احیای معاونت معرفی از ضروریات کلیدی میراث فرهنگی کشور است

سومین نشست از سلسله نشست های تخصصی «یک عمر تجربه» با حضور چهره فاخر میراث فرهنگی کشور در سال 1402 و از بنیانگذاران سازمان میراث فرهنگی، استاد عبدالحسین وکیلی فرد، بیژن مقدم مدیر این مجموعه و جمع دیگری از کارشناسان و علاقه مندان در محل سالن کنفرانس مجموعه نیاوران برگزار شد.

وکیلی فرد در این نشست با بیان پیشینه ای از تشکیل سازمان میراث فرهنگی پس از انقلاب اسلامی اظهار داشت: در سال های اول انقلاب برای تهیه ساختار شرکت دولتی ایرانگردی و جهانگردی که بعدا به صورت سازمان گردشگری با سازمان میراث فرهنگی ادغام شد همکاری هایی انجام دادم؛ پس از آن در مدت حضور در وزارت علوم طی جلساتی با وزیر علوم و معاونین و روسای دانشگاه های کشور، لایحه تشکیل سازمان میراث فرهنگی را تهیه و در اردیبهشت سال 1364 به مجلس شورای اسلامی ارسال کردیم و در بهمن ماه همان سال ماده واحده مصوبه مجلس در این خصوص تصویب و در اوج جنگ به ما ابلاغ شد.

او ادامه داد: پس از آن در ابتدای سال 1365 سفر به استان های مختلف کشور آغاز شد تا داشته هایمان را در خصوص میراث فرهنگی از سطح استان ها گرد آوری کنیم. اواخر سال 1366 بود که سازمان میراث فرهنگی ذیل یکی از معاونت های وزارت ارشاد در تمام استان ها دارای شعبه شد.

او گفت: با شکل گیری سازمان میراث فرهنگی اولین ساختار سازمانی آن تهیه و در این ساختار معاونت معرفی نیز دیده شده بود. 

او با بیان اینکه معاونت معرفی از ضروریات کلیدی و مهم میراث فرهنگی است و از این طریق می توان مردم را از داشته هایمان مطلع نمود، تصریح کرد: اما متاسفانه درحال حاضر جای خالی این معاونت در ساختار تشکیلاتی میراث فرهنگی کشور به چشم می خورد که باید درخصوص آن تصمیمات جدی گرفته و مجددا ایجاد شود. از طریق این معاونت است که می توان در ذهن اطفال از دوران مدرسه تا سنین بزرگسالی نسبت به بحث میراث فرهنگی حساسیت ایجاد کرد و آنان را با اهمیت این مواریث آشنا نمود.

او که از جمله بنیانگذار سازمان میراث فرهنگی است اظهار داشت: در ابتدای شکل گیری سازمان میراث فرهنگی، این سازمان ضمن اخذ موافقت وزارت علوم تبدیل به پژوهشگاه شد اما بعدها پژوهشگاه از بدنه سازمان جدا شد که کار نادرستی بود. 

استاد وکیلی فرد گفت: درصورتی می توان در حوزه میراث فرهنگی موفق عمل کرد که پژوهشگاه یکی از معاونت های آن و ذیل سازمان فعالیت کند. در این صورت جلوی بسیاری از وقایع ناگواری که در حوزه میراث رخ می دهد و همچنین ساخت و سازهای غیر اصولی گرفته خواهد شد.

او بررسی، شناسایی، حفاظت، مرمت و معرفی را 5 وظیفه مهم سازمان میراث فرهنگی خواند که معاونت ها باید براساس این وظایف شکل گیرند و ادامه داد: در فعالیت های حوزه میراث فرهنگی پژوهش جایگاه ویژه ای دارد؛ در خلال پژوهش است که اطلاعات اصولی تهیه و برای اهداف آتی مورد استفاده قرار می گیرند. هشتاد درصد از فعالیت های میراث فرهنگی پژوهشی است و تنها بیست درصد سایر فعالیت ها هستند که آن هم در راستای این پژوهش ها می باشند.

او توضیح داد: سازمان میراث فرهنگی از ادغام 11 واحد پراکنده در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیز وزارت فرهنگ و آموزش عالی شکل گرفت؛ چراکه برای انجام فعالیت ها و پژوهش های لازم، نیاز به سازمانی مستقل بود. اگر این مجموعه در حوزه پژوهش موفق عمل کند سایر وظایف به نحو احسن انجام خواهند شد.

 استاد وکیلی فرد تصریح کرد: وجدان حرفه ای و تعصب صنفی در تمامی پرسنل میراث فرهنگی باید ایجاد شود. همچنین کارکنان از لحاظ تحصیلات دانشگاهی و حرفه ای باید میراث شناس باشند؛ و در فعالیت های میراثی نگاه علمی و پژوهشی بر نگاه اجرایی غالب است و این کار جز با عشق و علاقه انجام نمی شود.

او در پایان گفت: با رشته های ایجاد شده در دانشگاههای مختلف کشور نیروهای زیادی برای بکار گیری در بخشهای مختلف میراث تربیت شده اند که می توان از آنها بهره برد.

منبع: روابط عمومی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران