عزت الله انتظامی، کارگردان و بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون

عزت الله انتظامی در 30 خرداد 1303 در محله سنگلج  تهران دیده به جهان گشود.

وی پس از گذراندن دوره تحصیلات مقدماتی، وارد هنرستان صنعتی تهران شد و در رشته برق به تحصیل پرداخت.

عزت‌الله انتظامی در سال ۱۳۲۰  در حالی که تنها 17 سال داشت اولین نمایش حرفه‌ای خود به نام «اولتیماتوم» را در تئاتر پاریس، خیابان لاله‌زار اجرا کرد و تا سال ۱۳۲۶ در ده‌ها نمایش تئاتر حضورداشت.

در سال 1326 با اندک دست مایه های هنر نمایش و تئاتر به آلمان سفر کرد و در شهر هانوفر آلمان وارد یک مدرسه شبانه آموزش سینما و تئاتر گردید.

انتظامی با گذراندن دوره های آموزشی تئاتر بعد از دو سال به ایران بازگشت و به دلیل فضای نامناسب سینمای ایران از نظر اخلاقی، به کار دوبله فیلم، اجرای نمایش و حضور در تلویزیون روی آورد.

اولین حضور آقای بازیگر در سینما، به سال ۱۳۲۸ و نقش آفرینی در فیلم «واریته بهاری» ساخته پرویز خطیبی بازمی‌گرد.

اما این داریوش مهرجویی بود که استعداد انتظامی را کشف کرد و پروراند.

 در حقیقت حضور جدی او در سینما در سال ۱۳۴۸ اتفاق افتاد؛ زمانی‌که برای اولین بار جلوی دوربین داریوش مهرجویی رفت و فیلم «گاو» ساخته شد. او در این فیلم که از روی کتاب «عزاداران بیل» غلامحسین ساعدی ساخته شده بود، با جمشید مشایخی و علی نصیریان همبازی بود.

او در فیلم گاو داریوش مهرجویی توانست خودش را ثابت کند

عزت الله انتظامی در همان سال درکنار بازیگری  تصمیم به کسب تجربه آکادمیک گرفت و توانست بدون کنکور وارد دانشگاه هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته تئاتر شود.

سال ۱۳۵۱ با هژیر داریوش برای بازی در فیلم «بی‌تا» همکاری کرد.

پس از فراغت از تحصیلات دانشگاهی، در حدود سال های 1353-1352 به تدریس در رشته تئاتر در دانشکده هنرهای زیبا و دانشگاه الزهرا (س) کنونی پرداخت.

سال ۱۳۵۲ با علی حاتمی در فیلم «ستارخان» همکاری کرد و در نقش حیدرخان عمواوغلی ظاهر شد.

 او ازسال  ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۷ در فیلم‌هایی مانند «قیامت عشق»، «شیر خفته»، «ملکوت» و «این گروه محکومین» حضور داشت تا اینکه سال ۱۳۵۷ نوبت به فیلم «دایره مینا» ساخته داریوش مهرجویی رسید و عزت‌الله انتظامی در آن، نقش یک دلال خون بازی را کرد.

انتظامی در سال ۱۳۶۱ برای بازی در فیلم جنجالی «حاجی واشنگتن» جلوی دوربین علی حاتمی قرارگرفت و در نقش حسینقلی‌خان بازی کرد.

 یک سال بعد جلوی دوربین علیرضا داودنژاد رفت و در فیلم «خانه عنکبوت» نقش‌آفرینی کرد. او در سال ۱۳۶۳ در یکی از مهم‌ترین فیلم‌های آن دوران حاضر شد؛ این بار برای بازی در فیلم «کمال‌الملک» جلوی دوربین علی حاتمی قرارگرفت و در نقش ناصرالدین شاه ظاهر شد.

در سال ۱۳۶۵ برای چندمین بار با داریوش مهرجویی در فیلم «اجاره‌نشین‌ها» همکاری کرد. پس از آن در فیلم‌های «شیر سنگی»، «شیرک»، «جعفرخان از فرنگ برگشته»، «درمسیر تندباد»، «کشتی آنجلیکا» و «گراند سینما» حضور داشت و چند سال بعد در فیلم «هامون» نیز با خسرو شکیبایی و بیتا فرهی همبازی شد.

آیین بزرگداشت و تجلیل از عزت‌الله انتظامی بازیگر سینمای ایران در مهر ماه ۱۳۸۵ در مقر سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد یونسکو در پاریس برگزار شد.

در این نمایشگاه پوستر فیلم‌هایی که انتظامی در آن‌ها نقش‌آفرینی کرده‌ به همراه آرشیو عکسهای شخصی وی در آنجا بود.

عزت الله انتظامی آخرین بار در سال ۱۳۸۹ برای فیلم «راه آبی ابریشم» جلوی دوربین سینما رفت.

آقای بازیگر سینمای ایران از عرصه تلویزیون هم دور نمانده بود. با اینکه بیشتر در تئاتر‌های تلویزیونی حضور داشت اما نمی‌توان نقش‌آفرینی او را در نقش خان مظفر در  سریال «هزاردستان» فراموش کرد.

خانه عزت‌الله انتظامی در سال ۱۳۹۱ به منظور بهره‌برداری و فرهنگی به یک خانه‌موزه تبدیل‌شد.

کتاب شناخت نامهٔ عزت‌الله انتظامی باعنوان من عزتم بچه سنگلج توسط نشر سخن در سال ۱۳۹۲ منتشر شد. در مقدمه این کتاب یادداشتی از ژان کلود فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر فرانسوی، با عنوان «عزت انتظامی: یک شمایل» به چشم می‌خورد که آورده‌است: «هیچ دستوری برای ستاره شدن و ستاره ماندن وجود ندارد. باید دارای یک نگاه، یک حضور، جذابیتی آنی و چهره‌ای آشنا، حتی پیش از نخستین دیدار، بود. باید دارای یک دم، یک حس و تمام ویژگی‌هایی که لغت روح را معنی می‌کند، بود.

زنده‌یاد انتظامی جوایز بسیاری دریافت کرد که میتوان از میان همه به

سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر ۱۳۶۷

برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر۱۳۷۲

رنده جایزه دوم بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو ۱۹۷۱

و بسیار بسیار جوایز دیگر اشاره کرد.

عزت‌الله انتظامی از سه ماه پیش از مرگ، بر اثر زمین‌خوردن در منزل دچار مشکلات جسمی گردید و از آن موقع تحت درمان بود.

 اما سر انجام در بامداد ۲۶ مرداد ۱۳۹۷ در بیمارستان باهنر تهران بر اثر سکته مغزی و کهولت سن در ۹۴ سالگی درگذشت.

مراسم تشییع پیکر او در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ مقابل تالار وحدت برگزار شد و پیکر او در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

عزت الله انتظامی سال ها در خدمت تئاتر و سینما بوده و آثار بسیار ارزنده ای از خود به جا نهاده است.

خاک بر او خوش باد.