ادعای حمله به 2 نفت‌کش در دریای سرخ
کوروش احمدی- کارشناس روابط بین‌الملل
عربستان پس از طرح این ادعا که دو کشتی نفت‌کش متعلق به شرکت کشتی‌رانی دولتی آن کشور، چهارشنبه گذشته در دریای سرخ هدف حمله حوثی‌ها قرار گرفته، اعلام کرد صدور نفت از طریق تنگه باب‌المندب را متوقف می‌کند. وزیر نفت عربستان ضمن اعلام اینکه این حملات موجب خسارت جانی یا نشت نفت نشده، هدف از توقف کامل صدور نفت از طریق دریای سرخ را اقدامی احتیاطی خواند و گفت این تصمیم تا روشن‌شدن وضعیت امنیتی به قوت خود باقی خواهد ماند. کویت نیز هم‌زمان اعلام کرد مشغول بررسی موضوع و امکان انجام اقدام مشابهی است. این در حالی است که یکی از مسئولان وابسته به دولت «نجات» در صنعا، ادعاهای سعودی‌ها مبنی بر حمله به دو نفت‌کش سعودی را رد کرد و از هدف‌قراردادن دو کشتی جنگی سعودی خبر داد. این سخنگوی انصارالله به جامعه بین‌الملل اطمینان داد که راه دریایی در دریای سرخ و خطوط تجاری دریانوردی جهانی امن است و دولت‌های متجاوز را به تهدید خطوط دریانوردی بین‌المللی با هدف باج‌گیری از جهان، متهم کرد.
ائتلاف سعودی در چند ماه گذشته نیز گاهی مدعی حملات حوثی‌ها به کشتی‌رانی غیرنظامی در منطقه شده بود. از جمله قبلا ادعا کرده بودند دو حمله در آوریل و مي را خنثی کرده‌اند. ادعای اخیر سعودی‌ها و توقف صدور نفت سعودی از مسیر باب‌المندب که عمدتا راهی اروپا می‌شود، لایه جدیدی از تنش ژئوپلیتیک را بر بحران جاری در منطقه افزوده است. برآورد شده که نفت سعودی که از این مسیر عبور می‌کند، بین 500 تا 700 هزار بشکه در روز است؛ به‌علاوه، بخش عمده نفت دیگر کشورهای خلیج فارس نیز که از کانال سوئز راهی غرب می‌شود، باید از این مسیر عبور کند. این موضوع از دو نظر حائز اهمیت است:
1- توقف صدور بخشی هرچند اندک از نفت عربستان در جهت عکس تحقق هدف افزایش صدور نفت آن کشور برای امکان‌پذیرکردن تحریم نفت ایران است. درصورتی‌که این مشکل ادامه یابد، تصورات آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش برای «به‌صفر‌رساندن صدور نفت ایران» مخدوش خواهد شد.
2- اهمیت دیگر موضوع به جنگ در حدیده و تلاش‌های جاری برای انجام مذاکراتی با میانجیگری نماینده سازمان ملل در امور یمن برای رسیدن به راه‌حلی در این زمینه مربوط می‌شود. ائتلاف سعودی که حمله به حدیده را در 12 ژوئن شروع کرده بود، در يكم جولاي با توقف نبرد موافقت کرد، با این امید که بتواند از راه مذاکره کنترل بندر را به دست بگیرد. اکنون در آستانه مذاکرات، عربستان ظاهرا امیدوار است با طرح ادعای حمله انصارالله به دو کشتی نفت‌کش و توقف صدور نفت خود از مسیر دریای سرخ بتواند جامعه بین‌المللی، به‌ویژه اروپا و آمریکا را به موضوع حساس کرده و موضع خود در مذاکرات را تقویت کند. قرقاش، وزیر مشاور در امور خارجی امارات، اقدامی را که به حوثی‌ها نسبت داده شده، غیرمسئولانه خواند و آن را دلیلی دیگر برای اینکه کنترل آنها بر صنعا باید تمام شود و بندر حدیده باید از دست آنها خارج شود، دانست. این در حالی است که به‌طور‌کلی یکی از مهم‌ترین بهانه‌های ائتلاف سعودی برای تجاوز به یمن، محافظت از خطوط کشتی‌رانی در باب‌المندب و دریای سرخ بوده است. هم‌زمان ائتلاف سعودی تحرکاتی را نیز در شورای امنیت آغاز کرده است. در این زمینه وزیر خارجه دولت
مستعفی یمن اعلام کرد ضمن هماهنگی با کویت که عضو غیردائمی شورای امنیت است، شکایتی علیه حوثی‌ها با عنوان حمله به کشتی‌های غیرنظامی، تقدیم شورای امنیت خواهد کرد و از شورا خواهد خواست به نقض قانون دریانوردی بین‌المللی در دریای سرخ رسیدگی کند. شورای همکاری نیز ضمن طرح این اتهام که حمله یک اقدام تروریستی بوده، از شورای امنیت خواسته به مسئولیت خود عمل کند.
3- اتهام حمله به دو نفت‌کش در شرایطی مطرح شد که موضوع بستن تنگه هرمز از سوی ایران و اظهارات روحانی مبنی بر اینکه «تنگه‌های زیادی داریم، تنگه هرمز فقط یکی از آنهاست»، از موضوعات مورد بحث بود. در این میان اظهارات سردار سلیمانی در یک سخنرانی در همدان در روز بعد از حمله ادعایی نیز بُعد جدیدی به این موضوع داد. به گزارش تسنیم، فرمانده نیروی قدس سپاه یک روز بعد از ادعای حمله به دو نفت‌کش سعودی گفته بود: «دریای سرخ که امن بود، امروز دیگر برای حضور آمریکایی‌ها امن نیست». او اضافه کرده بود نیروی قدس حریف نظامیان آمریکایی است... عربستان و متحدانش کوشیدند این سه موضوع را به هم ربط دهند و از آن بهره‌برداری سیاسی کنند. از این نظر، حادثه دریای سرخ بُعد جدیدی به مناقشه بین ایران و آمریکا اضافه کرد.
عربستان پس از طرح این ادعا که دو کشتی نفت‌کش متعلق به شرکت کشتی‌رانی دولتی آن کشور، چهارشنبه گذشته در دریای سرخ هدف حمله حوثی‌ها قرار گرفته، اعلام کرد صدور نفت از طریق تنگه باب‌المندب را متوقف می‌کند. وزیر نفت عربستان ضمن اعلام اینکه این حملات موجب خسارت جانی یا نشت نفت نشده، هدف از توقف کامل صدور نفت از طریق دریای سرخ را اقدامی احتیاطی خواند و گفت این تصمیم تا روشن‌شدن وضعیت امنیتی به قوت خود باقی خواهد ماند. کویت نیز هم‌زمان اعلام کرد مشغول بررسی موضوع و امکان انجام اقدام مشابهی است. این در حالی است که یکی از مسئولان وابسته به دولت «نجات» در صنعا، ادعاهای سعودی‌ها مبنی بر حمله به دو نفت‌کش سعودی را رد کرد و از هدف‌قراردادن دو کشتی جنگی سعودی خبر داد. این سخنگوی انصارالله به جامعه بین‌الملل اطمینان داد که راه دریایی در دریای سرخ و خطوط تجاری دریانوردی جهانی امن است و دولت‌های متجاوز را به تهدید خطوط دریانوردی بین‌المللی با هدف باج‌گیری از جهان، متهم کرد.
ائتلاف سعودی در چند ماه گذشته نیز گاهی مدعی حملات حوثی‌ها به کشتی‌رانی غیرنظامی در منطقه شده بود. از جمله قبلا ادعا کرده بودند دو حمله در آوریل و مي را خنثی کرده‌اند. ادعای اخیر سعودی‌ها و توقف صدور نفت سعودی از مسیر باب‌المندب که عمدتا راهی اروپا می‌شود، لایه جدیدی از تنش ژئوپلیتیک را بر بحران جاری در منطقه افزوده است. برآورد شده که نفت سعودی که از این مسیر عبور می‌کند، بین 500 تا 700 هزار بشکه در روز است؛ به‌علاوه، بخش عمده نفت دیگر کشورهای خلیج فارس نیز که از کانال سوئز راهی غرب می‌شود، باید از این مسیر عبور کند. این موضوع از دو نظر حائز اهمیت است:
1- توقف صدور بخشی هرچند اندک از نفت عربستان در جهت عکس تحقق هدف افزایش صدور نفت آن کشور برای امکان‌پذیرکردن تحریم نفت ایران است. درصورتی‌که این مشکل ادامه یابد، تصورات آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش برای «به‌صفر‌رساندن صدور نفت ایران» مخدوش خواهد شد.
2- اهمیت دیگر موضوع به جنگ در حدیده و تلاش‌های جاری برای انجام مذاکراتی با میانجیگری نماینده سازمان ملل در امور یمن برای رسیدن به راه‌حلی در این زمینه مربوط می‌شود. ائتلاف سعودی که حمله به حدیده را در 12 ژوئن شروع کرده بود، در يكم جولاي با توقف نبرد موافقت کرد، با این امید که بتواند از راه مذاکره کنترل بندر را به دست بگیرد. اکنون در آستانه مذاکرات، عربستان ظاهرا امیدوار است با طرح ادعای حمله انصارالله به دو کشتی نفت‌کش و توقف صدور نفت خود از مسیر دریای سرخ بتواند جامعه بین‌المللی، به‌ویژه اروپا و آمریکا را به موضوع حساس کرده و موضع خود در مذاکرات را تقویت کند. قرقاش، وزیر مشاور در امور خارجی امارات، اقدامی را که به حوثی‌ها نسبت داده شده، غیرمسئولانه خواند و آن را دلیلی دیگر برای اینکه کنترل آنها بر صنعا باید تمام شود و بندر حدیده باید از دست آنها خارج شود، دانست. این در حالی است که به‌طور‌کلی یکی از مهم‌ترین بهانه‌های ائتلاف سعودی برای تجاوز به یمن، محافظت از خطوط کشتی‌رانی در باب‌المندب و دریای سرخ بوده است. هم‌زمان ائتلاف سعودی تحرکاتی را نیز در شورای امنیت آغاز کرده است. در این زمینه وزیر خارجه دولت
مستعفی یمن اعلام کرد ضمن هماهنگی با کویت که عضو غیردائمی شورای امنیت است، شکایتی علیه حوثی‌ها با عنوان حمله به کشتی‌های غیرنظامی، تقدیم شورای امنیت خواهد کرد و از شورا خواهد خواست به نقض قانون دریانوردی بین‌المللی در دریای سرخ رسیدگی کند. شورای همکاری نیز ضمن طرح این اتهام که حمله یک اقدام تروریستی بوده، از شورای امنیت خواسته به مسئولیت خود عمل کند.
3- اتهام حمله به دو نفت‌کش در شرایطی مطرح شد که موضوع بستن تنگه هرمز از سوی ایران و اظهارات روحانی مبنی بر اینکه «تنگه‌های زیادی داریم، تنگه هرمز فقط یکی از آنهاست»، از موضوعات مورد بحث بود. در این میان اظهارات سردار سلیمانی در یک سخنرانی در همدان در روز بعد از حمله ادعایی نیز بُعد جدیدی به این موضوع داد. به گزارش تسنیم، فرمانده نیروی قدس سپاه یک روز بعد از ادعای حمله به دو نفت‌کش سعودی گفته بود: «دریای سرخ که امن بود، امروز دیگر برای حضور آمریکایی‌ها امن نیست». او اضافه کرده بود نیروی قدس حریف نظامیان آمریکایی است... عربستان و متحدانش کوشیدند این سه موضوع را به هم ربط دهند و از آن بهره‌برداری سیاسی کنند. از این نظر، حادثه دریای سرخ بُعد جدیدی به مناقشه بین ایران و آمریکا اضافه کرد.