|

سلطه قداره به دستها در سریالها

انتشار اولین تیزر از سریال نمایش خانگی «وحشی»، نشان داد اثر جدید هومن سیدی احتمالا در فضای جنوب شهری روایت می‌شود. او که پیش از این بعضی آثارش مانند «مغزهای کوچک زنگ‌زده» را در حال‌وهوایی مشابه ساخته بود، یک بار دیگر بعد از «جنگ جهانی سوم» به این نوع سینما برگشته.

سلطه قداره به دستها در سریالها

به گزارش گروه رسانه ای شرق؛ حالا احتمالا می‌توان با توجه به عناصر تکرارشونده این فیلم‌ها، از تولدی ژانری تازه در سینمای ایران سخن گفت: ژانر جنوب شهری. این فیلم‌ها که پیش از این در گونه درام و با مضامین اجتماعی طبقه‌بندی می‌شدند، حالا آن‌قدر پرتعداد و متمایز از سایر محصولات سینمایی‌اند که می‌توان به عنوان یک ژانر جدید دسته‌بندی‌شان کرد.

این ژانر که در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ هم نمونه‌هایی در سینمای ایران داشت، در یک دهه اخیر با عناوینی مثل «کلاشینکف» ساخته سعید سهیلی آغاز شد و با «ابد و یک روز» اثر سعید روستایی به اوج رسید تا به‌تدریج این جریان در سینمای ایران شکل گیرد.

فیلم‌های جنوب شهری قصه‌هایی را درباره شخصیت‌هایی از طبقه فرودست یا حاشیه‌نشین روایت می‌کنند و از خشونت کلامی و فیزیکی بالایی برخوردارند که در عربده‌کشی و قمه‌کشی شخصیت‌ها متبلور می‌شود. عناصری چون انتقام، قماربازی، مواد مخدر، زد و خورد خیابانی و حتی دعواهای ناموسی را می‌توان به کرات در این آثار مشاهده کرد. جالب آن که در برابر کاراکترهای خلافکار و قداره‌کش مرد، اغلب زنان جوان این‌گونه آثار، مظلوم و منفعل‌اند و نقش چندانی در تبهکاری مردان‌شان ندارند.

از محصولات شاخص ژانر جنوب شهری طی سال‌های اخیر می‌توان به فیلم‌هایی مانند «شنای پروانه»، «ابلق»، «ملاقات خصوصی» و سریال‌هایی مانند «پوست شیر» و «یاغی» اشاره کرد. طی ماه‌های اخیر هم آثاری چون «جان‌سخت»، «کارزار»، «آنها مرا دوست داشتند»، «داریوش» و «غربت» در این ژانر به نمایش عمومی درآمدند و جالب آن که «هفتاد سی» با ترکیب ژانر کمدی و بعضی عناصر ژانر جنوب شهری، توانست نزدیک به ۶ میلیون بلیت بفروشد و پرفروش‌ترین فیلم سال شود.

جز استقبال تماشاگران، در تحلیل دلایل علاقه اهالی سینما و نمایش خانگی به این ژانر، می‌توان به نبود حساسیت‌های صنفی در این حوزه نیز اشاره کرد؛ چراکه قداره‌به‌دست‌های جنوب شهر صنف ندارند و به خلاف برخی اصناف حساس دیگر، به روایت هیچ قصه‌ای درباره خود اعتراضی نمی‌کنند! به همین دلیل است که در برخی از محصولات این ژانر، شخصیت‌ها حرفه خاصی ندارند و گویا تنها کار و کاسبی‌شان عربده‌کشی و چاقوکشی‌ست.