نیاز مبرم به تغییر سیاست‌های تنظیم‌گری دولت
تبعات ادامه فعالیت در یک اقتصاد غیر واقعی
مدیران و فعالان صنعت داروسازی کشور، در پنل چالش‌های سرمایه‌گذاری در این صنعت اعلام کردند باید با دولت جدید به گفتگو نشست و نیاز مبرم به تغییر در سیاست‌ها و رگولاتوری در صنعت دارو حس می‌شود.
پنل سرمایه‌گذاری در صنایع دارویی و چالش‌های پیش‌رو در حاشیه نهمین نمایشگاه بین‌المللی دارو و صنایع وابسته (ایران فارما) برگزار شد. در این پنل «محمد عبده زاده» رئیس هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، مهندس «نیما برارجانیان» مدیرعامل گروه کوبل، دکتر «مرتضی خیرآبادی» عضو هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، دکتر «فریدون مهبودی» موسس گروه دارویی سیناژن، «محمدرضا ژیلایی» مدیر پرتفوی شرکت مشاور سرمایه‌گذاری ترنج، دکتر «فریال مستوفی» رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران، دکتر «مرتضی آذرنوش» مدیر گروه دارویی شفایاب و «سرمد امامی» کارشناس تحلیل بازار سرمایه شرکت مشاور سرمایه‌گذاری ترنج شرکت داشتند.
صنعت داروسازی در یک اقتصاد غیر واقعی کار می‌کند
مهندس «نیما برارجانیان» مدیرعامل گروه کوبل در این پنل، با بررسی روندهای مالی شرکت‌های حاضر در بورس در سال‌های 1398 تا 1402، از رشد حدود 35 درصدی در فروش تجمیعی و سود عملیاتی این شرکت‌ها خبر داد. به گفته‌ی او مقایسه این میزان از رشد با سایر صنایع نشان می‌دهد که شرکت‌های دارویی نرخ رشد سودی کمتر از نرخ تورم دارند و از صنایع دیگر بسیار عقب مانده‌اند. برارجانیان در ادامه گفت: «در بسیاری از شرکت‌های دارویی بورسی جابجایی موجودی از یک کارخانه به یک شرکت پخش که متعلق به همان هلدینگ است هم فروش حساب می‌شود که در واقع یک فروش کاذب است.»
مدیرعامل گروه کوبل افزود: «اتفاق مهم دیگری که صنعت داروسازی را تحت تاثیر قرار می‌دهد این است که دوره‌ی وصول مطالبات در این صنعت در مقایسه با صنایع دیگر بسیار بالاست. این عدد در سال 1402، 228 روز برآورد شده است.» برارجانیان ادامه داد: «حتی اگر به سود اقتصادی نگاه کنیم می‌بینیم که صنعت داروسازی در کل سود اقتصادی مثبتی ندارد. در این شرایط طبیعتا سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند در صنایع دیگر سرمایه‌گذاری کنند. رگولاتور هم معتقد است که توانایی مالی مردم پایین است. این در حالی است که دارو حدود یک درصد از GDP کشور را تشکیل می‌دهد.»
حتی به میزان استهلاک صنعت دارو هم سرمایه‌گذاری انجام نمی‌شود
به گفته مدیرعامل گروه کوبل اگر همین روند در صنعت ادامه پیدا کند، با خروج سرمایه روبرو خواهیم شد: «حتی به میزان استهلاک صنعت دارو هم سرمایه‌گذاری انجام نمی‌شود. بیش از ۱۵ هزار داروخانه در اقتصاد واقعی کار می‌کنند و کالایی که در حال خرید و فروش آن هستند در یک فضای اقتصادی غیر واقعی است.» برارجانیان معتقد است مطالبه‌ی داروخانه‌ها این است که از این صنعت به عنوان یک منبع جریان نقد استفاده کنند. اگر کالای موجود در انبار داروخانه‌ها با نرخ تورم رشد نکند، طبیعتا متضرر خواهد شد. در اقتصاد صنعت دارو، رگولاتور به اقتصاد داروخانه توجه نمی‌کند.»
باید با دولت جدید گفتگو کرد تا ذهنیت‌ها را تغییر دهیم
برارجانیان راه بیرون آمدن از شرایط حاضر را گفتگو با دولت جدید برای تغییر ذهنیت مدیران عنوان کرد:«آنچه که در چند دهه گذشته به آن افتخار می‌کردیم، باعث عقب ماندن صنعت دارو شده است. زیرساخت کارخانجات دارویی ما متناسب با نیاز دهه‌های گذشته طراحی شده‌اند و با وجود اینکه ظرفیت‌های خوبی در آن‌ها وجود دارد با چالش‌هایی در زمینه کیفیت هم دست‌وپنجه نرم می‌کنند و ظرفیت تولیدشان هم بسیار کوچک است. ما نیاز به کارخانه‌های بزرگ دارویی داریم. نمی‌توان دارویی را تولید کرد که با قیمت یک دهم دنیا توزیع می‌شود اما برای تولید آن باید مواد اولیه تولید داخلی و دست‌کم 30 درصد گران‌تر از نرخ جهانی را تهیه کرد.»
برارجانیان باور دارد فرصت‌های فوق‌العاده‌ای برای رشد اقتصاد کشور و صادرات در صنعت دارو وجود دارد: «ترکیه 20 برابر، اردن 10 برابر و عربستان سعودی 3 برابر بیشتر از ایران دارو صادر می‌کنند. اقتصاد دارویی در این کشورها در یک فضای واقعی است؛ برای نمونه در ترکیه قیمت دارو متناسب با نرخ تورم رشد می‌کند و گاهی در طول سال دو بار افزایش قیمت اعمال می‌شود.»
صنعت داروسازی باید استقلال خود را حفظ کند
مدیرعامل گروه کوبل در بخش پایانی صحبت‌های خود تأکید کرد برای حفظ صنعت دارو باید زوایای مختلفی را درنظر بگیریم: « درست است که باید در تکنولوژی‌های جدید سرمایه‌گذاری کنیم اما بیشترین حجم تعدادیداروهایی که مردم در حال مصرف آن هستند داروهای رایج هستند، از این رو باید تدبیری برای آن اندیشیده شود. صنعت دارو همیشه دنبال حمایت دولت بوده و من این روند را درست نمی‌دانم.»
برازجانیان تصریح کرد: «اگر صنعت بخواهد رشد کند باید استقلال خودش را حفظ کند و به‌دنبال حمایت دولت نباشد. سازمان‌های تنظیم‌گر باید در بودجه‌های خود نرخ تورم را ببینند و در قیمت‌گذاری نیز باید به این موضوع توجه ویژه‌ای شود تا پیش‌بینی‌پذیری بهتری انجام شود. صنعت دارو نیاز به پیش‌بینی‌پذیری دارد. ما نمی‌دانیم نرخ ارز در سه ماه دیگر چقدر است و نرخی که به ما داده می‌شود چقدر است. در صورتی که در ترکیه می‌دانند اگر تورم 30 درصد است، قرار است در یک تاریخ مشخص این عدد در قیمت‌گذاری‌ها هم لحاظ شود. این موارد در ایران مجهول است نمی‌توان برنامه‌ریزی کرد. لازم است از این حباب غیر اقتصادی خارج شویم و احتیاج به حمایت دولت نداشته باشیم.»
او در خاتمه صحبت‌های خود تأکید کرد: «چندین کارخانه داروسازی نیمه خصوصی کشور در حال فروش هستند و این زنگ خطر برای صنعت است. آیا در شرایطی که بخش خصوصی نمی‌تواند برنامه‌ریزی درستی داشته باشد، می‌تواند برای خرید این کارخانه‌ها اقدام کند؟ ریسک صنعت دارو نباید بیشتر از ریسک صنایع دیگر باشد.»
ایران فارما، گردهمایی بزرگان صنعت دارو
نهمین نمایشگاه ایران فارما از ۱۱ تا ۱۳ مهر در مصلای امام خمینی برگزار شد. داروسازی دکتر عبیدی امسال نیز در غرفه E-127 میزبان علاقه‌مندان و فعالان صنعت داروسازی کشور بود.
