده است. این پیشنهاد با هدف کاهش فشار جمعیتی و اقتصادی تهران و توسعه مناطق کمتر توسعهیافته کشور مطرح شده، اما اجرای آن با چالشهای قابل توجهی مواجه است که در این گزارش به آنها پرداخته میشود.
به گزارش شرق ؛ انتقال پایتخت ایران به منطقه مکران، واقع در جنوب شرقی کشور، یکی از موضوعات پرحاشیه و مهم در محافل سیاسی و کارشناسی بوده است. این پیشنهاد با هدف کاهش فشار جمعیتی و اقتصادی تهران و توسعه مناطق کمتر توسعهیافته کشور مطرح شده، اما اجرای آن با چالشهای قابل توجهی مواجه است که در این گزارش به آنها پرداخته میشود.
۱. خطرات طبیعی: سونامی و زلزلهمکران به دلیل وجود گسلهای فعال و موقعیت جغرافیایی خود، از خطرات طبیعی جدی برخوردار است. یکی از مهمترین تهدیدات، خطر سونامی است که میتواند بهویژه در صورت فعال شدن گسل مکران، به سواحل ایران و پاکستان برسد. این پدیده طبیعی در صورت وقوع، تهدیدی جدی برای امنیت و پایداری پایتخت جدید به شمار میرود. علاوه بر سونامی، منطقه مکران از لحاظ لرزهخیزی نیز وضعیت حساسی دارد که در صورت وقوع زمینلرزههای شدید، آسیبهای جدی به زیرساختها و سکونتگاهها وارد خواهد شد.
۲. کمبود زیرساختهای لازممنطقه مکران به دلیل فاصله زیاد از مراکز اقتصادی و جمعیتی کشور، فاقد زیرساختهای لازم برای تبدیل شدن به یک پایتخت مدرن است. از جمله مشکلات عمده این منطقه میتوان به کمبود امکانات حملونقل، خدمات بهداشتی و درمانی، آموزش و دیگر زیرساختهای شهری اشاره کرد. توسعه این زیرساختها نیازمند سرمایهگذاریهای کلان و زمانبر است که بدون تأمین منابع مالی مناسب، اجرایی شدن این طرح بهطور جدی با چالش مواجه خواهد شد.
۳. کمبود منابع آبیمنطقه مکران، بهویژه در سیستان و بلوچستان، با مشکل جدی کمبود منابع آبی روبهروست. این بحران آبی، یکی از موانع اصلی در توسعه این منطقه است و تأمین آب شرب و نیازهای صنعتی پایتخت جدید را با مشکل جدی مواجه خواهد کرد. بدون تأمین منابع آبی پایدار، احداث و اداره یک پایتخت جدید در این منطقه غیرممکن به نظر میرسد.
۴. مسائل امنیتی و جغرافیای استراتژیکمنطقه مکران به دلیل موقعیت جغرافیایی حساس و نزدیکی به مرزهای کشور، با مسائل امنیتی خاصی روبهرو است. این منطقه همچنین به عنوان یک مسیر حیاتی برای کشتیرانی در خلیج فارس شناخته میشود و ممکن است تهدیدات خارجی، بهویژه از سوی کشورهایی مانند آمریکا و اسرائیل، امنیت آن را تحتالشعاع قرار دهد. تضمین امنیت در این منطقه، یکی از پیشنیازهای اساسی برای اجرای طرح انتقال پایتخت است.
۵. چالشهای اقلیمیآبوهوای گرم و خشک منطقه مکران، که در فصلهای خاصی از سال به شدت افزایش مییابد، میتواند زندگی روزمره را برای ساکنان این پایتخت جدید دشوار کند. برای مقابله با این چالشها، نیاز به تأسیس زیرساختهای پیشرفته برای تهویه و تأمین آب وجود دارد که این خود هزینههای بالایی به همراه خواهد داشت.
۶. هزینههای سنگینتبدیل منطقه مکران به پایتخت ایران، نیازمند سرمایهگذاریهای هنگفت در بخشهای مختلف از جمله ساختوساز شهری، توسعه حملونقل، تأمین انرژی و بهداشت و درمان است. این هزینههای سنگین میتواند بار مالی سنگینی بر دوش دولت بگذارد و در صورتی که منابع مالی بهدرستی تأمین نشوند، طرح با شکست مواجه خواهد شد.
انتقال پایتخت ایران به منطقه مکران، با وجود مزایای احتمالی در زمینه کاهش بار تهران، با چالشهای جدی روبهرو است.
خطرات طبیعی، کمبود زیرساختهای لازم، بحران آب و مسائل امنیتی از جمله موانع اصلی پیش روی این طرح هستند. بنابراین، قبل از هر گونه تصمیمگیری در این زمینه، نیاز به بررسیهای دقیقتر، برنامهریزی جامع و تأمین منابع مالی و فنی است تا از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری شود.