تهدید تجاری ترامپ دلیل افزایش فشار برجامی اروپا بر ایران
شرق: ایالات متحده در ادامه کارزار فشار حداکثری خود علیه ایران، به تهدید کشورهای اروپایی رسید، تهدیدی که البته موفقیتآمیز بود و اقدامات هفته گذشته اروپاییها مبنی بر کلیدزدن فرایند حل اختلاف برجام علیه ایران را بهدنبال داشت. روزنامه واشنگتنپست پنجشنبه در گزارشی به نقل از چند مقام اروپایی مطلع خبر داد دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، بهطور محرمانه به آلمان، انگلیس و فرانسه پیام ارسال و آنها را تهدید کرده است که در صورت خودداری از فعالکردن سازوکار حل اختلافات در برجام، موسوم به مکانیسم ماشه، تعرفه ۲۵ درصدی بر خودروهای اروپایی وضع خواهد کرد. براساس این گزارش، ترامپ به اروپا فشار آورده بود که ایران را بهسوی یک توافق هستهای جدید سوق دهد.
کمی بعد، وزیر دفاع آلمان این خبر را تأیید کرد. به گزارش ایلنا به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، آنهگرت کرامپ-کارن باوئر، پنجشنبه گزارشهایی را مبنی بر اینکه دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، اتحادیه اروپا را به اعمال تعرفه بر واردات خودرو از این بلوک تهدید کرده است، تأیید کرد.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، پنجشنبه واکنش تندی به افشای این خبر و اقدام مقامات اروپایی در نتیجه تهدید ترامپ نشان داد. به گزارش اداره کل اطلاعرسانی و امور سخنگویی وزارت امور خارجه ایران، ظریف نوشت: «[خبر باجدادن اروپا برای] جلب رضایت ایالات متحده تأیید شد. سه کشور اروپایی باقیمانده برجام را فروختند تا از تعرفههای جدید ترامپ رهایی پیدا کنند. دوستان من، این کار فایدهای نخواهد داشت. فقط اشتهای وی را تندتر میکنید. قلدر دوره دبیرستان را بهخاطر نمیآورید؟ اگر میخواهید شرافت خودتان را بفروشید، به همین مسیر ادامه بدهید، ولی برای خودتان موضع برتر اخلاقی و حقوقی قائل نباشید. شما چنین موقعیتی ندارید!».
ظریف همچنین در دیدار مستقیم با یوسپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که در دهلینو انجام شد، با او دراینباره گفتوگو کرد. وزیر امور خارجه ایران در این دیدار که اولین دیدار این دو مقام پس از انتصاب بورل به جانشینی فدریکا موگرینی بود، با اشاره به اقدامات و بیعملی اروپاییها نسبت به تعهدات برجامیشان، اقدام اخیر سه کشور اروپایی و ادعاهای آنها را مردود خواند و خواستار تصحیح رفتار آنان در قبال ایران و برجام شد. ظریف در این دیدار البته انتصاب بورل را نیز تبریک گفت و آمادگی خود را برای همکاری نزدیک با او اعلام کرد. در این گفتوگو، بورل از تهران خواست برجام را حفظ کند.
ظریف چهارشنبهشب نیز در رشتهتوییتی به توصیف ناکامیهای اروپاییها در عمل به تعهدات پرداخته بود. او نوشت: «سه کشور اروپایی ادعا میکنند که به تعهدات خود ذیل برجام عمل کردهاند. راستیآزمایی: بهصفررساندن واردات نفت از ایران، تحریم بانکهای ایرانی و قطع سوئیفت، عدم اجرای قوانین مسدودکننده، خروج شرکتهای اروپایی از ایران، ناتوانی از فروش حتی کالاهای معاف از تحریم یعنی دارو و غذا». وزیر خارجه ایران ادامه داد: «این فهرست کارهایی است که سه کشور اروپایی از زمان خروج ایالات متحده از برجام مشغول آن بوده است. راستیآزمایی شماره ۲: صدور بیانیههای توخالی، نقض قوانین خود با تسلیمشدن در برابر تحریمهای فراسرزمینی ایالات متحده، نادیدهگرفتن سه اعلام ایران مبنی بر فعالکردن مکانیسم حل اختلاف برجام، ایجاد اینستکس بدون انجام حتی یک تراکنش». او تأکید کرد: «دیگر کافی است!». رئیس دستگاه دیپلماسی ایران همچنین نوشت: «سه کشور اروپایی فکر میکنند که در قرن نوزدهم زندگی میکنند، زمانی که به کشورها دیکته میکردند، دروغ میگفتند و درمیرفتند. ایران مکانیسم حل اختلاف را فعال کرد. این اروپا بود که برجام را از محتوا تهی کرد و نه
ایران. جبران خروج آمریکا بماند، تعهدات خودتان را اجرا کنید، حتی یکی از تعهدات خودتان را». سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران نیز در دیدار سفیر کرواسی در تهران که کشورش ریاست دورهای اتحادیه اروپا را بر عهده دارد، توسل سه کشور اروپایی به سازوکار حلوفصل اختلافات در بند ۳۶ برجام را یک تصمیم غلط در زمانی اشتباه خواند. عراقچی با اشاره به اینکه ایران قبلا این سازوکار را فعال کرده و به پایان رسانده است، اظهار کرد: «گامهای پنجگانه ایران در کاهش تعهدات خود، نتیجه فعالشدن این سازوکار بوده و این حق جمهوری اسلامی ایران است تا تعهدات خود را متناسب با عدم انجام تعهدات از سوی سایر طرفهای برجام کاهش دهد».
صحبتها درباره توافق جدید در حالی مطرح میشود که بهتازگی بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا نیز گفته بود شاید لازم است بهجای توافق ایران، عنوانی که توافق هستهای به آن معروف است، توافق ترامپ با ایران بسته شود. دیروز و در همین رابطه برایان هوک، رئیس گروه «اقدام ایران» در وزارت خارجه آمریکا درباره توافقی که باید جایگزین برجام شود، گفت: «این توافق، تفاوتهایی با برجام دارد؛ اول اینکه ممنوعیت دائمی غنیسازی در آن گنجانده میشود. همچنین این توافق به یک قانون بینالمللی تبدیل میشود و سوم اینکه این توافق باید به مسائل گستردهتر و جامعتری مانند برنامههای موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران بپردازد».
شرق: ایالات متحده در ادامه کارزار فشار حداکثری خود علیه ایران، به تهدید کشورهای اروپایی رسید، تهدیدی که البته موفقیتآمیز بود و اقدامات هفته گذشته اروپاییها مبنی بر کلیدزدن فرایند حل اختلاف برجام علیه ایران را بهدنبال داشت. روزنامه واشنگتنپست پنجشنبه در گزارشی به نقل از چند مقام اروپایی مطلع خبر داد دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، بهطور محرمانه به آلمان، انگلیس و فرانسه پیام ارسال و آنها را تهدید کرده است که در صورت خودداری از فعالکردن سازوکار حل اختلافات در برجام، موسوم به مکانیسم ماشه، تعرفه ۲۵ درصدی بر خودروهای اروپایی وضع خواهد کرد. براساس این گزارش، ترامپ به اروپا فشار آورده بود که ایران را بهسوی یک توافق هستهای جدید سوق دهد.
کمی بعد، وزیر دفاع آلمان این خبر را تأیید کرد. به گزارش ایلنا به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، آنهگرت کرامپ-کارن باوئر، پنجشنبه گزارشهایی را مبنی بر اینکه دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، اتحادیه اروپا را به اعمال تعرفه بر واردات خودرو از این بلوک تهدید کرده است، تأیید کرد.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، پنجشنبه واکنش تندی به افشای این خبر و اقدام مقامات اروپایی در نتیجه تهدید ترامپ نشان داد. به گزارش اداره کل اطلاعرسانی و امور سخنگویی وزارت امور خارجه ایران، ظریف نوشت: «[خبر باجدادن اروپا برای] جلب رضایت ایالات متحده تأیید شد. سه کشور اروپایی باقیمانده برجام را فروختند تا از تعرفههای جدید ترامپ رهایی پیدا کنند. دوستان من، این کار فایدهای نخواهد داشت. فقط اشتهای وی را تندتر میکنید. قلدر دوره دبیرستان را بهخاطر نمیآورید؟ اگر میخواهید شرافت خودتان را بفروشید، به همین مسیر ادامه بدهید، ولی برای خودتان موضع برتر اخلاقی و حقوقی قائل نباشید. شما چنین موقعیتی ندارید!».
ظریف همچنین در دیدار مستقیم با یوسپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که در دهلینو انجام شد، با او دراینباره گفتوگو کرد. وزیر امور خارجه ایران در این دیدار که اولین دیدار این دو مقام پس از انتصاب بورل به جانشینی فدریکا موگرینی بود، با اشاره به اقدامات و بیعملی اروپاییها نسبت به تعهدات برجامیشان، اقدام اخیر سه کشور اروپایی و ادعاهای آنها را مردود خواند و خواستار تصحیح رفتار آنان در قبال ایران و برجام شد. ظریف در این دیدار البته انتصاب بورل را نیز تبریک گفت و آمادگی خود را برای همکاری نزدیک با او اعلام کرد. در این گفتوگو، بورل از تهران خواست برجام را حفظ کند.
ظریف چهارشنبهشب نیز در رشتهتوییتی به توصیف ناکامیهای اروپاییها در عمل به تعهدات پرداخته بود. او نوشت: «سه کشور اروپایی ادعا میکنند که به تعهدات خود ذیل برجام عمل کردهاند. راستیآزمایی: بهصفررساندن واردات نفت از ایران، تحریم بانکهای ایرانی و قطع سوئیفت، عدم اجرای قوانین مسدودکننده، خروج شرکتهای اروپایی از ایران، ناتوانی از فروش حتی کالاهای معاف از تحریم یعنی دارو و غذا». وزیر خارجه ایران ادامه داد: «این فهرست کارهایی است که سه کشور اروپایی از زمان خروج ایالات متحده از برجام مشغول آن بوده است. راستیآزمایی شماره ۲: صدور بیانیههای توخالی، نقض قوانین خود با تسلیمشدن در برابر تحریمهای فراسرزمینی ایالات متحده، نادیدهگرفتن سه اعلام ایران مبنی بر فعالکردن مکانیسم حل اختلاف برجام، ایجاد اینستکس بدون انجام حتی یک تراکنش». او تأکید کرد: «دیگر کافی است!». رئیس دستگاه دیپلماسی ایران همچنین نوشت: «سه کشور اروپایی فکر میکنند که در قرن نوزدهم زندگی میکنند، زمانی که به کشورها دیکته میکردند، دروغ میگفتند و درمیرفتند. ایران مکانیسم حل اختلاف را فعال کرد. این اروپا بود که برجام را از محتوا تهی کرد و نه
ایران. جبران خروج آمریکا بماند، تعهدات خودتان را اجرا کنید، حتی یکی از تعهدات خودتان را». سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران نیز در دیدار سفیر کرواسی در تهران که کشورش ریاست دورهای اتحادیه اروپا را بر عهده دارد، توسل سه کشور اروپایی به سازوکار حلوفصل اختلافات در بند ۳۶ برجام را یک تصمیم غلط در زمانی اشتباه خواند. عراقچی با اشاره به اینکه ایران قبلا این سازوکار را فعال کرده و به پایان رسانده است، اظهار کرد: «گامهای پنجگانه ایران در کاهش تعهدات خود، نتیجه فعالشدن این سازوکار بوده و این حق جمهوری اسلامی ایران است تا تعهدات خود را متناسب با عدم انجام تعهدات از سوی سایر طرفهای برجام کاهش دهد».
صحبتها درباره توافق جدید در حالی مطرح میشود که بهتازگی بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا نیز گفته بود شاید لازم است بهجای توافق ایران، عنوانی که توافق هستهای به آن معروف است، توافق ترامپ با ایران بسته شود. دیروز و در همین رابطه برایان هوک، رئیس گروه «اقدام ایران» در وزارت خارجه آمریکا درباره توافقی که باید جایگزین برجام شود، گفت: «این توافق، تفاوتهایی با برجام دارد؛ اول اینکه ممنوعیت دائمی غنیسازی در آن گنجانده میشود. همچنین این توافق به یک قانون بینالمللی تبدیل میشود و سوم اینکه این توافق باید به مسائل گستردهتر و جامعتری مانند برنامههای موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران بپردازد».