ایران در انتظار پاسخ طرف‌های برجامی
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با بیان اینکه در مذاکرات وین ایدهها مکتوب شده است و ما از فاز ایدهها رد شده‌‌‌ایم، گفت منتظر پاسخ طرف‌های مقابل هستیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با بیان اینکه در مذاکرات وین ایدهها مکتوب شده است و ما از فاز ایدهها رد شده‌‌‌ایم، گفت منتظر پاسخ طرف‌های مقابل هستیم.
سعید خطیبزاده همچنین درباره آخرین جزئیات مذاکرات احیای برجام گفت مذاکرات طی سه هفته گذشته پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته است. دور هشتم گفت‌وگوهای هسته‌ای در هتل کوبورگ وین روز جمعه ۸ بهمن با وقفه یک هفته‌ای و بازگشت هیات‌های مذاکره‌کننده به پایتخت‌ها مواجه شد و قرار است ظرف چند روز آینده مجددا از سر گرفته شود. طرف‌های مذاکره‌کننده ارزیابی نسبتا مثبتی از روند گفت‌وگوها نشان داده‌اند.
در همین ارتباط، سخنگوی وزارت خارجه ایران دیروز دوشنبه در نشست خبری با رسانه‌ها درباره روند مذاکرات وین گفت: اگر فردای بازگشت هیات‌ها به وین طرف‌های مقابل حقوق ایران را به رسمیت بشناسند و به خواسته‌های بحق ایران پاسخ درست بدهند و در چارچوب برجام خواسته‌های خود را مطرح کنند و انتظاری بیش از آن نداشته باشند ما در فردای آن روز می‌توانیم به یک توافق خوب و پایداری برسیم.
این دیپلمات ارشد ادامه داد: طرف‌های مقابل موارد اختلافی را به روشنی می‌دانند و به‌ویژه در واشنگتن باید تصمیمات سیاسی در مورد آن را اتخاذ کنند. او همچنین با بیان اینکه در حوزه رفع تحریم‌ها موضوعات مهمی همچنان باقی مانده است و برخی از اختلاف‌ها وجود دارد، اظهار کرد: در حوزه تضمین‌ها و راستی‌آزمایی‌ها نیز باید آمریکایی‌ها این تضمین را بدهند که بار دیگر به مانند چند سال پیش حقوق بین‌الملل را به سخره نمی‌گیرند. مجددا اتباع ما را به بهانه‌های واهی دور زدن تحریم‌ها گروگان نمی‌گیرند و این زمینه را فراهم می‌کنند که ایران از منافع اقتصادی برجام استفاده کند. متاسفانه عملکرد اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در حوزه برجام براساس عملکرد چند سال اخیرشان خوب نبوده است.
خطیبزاده با بیان اینکه در بحث مذاکرات وین ایدهها مکتوب شده است و ما از فاز ایدهها رد شده‌‌‌ایم، گفت: جمهوری اسلامی ایران خلاقانه تمام موارد را مکتوب کرده است. ابتکارات را مطرح کرده است. منتظر پاسخ طرف‌های مقابل هستیم. امیدواریم در حوزه رفع تحریم‌ها به نتیجه خوبی برسیم. او در عین حال گفت: بر این نکته نیز تاکید می‌کنم که دولت سیزدهم تاکنون در حوزه خنثی‌سازی تحریم‌ها و ایجاد سازوکارها برای گسترش روابط تجاری در حوزه منطقه‌ای و بین‌المللی پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته و ما همه چیز را به وین گره نزده‌‌‌ایم.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد مذاکرات وین و تنفس ایجاد شده در جریان برگزاری دور هشتم مذاکرات وین گفت: ما از این تنفس‌ها تاکنون چند بار داشته‌ایم. مذاکرات طی سه هفته گذشته پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته است. در هر چهار حوزه رفع تحریم‌ها، تعهدات هسته‌ای، راستی‌آزمایی و اخذ تضامین پیشرفت‌هایی وجود داشته است. البته در برخی زمینه‌ها پیشرفت‌ها قابل‌توجه و سرعت بهتر بوده است و در برخی از زمینه‌ها به خاطر بی‌عملی طرف مقابل یا عدم‌اخذ تضمین‌های لازم یا عدم‌ابتکار و خلاقیت‌های لازم از سوی طرف‌های مقابل با کندی‌هایی روبه‌رو بوده است. ما به این کشورها توصیه میکنیم که بعد از بازگشت از پایتخت‌هایشان به وین با تصمیمات لازم برگردند تا آنچه در پیش‌نویس‌ها آمده است اجرایی شود. خطیبزاده تصریح کرد: اگر طرف‌های مقابل به‌خصوص آمریکایی‌ها وقتی به وین باز می‌گردند تصمیمات خود را اخذ کرده باشند بر مطالبات بحق ایران صحه بگذارند و بیشتر از برجام مطالبه نکنند و ما هم کمتر از برجام را قبول نمی‌کنیم به سرعت می‌توان به یک توافق پایدار، خوب و قابل اتکا رسید.
گفت‌وگوی رئیسی و مکرون
سخنگو در پاسخ به سوال دیگری در مورد گفت‌وگوی تلفنی اخیر روسای جمهور ایران و فرانسه و تاثیر آن بر مذاکرات وین اظهار کرد: ایران و فرانسه دو کشور مهم در جریان مذاکرات وین هستند. تاکنون روسای جمهور دو کشور چند بار به صورت تلفنی با یکدیگر گفت‌وگو کردهاند. در این گفت‌وگوی تلفنی مواضع تهران در جریان مذاکرات وین بار دیگر به خوبی تبیین شد. در مورد برخی از مسائل بین دو طرف تبادل نظر صورت گرفت و امیدواریم طی روزهای آتی نتیجه این رایزنی‌ها و گفت‌وگوها را در وین مشاهده کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران درباره اینکه معاون وزیر خارجه انگلیس در امور خاورمیانه اخیرا در اظهارنظری اعلام کرده که ما به ایران پیشنهاد داده‌ایم در صورت پایبندی ایران به توافق برجام، تحریم‌ها لغو می‌شود و از سوی دیگر ایران باید سریع و فوری غنی‌سازی خود را متوقف کند، گفت: فکر می‌کنم مذاکره‌کنندگان انگلیس در وین باید مقامات کشورشان را از گیجی نسبت به آنچه در وین اتفاق می‌افتد خارج کنند. وی تاکید کرد: آنچه که به عنوان حقوق قطعی جمهوری اسلامی ایران در حوزه فناوری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای است لایتغیر باقی خواهد ماند. خطیبزاده همچنین تصریح کرد: مقامات انگلیس بعضا این روزها اظهارات بسیار شاذی مطرح می‌کنند که باید پرس و جو شود که در چه حوزه‌ای این گیجی به مقامات انگلیس منتقل شده است.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار الجزیره در ارتباط با انجام مذاکرات مستقیم بین ایران و آمریکا در وین با توجه به برخی از اظهارنظرهایی که طی روزهای اخیر از سوی مقامات دو کشور مطرح شده است، تصریح کرد: موضع ایران روشن است. آنچه که در وین در حال رخ دادن است کاملا روشن است. ایران و ۱+۴ در حال تلاش برای این هستند که مطمئن شوند بازگشت آمریکا به برجام بازگشت قابل اتکا و قابل اطمینانی است. در این مسیر در حوزه اخذ تضامین، رفع تحریم‌ها و راستی‌آزمایی‌ها باید بین ایران و آمریکا تبادل نظرهایی انجام می‌شد. مسیری که در این زمینه در نظر گرفته شد مسیر مطلوبی است. این مسیر براساس رفتار طرف مقابل انتخاب شده است. آنچه که به عنوان مکتوبات غیررسمی بین ایران و آمریکا از طریق هماهنگ کننده اتحادیه اروپا انجام می‌شود مسیری است که تا به امروز انجام شده و تا زمانی که لازم باشد گفت‌وگوها از همین طریق انجام می‌شود و این مسیر ادامه پیدا میکند.
بدهی کره
سعید خطیبزاده درباره آخرین تحولات در ارتباط با بدهی کره جنوبی به ایران و برخی از اخبار منتشر شده در این زمینه نیز گفت: کره جنوبی به ایران بدهی قطعی دارد. پیگیریها در این زمینه انجام شده و امیدواریم برای یک بار این پرونده تمام شود و موضوع به نتیجه برسد. او افزود: در جریان ملاقات معاون وزیر خارجه کره جنوبی با باقری معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در وین پیشنهادهایی در ارتباط با این موضوع مطرح و قرار شد نهادهای ذی‌ربط ایرانی این موضوع را پیگیری کنند. پیگیریها در این زمینه انجام شده و امیدواریم برای یک بار این پرونده تمام شود و موضوع به نتیجه برسد. سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: ما متاسفانه تجربه خوبی از اظهارات قبلی کره‌ای‌ها نداریم و امیدواریم این بار پیشنهادهای مطرح شده عملیاتی و اجرایی شود.
آزادسازی منابع ایران در عراق
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی در مورد برخی از اخبار منتشر شده در ارتباط با آزادسازی برخی از منابع ایران در عراق و رایزنی‌هایی که بین دو کشور در این زمینه انجام شده و اینکه آیا این اتفاق در چارچوب مذاکرات وین صورت پذیرفته است، اظهار کرد: ایران طی سال‌های گذشته همواره گفت‌وگوهایی را با کشورهای مختلف برای دسترسی به منابع خود داشته است. با عراق نیز این گفت‌وگوها انجام شده است. در چند ماه گذشته با عراق این گفت‌وگوها انجام شده است. ما در حوزه صادرات و تضمین آن، ارتقای آن و شیوه‌های دسترسی به منابع خود راهکارهای خود را داریم. جزئیات آن را به خاطر ابعاد محرمانه آن نمی‌توانم بگویم ولی این موضوع به صورت خاص در حال انجام است.
سفر وزیر خارجه قطر
سخنگوی وزارت خارجه ایران در بخش دیگری از این نشست خبری در مورد سفر وزیر خارجه قطر به تهران و برخی از تحلیل‌های منتشر شده در این زمینه مبنی بر اینکه احتمالا وزیر خارجه قطر حامل پیام‌هایی بین ایران و آمریکا بوده است، گفت: رایزنی مداوم بین دوستان در منطقه امری طبیعی است و برخی اوقات شرایط منطقه ایجاب میکند که رایزنی‌ها به صورت منظم‌تر و با فواصل کوتاه‌تر انجام شود. بعد از گفت‌وگوی تلفنی که بین وزرای خارجه دو کشور انجام شد لازم بود که برخی از رایزنی‌ها از نزدیک انجام شود و در همین راستا شاهد سفر وزیر خارجه قطر به تهران بودیم.
خطیبزاده گفت: آنچه که بین ایران و ۱+۴ و آمریکا در وین اتفاق می‌افتد مسیر خاص خود را دارد و همان طور که ما در مورد مسائل منطقه با کشورهای فرامنطقه گفت‌وگو نمی‌کنیم مسائل مربوط به مذاکرات ۱+۴ را در چارچوب حقوقی خود به جلو می‌بریم. آنچه که در وین رخ میدهد مسیر حرفه‌ای خود را طی میکند و باید از گمانه‌زنی‌هایی که در این زمینه مطرح می‌شود عبور کرد.
ایران و عربستان
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه نشست در مورد روابط ایران و عربستان و آخرین تحولات مربوط به آن گفت: میان ایران و عربستان تحول خاص جدیدی رخ نداده است و اگر اتفاق بیفتد آن را به شما رسما اعلام میکنیم. وی در همین ارتباط گفت: بدون شک هر چه بتوانیم از فضای تقابل به فضای تعامل منطقی حرکت کنیم این موضوع به نفع دو کشور و منطقه است.
وی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا تحولات یمن و تشدید بحران در این کشور روی مذاکرات ایران و عربستان اثرگذار خواهد بود یا خیر، گفت: متاسفانه ائتلاف خودخوانده به صورت وحشیانه مردم یمن را هدف حملات گسترده خود قرار داده است. مردم یمن قربانی این تجاوزات هستند. ایران همواره سعی کرده که صدای مظلومیت مردم یمن باشد و در همین راستا تلاش کرده که از طریق سازوکارهای بین‌المللی و گفت‌وگوهای یمنی-یمنی این بحران پایان پیدا کند و در چند روز گذشته ایران رایزنی‌ها و گفت‌وگوهای خود در این زمینه را شدت بخشیده و از تمام توان خود در این حوزه استفاده کرده است. ما شاهد ادامه چرخه خشونت توسط برخی از کشورهای منطقه در این کشور هستیم. این چرخه بی‌پایان است مگر اینکه کشورهایی که به خشونت متوسل می‌شوند نقطه پایانی بر آن بگذارند و بدانند که راه‌حل این بحران سیاسی است نه نظامی. خطیبزاده درباره تفاهم صورت گرفته بین عربستان و عراق در زمینه تهیه برق و نگاه ایران به این تفاهم هم گفت: ما از گسترش روابط کشورهای منطقه با یکدیگر از جمله گسترش روابط میان عراق و عربستان حمایت میکنیم. ما همواره بر اهمیت گسترش همکاری‌های منطقه‌ای تاکید کرده‌ایم و آن را به نفع منطقه می‌دانیم. ایران خود یکی از پیشنهادکنندگان همکاری‌های منطقه‌ای است و امیدواریم این همکاری‌ها که به نفع کل منطقه است افزایش پیدا کند. در منطقه ما فضا به اندازه کافی برای همکاری‌های منطقه‌ای وجود دارد و نیازی به رقابت‌های بیجا و غیرسازنده نیست.
واکنش به اظهارات دولت مغرب
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اظهارات وزیر خارجه مغرب مبنی بر اینکه ایران به دنبال گسترش تشیع در غرب آفریقاست و اینکه ایران پشت سر حملات انصارالله به امارات بوده است نیز بیان کرد: این اولین بار نیست که وزیر خارجه مغرب این اظهارات بی‌اساس را مطرح میکند. به خاطر احترام به مردم مسلمان و فرهیخته مغرب همواره تلاش کردیم از این مسائل عبور کنیم.
ولی خود وزیر خارجه مغرب بهتر از هر کسی می‌‌‌داند که شاهد رفتارهای این کشور در حوزه توسل به خشونت و دخالت‌‌‌های نظامی و دخالت‌‌‌های اطلاعاتی در برخی کشورهای دیگر باعث چه تنش‌‌‌هایی در منطقه است. خطیبزاده ادامه داد: مشکل اصلی، حرکت برخی دولتمردان مغرب علیه خواست ملت در راستای عادی‌سازی روابط با رژیم اشغالگر قدس است. باید زودتر به دامان ملت خود برگردند و به جای فرافکنی‌‌‌های بی‌ارزش تلاش کنند عضو مسوولی در جامعه اسلامی و کشورهای مسلمان باشند.
سفر اردوغان به تهران
وی همچنین گفت برای سفر رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه هنوز تاریخی قطعی نشده ولی این سفر در دستورکار و برنامه‌ریزی است. اجلاس سران آستانه را داریم که باید برنامه‌ریزی شود ،یکی دو اجلاس سه‌جانبه دیگر بین ایران، جمهوری آذربایجان و ترکیه هم مطرح است که تلاش میکنیم در بهترین زمان انجام دهیم.
خطیبزاده همچنین در پاسخ به پرسشی درباره اختلال در صادرات گاز ایران به ترکیه نیز گفت: چند روز قبل اتفاقی در حوزه لوله‌‌‌های انتقالی گاز به ترکیه رخ داده بود که بلافاصله دوستان در ترکیه از آن اختلال فنی مطلع شدند و هیات‌‌‌شان سریع آمد و بازدید کرد و با همکاری دوستان در ترکیه تلاش شد در اسرع وقت مرتفع شود و این مسائل فنی در حوزه صادرات همواره رخ میدهد و مهم این بوده که بتوانیم در اسرع وقت حل کنیم و نباید تفاسیر خاصی روی این اتفاقات فنی گذاشت.
دریافت حقابه مهم است
خطیبزاده در پاسخ به سوال دیگری درباره برگزاری تجمع در سیستان و بلوچستان و بحث حقابه ایران از هیرمند نیز اظهار کرد: مردم غیور ما در آن منطقه با یک مشکلی روبه‌رو هستند به عنوان کم‌آبی و عدم‌دریافت حقابه هیرمند. آنچه در آن روزها رخ داد یک تجمع مسالمت‌آمیز بود که شاید با برخی رفتارهای احساسی که اصلا قابل تایید نیست، همراه شد.
او گفت: در حوزه سیاست خارجی با صراحت می‌‌‌گویم که حقآبه هیرمند براساس توافق‌نامه ۱۳۵۱، ۸۲۰میلیون مترمکعبی که باید به ایران برسد حقآبه قطعی است.
متاسفانه به‌رغم اینکه هیات حاکمه سرپرستی تایید کرده این حق قطعی است و این موافقت‌نامه فیمابین را تایید کرده است و براساس اعلام خودشان سد را باز کردهاند، ولی آبی به مرزهای ایران نرسیده است. برای ما باز شدن سد مهم نیست، دریافت حقابه مهم است.
سخنگو افزود: کلیه موانع را این هیات باید مرتفع کند و این برای ما ملاک بسیار مهمی است که تا چه میزان هیات حاکمه سرپرستی در افغانستان مسوولیت‌پذیر و به توافقات دوجانبه و معاهدات بین‌المللی پایبند است.
جمهوری اسلامی ایران در این حوزه تمامی مساعی خود را به کار گرفته و وزارت امور خارجه از همه ابزارهای خود استفاده کرده که این حقابه تامین شود و این اتفاق بسیار نامیمون که در حوزه تجاوز به حق محیط‌زیست رخ داده؛ تغییر حرکت رودخانه‌‌‌های مرزی که بسیاری وارد ایران می‌‌‌شده، اتفاق خوبی نیست. به گفته خطیبزاده محیط‌زیست یکی دیگر از قربانیان این تصمیم غیرمنطقی و غیرفنی در داخل افغانستان است.