فعالان سیاسی ایران درباره مذاکره با آمریکا و ترامپ چه گفتند؟
حالا با نشستن ترامپ روی صندلی ریاست جمهوری آمریکا سیاست خارجی ایران بیش از پیش در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته، اما به نظر می‌رسد که مذاکره با آمریکا دیگر دور از اذهان نیست.
به گزارش شبکه شرق، حالا با نشستن ترامپ روی صندلی ریاست جمهوری آمریکا سیاست خارجی ایران بیش از پیش در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته، اما به نظر می‌رسد که مذاکره با آمریکا دیگر دور از اذهان نیست. گواه این ادعا را می‌توان اظهار نظر فعالان سیاسی در روزهای اخیر درباره ترامپ و مذاکره پیدا کرد. از اصلاح طلب و اصولگرا از مذاکره گفته‌اند و خواهان مذاکره از نوع مستقیم‌اند. این گزارش جمع‌آوری اظهارنظرهای مهم سیاست‌مداران ایرانی درباره مذاکره با آمریکاست.
قطع رابطه با آمریکا ابدی نیست
حمیدرضا ترقی قائم مقام حزب موتلفه درباره لزوم مذاکره با ترامپ گفت: «مذاکره با آنهایی که پایبند به برجام بودند و برجام را پاره نکرده‌اند، می‌تواند ادامه پیدا کند. اما این مهم است که ما تعهد جدیدی ندهیم و طرف مقابل هم پایبند به انجام تعهدات خود باشد. اما آن کسی که برجام را پاره کرده کسی است که ما اصلا موضوعی برای مذاکره با او نداریم. فردی که اصلا اعتقادی به توافق نداشته و آن را پاره کرده را از اول بنشانیم و درباره چه با او حرف بزنیم؟ موضوع مذاکره باید مشخص باشد. اگر مبنای صحبت، اختلافات ما با آمریکاست، این اختلافات هیچوقت حل نخواهد شد.»این فعال سیاسی اصولگرا افزود: «اگر مبنای اختلاف ما مسئله هسته‌ای و موشکی است نیز قابل حل نیست. ما موضوع هسته‌ای خود را اعلام کرده‌ایم و بارها گفته‌ایم به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم. اما درباره فناوری هسته‌ای، ما هیچ مذاکره‌ای نداریم و نخواهیم کرد. در موضوعات دیگر مثل مسائل دفاعی و موشکی نیز ما زیر بار مذاکره نمی‌رویم چرا که هر زمان طرف مقابل توان نظامی، موشکی و هسته‌ای بالاتری پیدا کرد، به ما زور گفت و آسیب زد. هر زمان هم که ضعیف شدیم، ضربه و آسیب‌ها تشدید شد.»
جواد کریمی قدوسی، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی، با انتشار متنی در حساب کاربری خود در شبکه مجازی ایکس از لزوم مذاکره سخن گفته است. او در این زمینه نوشت: ولی امرمسلمین سال‌های قبل فرمودند قطع رابطه با آمریکاابدی نیست و هرگاه زمانش فرا برسد، خود اعلام می‌کنم، این موضوع از اختیارت منحصر امام امت است. پشتیبان ولایت فقیه باشیم به کشور و نظام آسیبی نمی‌رسد.
ترامپ به دنبال جنگ نیست
رسول منتجب نیا، دبیرکل حزب جمهوریت ایران اسلامی و فعال سیاسی اصلاح طلب، گفت: «هر دولتی باید بر اساس مصالح و منافع کشور و ملت خود فکر کرده و استراتژی انتخاب کرده و بعد از برنامه ریزی، اجرا کند. در کشور، افرادی حضور دارند که تندرو محسوب می‌شوند و مایلند مدام در جنگ و درگیری با سایرین باشند. در مقابل این افراد، عده‌ای دیگر هستند که مایلند به هر قیمتی که شده تسلیم قدرت‌ها شوند و به مصالح و منافع بی توجهی می‌کنند. آن چه که برای کشور و حکمرانی خوب، مهم است، عقلانیت، فکر، اندیشه و دوراندیشی و توجه عمیق به منافع ملی و مصالح کشور است. هر حکومتی اعم از دینی و غیردینی باید این کار را انجام دهد. اما دولت‌های ما متفاوت عمل کرده‌اند. در زمان آقای خاتمی عده‌ای کارشناس و نخبه جمع شده بودند و امور را بر اساس عقلانیت پیش می‌بردند.» وی دربخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد:«دولت آقای پزشکیان یک دولت متفاوت است که با شعار وفاق ملی آمده و می‌خواهد از همه استفاده کند در حالی که تندروی و کندروی را قبول ندارد و می‌خواهد با مردم در ارتباط باشد و دنیای امروز را نیز درک کند. ایشان از همان ابتدای تبلیغات انتخابات خود تاکید داشت که نمی‌توانیم دور کشور دیوار بکشیم و باید حتما ارتباط داشته باشیم. ایشان در داخل کشور نیز در تلاش است مردم را تا حدی راضی کند.در ایالات متحده اگرچه بایدن شعار جنگ نمی‌داد، اما در حقیقت همان مسیر قبل را دنبال می‌کرد، تحریم‌ها به جای خود بود و چه بسا تحریم‌های جدیدی را هم تجربه کردیم. حالا با ترامپ مواجهیم. ماهیت فکری و شخصیتی ترامپ این است که به دنبال جنگ نیست، بلکه می‌خواهد برای خود اعتبار بخرد. همه نگاه او متمرکز بر منافع ملی امریکا با رویکرد سیاسی و اقتصادی است. او بارها نیز اعلام کرده علاقه‌ای به جنگ با ایران ندارد. اما در همین فضا باید به این موضوع دقت کنیم که برخی به دنبال تحریک ترامپ هستند. حتی برخی شبکه‌های فارسی زبان فارسی از جمله اینترنشنال در تلاشند از طریق برنامه‌های جهت دار بر طبل جنگ و درگیری و حمله به ایران می‌کوبند. گروهی در آمریکا و اروپا حضور دارند که موافق با مذاکره و امثالهم نیستند، بلکه می‌خواهند همراه با اسرائیل علیه ایران متوسل به جنگ شوند. با این وجود من معتقدم خود ترامپ چنین عقیده‌ای ندارد. »
وی افزود: «قطعا اهداف ما و آمریکا در مذاکرات متفاوت است، ما باید مذاکره را به عنوان رسیدن به هدفمان تعیین کنیم و اینطور نباشد که مدام پای مذاکره رفته و برگردیم و هیچ نتیجه‌ای هم نگیریم و طرفین هم دلسرد شوند. کما این که پیشتر هم چنین اتفاقی رخ داده است. در مذاکره، مفهوم مذاکره این است که طرفین بحث و تضارب آراء داشته باشند. اگر هر یک از طرفین مذاکره پیش از نشستن پشت میز مذاکره تصمیم خود را گرفته باشند و نخواهند از تصمیم خود پایین بیایند، نه تنها مذاکره به نتیجه نمی‌رسد، بلکه نقض غرض می‌شود. تندروها مذاکره را تقبیح و تحریم می‌کنند، اما مسئولان کشور، از مذاکره حمایت کرده‌اند و این موضوع امیدبخش است. متاسفانه برخی دیپلمات‌های پیشین کشور تفاوت بین مجمع عمومی سازمان ملل و پایگاه بسیج را متوجه نمی‌شدند و فکر می‌کردند همان لحن پایگاه بسیج را باید در سازمان ملل هم به کار ببرند و این لحن خریدار نداشت. برخی شعار می‌دهند تحریم‌ها هیچ تاثیری ندارد، در حالی که تحریم‌ها زندگی عامه مردم را تحت تاثیر قرار داده و دولت را درگیر کسری بودجه کرده است. دیپلمات‌ها باید با دست پر و با اجازه و اختیاراتی بروند که بتوانند به راحتی وارد مذاکره شوند. چه اشکالی دارد نسبت به برخی مسائل تجدید نظر کنیم، مگر آقایان نمی‌گفتند مذاکره حرام است و حالا متوجه شده‌ایم مذاکره برای حفظ کشور واجب است؛ بنابراین در سیاست‌ها هم می‌توان تغییراتی ایجاد کرد. امیدوارم دیپلمات‌های قوی و مجرب بتوانند مذاکرات را پیش برده و آینده بهتری رقم بزنند.»
مذاکره فقط نوع مستقیم!
علی مطهری، نایب رئیس مجلس دهم با اشاره به اینکه مذاکره همیشه زمانی که مصالح و منافع ما اقتضا کند باید انجام شود، گفت: «ما نمی‌توانیم بگوییم مذاکره حتما باید انجام بشود یا انجام نشود، بستگی به مصالح و منافع کشور دارد؛ البته حتما باید در طرف مقابل هم این خواسته وجود داشته باشد، یعنی مذاکره به شکلی نباشد که فقط ما خواهان مذاکره باشیم و به نوعی التماس کنیم.»
مطهری در ادامه یادآور شد: «در حال حاضر شرایط به گونه‌ای است که هم ما برای رفع تحریم‌ها نیاز به همراهی غرب داریم و هم غربی‌ها در موضوع فلسطین و لبنان و سوریه و حتی موضوع اوکراین به ما محتاج هستند. نظر می‌رسد که زمان مناسبی برای مذاکره است. البته اگر قرار بر مذاکره باشد اولاً بهتر است مذاکره با خود آمریکا باشد و ثانیاً باید به صورت مستقیم باشد. نباید اینطور باشد که ما یک کشور دیگری را واسطه قرار دهیم، چون این واسطه‌ها به فکر منافع خودشان نیز هستند.»
این نماینده پیشین تهران در ادامه با اشاره به اینکه باید از سبک مذاکره‌ای که گاهی در وین انجام می‌شد که ما در یک سمت خیابان بودیم و طرف امریکایی در هتلی آن سوی خیابان و در این میان واسطه‌ای پیغام می‌برد اجتناب شود، گفت: «به نظر من این کارها منطقی نیست، خصوصاً اگر بعد ادعا کنیم که ما می‌خواهیم آمریکایی‌ها را تحقیر کنیم، در حالی که به ضرر مصالح و منافع کشور عمل کرده و مردم خودمان را تحقیر کرده‌ایم.»
مطهری با تاکید بر اینکه مذاکره باید مستقیم باشد، گفت: البته با توجه به اینکه ترامپ رئیس جمهور امریکا شده و او قاتل سردار سلیمانی است، طبیعتا ما اکراه داریم از مذاکره و برای ما سخت است؛ اما در این موضوع باید به سیره پیغمبر مراجعه کرد.پیامبر اسلام در آستانه فتح مکه با ابوسفیان مذاکره کرد. ابوسفیان کسی بود که خیلی به مسلمانان و پیغمبر اسلام آسیب زده بود و حمزه سیدالشهدا را همسر او به قتل رسانده بود. اما وقتی مصالح اسلام اقتضا کرد پیامبر برای اینکه مکه را بدون خون‌ریزی فتح کند قبل از ورود به مکه با ابوسفیان مذاکره کرد و قول و قرارهایی گذاشته شد و فتح مکه به آسانی صورت گرفت.»
وی با تاکید بر اینکه ترامپ باید قصاص می‌شد چون خودش به صراحت اقرار کرد که سردار سلیمانی را به قتل رسانده است، گفت: «در واقع بهتر بود که در طول این چهار سال ترامپ قصاص می‌شد، ولی اکنون به هر حال رئیس جمهور امریکاست و ما به احترام مردم امریکا باید او را بپذیریم و اگر نیاز باشد باید مذاکره هم بکنیم.الان هم مذاکراتی که بین معاونان وزرای خارجه سه کشور اروپایی و معاون وزیر خارجه ما در جریان است به نظرم کار خوبی است. ایران نیز از موضع قدرت وارد شده است چون بعد از قطعنامه شورای حکام ما سانتریفیوژهای جدید را وارد عمل کردیم و به همین علت دست بالا را داریم. در موضوع لبنان و غزه هم با توجه به آتش‌بس اخیر در مجموع در موضع خوبی قرار داریم. لذا الان به نظرم مذاکره با این کشورهای اروپایی می‌تواند مفید واقع شود.»
ایران آماده آغاز مذاکره است
غریب‌آبادی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه نیز گفت:«جمهوری اسلامی ایران همانند گذشته، آمادگی برای آغاز و از سرگیری مذاکرات رفع تحریم را دارد. ما همیشه این اراده را داشتیم و اگر این اراده در طرف‌های دیگر نیز وجود داشته باشد، بر این باوریم که گفت‌وگوها شکل خواهد گرفت و به نتیجه خواهد رسید.»
غریب‌آبادی خاطرنشان کرد: «اگر برخی طرف‌ها سیاست و رویکرد دیگری را در پیش بگیرند، جمهوری اسلامی ایران نیز متناسب با همان سیاست رویکرد خود را تنظیم خواهد کرد، ولی همچنان بر این باوریم که زمینه‌ها و فرصت‌های مناسب برای از سرگیری گفت‌وگو و رسیدن به تفاهم وجود دارد.»
این دیپلمات ارشد ایرانی یادآور شد: «همگان می‌دانند که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران صلح‌آمیز است و تحریم‌های یکجانبه غیرقانونی هم به اهداف خود دست پیدا نکرده است اما انکار نمی‌کنیم که تحریم در هر صورت بر زندگی مردم تأثیر می‌گذارد، نه تنها در ایران، بلکه در هر کشور دیگر تحت تحریم، اما هدف واضح آن ایجاد تغییرات دیگری در کشورهای تحت تحریم است و اینها به اهداف خودشان دست پیدا نکردند.عاقلانه‌ترین کار این است که گفت‌وگوهای رفع تحریم آغاز شود و به مسیر صحیح و درست خود برگردیم.»
غریب‌آبادی با اشاره به سه دور گفت‌وگویی که با سه کشور اروپایی برگزار شده و دور سوم آن هفته گذشته در ژنو برگزار شد، اضافه کرد: «توافق کردیم گفت‌وگو با اروپا را ادامه دهیم و تاریخ گفت‌وگوها را از طریق مشورت‌هایی که خواهیم داشت، تعیین خواهیم کرد.»
ترامپ تاجر است
محمد سلامتی، فعال سیاسی اصلاح طلب، درباره مذاکره با آمریکا گفت: «از آنجایی که ترامپ یک عنصر تاجرمنش است، سود و زیاد خود را در نظر گرفته و می داند الآن زمانی نیست که بخواهد از سمت فشار حداکثری بیشترین نفع را ببرد. ایران یک بازار ۸۰ میلیونی و تاثیرگذار در اطرافش است. بعید است ترامپ بازار ایران را از دست بدهد.آنجایی که ترامپ یک عنصر تاجرمنش است، سود و زیاد خود را در نظر گرفته و می داند الآن زمانی نیست که بخواهد از سمت فشار حداکثری بیشترین نفع را ببرد. ایران یک بازار ۸۰ میلیونی و تاثیرگذار در اطرافش است.»
مذاکره مستقیم تنها با تایید رهبری
حسن قشقاوی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز درباره مذاکرات عنوان کرد:مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا از آغاز انقلاب تا به حال، همواره موضوعی مهم بوده و مکانیزم تصمیم‌گیری در این زمینه کاملاً مشخص است.تصمیم‌گیری در خصوص مناسبات دوجانبه ایران و آمریکا در ساختارهای قانونی کشور انجام می‌شود.در رأس این ساختار مقام معظم رهبری، رئیس‌جمهور و شورای عالی امنیت ملی قرار دارند. بنابراین، در صورتی که مذاکرات مستقیم مطرح شود، باید در چارچوب همین ساختارها بررسی گردد.»
