چگونه از شخصی که مورد آزار قرارگرفته حمایت کنیم؟
سامان موحدی‌راد : هفته گذشته در فضای شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان‌ها به‌ویژه در توییتر فارسی بحث مفصلی درباره آزار جنسی داغ شده بود. ماجرا از افشاگری چند کاربر درباره مورد تعرض یا آزار قرار‌گرفتن از سوی چند میکرو سلبریتی شروع شد و بعد دامنه وسیعی از افراد را در برگرفت. از به‌میان‌آمدن نام چند معلم معروف مدارس تا چند روزنامه‌نگار و بازیگرهای سینما و تئاتر همه‌و‌همه موجب شد تا مسئله آزار جنسی و انواع آن و همچنین وظیفه مسئولان و افراد در برابر چنین پدیده‌ای به سوژه اصلی بحث‌های کاربران فارسی‌زبان تبدیل شود. مشابه آنچه چند سال پیش با جنبش «MeToo» در آمریکا شروع شده بود و نهایتا علاوه بر چندین و چند پرونده پر‌سروصدا مثل ماجرای هاروی واینستاین به آگاهی‌بخشی عمومی درباره آزار جنسی تبدیل شد؛ صحبت درباره اینکه چه رفتارهایی مصداق آزار است و فرد آزاردیده بعد از واقعه چه باید بکند و اطرافیان آن در قبال چنین رویدادی چه وظیفه‌ای دارند. یکی از موضوعات مهم که البته درباره آن هم بحث‌های طولانی صورت گرفته، این است که نقش اطرافیان در برابر شخص آزاردیده چیست و برای او باید چه کاری انجام دهند. نیویورک‌تایمز پیش‌ترها و در بحبوحه جنبش «MeToo» یک‌جور راهنمای کوچک و کاربردی در این زمینه منتشر کرده بود که در آن چند توصیه مهم و کاربردی درباره وظیفه اطرافیان در این‌گونه مسائل را یادآوری کرده بود که شاید مرورش این‌روزها بد نباشد. از آنجایی که مسئله تربیت جنسی در ایران اغلب جزء موارد خطوط قرمز بوده و سانسور شده است، شاید بسیاری هنوز ندانند که با قرار‌گرفتن در چنین موقعیت‌هایی باید چه کاری بکنند و حتی ممکن است تحت‌تأثیر کلیشه‌های موجود در جامعه، به‌جای دلداری‌دادن به زخمی روی زخم‌های شخص آزاردیده تبدیل شود. در راهنمای نیویورک‌تایمز و در اولین گام به این مسئله توجه می‌شود که به شخص آزاردیده فرصت صحبتکردن بدهید. واقعیت این است که صحبتکردن درباره آزار یا هر سختی و رنج دیگری که انسان‌ها روی دوش‌شان حمل می‌کنند، کمک فراوانی به راحتی و آسودگی افراد می‌کند. با‌این‌حال در این مسئله نباید شخص آزاردیده را تحت‌فشار قرار داد یا حتی فضولانه از او جزئیات ماجرا را خواست. باید گذاشت اگر خودش تمایلی دارد، دراینباره با شما حرف بزند و شما بیش از هر زمانی باید نقش یک گوش شنوا را برایش بازی کنید. اگر می‌بینید که شریک زندگی یا دوست صمیمی‌تان تلاش می‌کند دراینباره حرف بزند، به او اطمینان دهید که هر‌وقت خواست می‌تواند با شما دراینباره صحبت کند. فرد آزاردیده معمولا تا مدت‌ها از تماس فیزیکی وحشت دارد و هرگونه تماس فیزیکی می‌تواند برای او یادآور آزار و اذیتی که دیده باشد. برای همین و برای ایجاد ناحیه‌ای امن برای فرد آزاردیده که بتواند در آن با خیال راحت از خودش و مسئله‌اش سخن بگوید از هرگونه تماس فیزیکی خودداری کنید؛ مگر اینکه خود فرد آزاردیده از شما بخواهد. سعی کنید نقش یک شنونده خوب را بازی کنید و تلاش نکنید با دخیل‌کردن احساس‌تان، حتی اگر واقعا از مسئله منزجر یا عصبانی شده‌اید، واکنش نشان دهید. نمایش عصبانیت از فرد آزارگر یا خشمگین‌شدن از واقعه‌ای که شخص آزاردیده تعریف می‌کند، ممکن است موجب شود او از صحبتکردن درباره ماجرا دست بکشد و مکالمه شما با او در جای بدی قطع شود. بنابراین احساساتتان را کنترل کنید. نکته مهم دیگری که نیویورک‌تایمز به آن اشاره می‌کند، این است که باید به فرد آزاردیده این اطمینان را بدهیم که حرفش را باور می‌کنیم. می‌توانیم با گفتن چند عبارت مانند «ممنون که این ماجرا را برایم تعریف کردی»، «چه خوب که به من اعتماد کردی و مرا در جریان قرار دادی»، «این ماجرا حق تو نبود» و «من کنارت هستم و از تو حمایت می‌کنم» به ایجاد این حس کمک کنیم. مسئله مهم دیگری که در سلسله دستورالعمل‌های نیویورک‌تایمز به آن اشاره می‌شود و شاید منظور اصلی این یادداشت و ستون هم باشد، این است که فرد آزاردیده این وظیفه را ندارد که شما را به‌عنوان اطرافیانش آموزش دهد تا بدانید با فرد آزاردیده چگونه رفتار کنید. این وظیفه خود شماست که دراینباره آگاهی کسب کنید و با خودآموزی بدانید اگر در موقعیتی قرار گرفتید که مورد مشورت یک دوست آزاردیده بودید، چه باید بکنید. مسئله مهمی که در مقاله نیویورک‌تایمز به آن اشاره می‌شود و شاید در جامعه ایرانی هم زیاد دیده می‌شود، مسئله سرزنش آزاردیده است. چیزی که اغلب باعث می‌شود افراد آزاردیده به‌راحتی نتوانند درباره آزار و شخص آزارگر صحبت کنند. باید یادتان باشد که حمایت خودتان از فرد آزاردیده را بسیار قوی و مستمر نشان دهید تا هر وقت خواست درباره آن با شما صحبت کند، احساس راحتی کند. سعی نکنید از عبارت‌هایی مانند «حالا دیگه بخند» یا «دیگه گریه نکن» استفاده کنید. بگذارید شخص آزاردیده احساساتش را هرجور که مایل است، بروز دهد و تلاش نکنید به او احساس معذب‌بودن در کنار خودتان بدهید.
سامان موحدی‌راد : هفته گذشته در فضای شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان‌ها به‌ویژه در توییتر فارسی بحث مفصلی درباره آزار جنسی داغ شده بود. ماجرا از افشاگری چند کاربر درباره مورد تعرض یا آزار قرار‌گرفتن از سوی چند میکرو سلبریتی شروع شد و بعد دامنه وسیعی از افراد را در برگرفت. از به‌میان‌آمدن نام چند معلم معروف مدارس تا چند روزنامه‌نگار و بازیگرهای سینما و تئاتر همه‌و‌همه موجب شد تا مسئله آزار جنسی و انواع آن و همچنین وظیفه مسئولان و افراد در برابر چنین پدیده‌ای به سوژه اصلی بحث‌های کاربران فارسی‌زبان تبدیل شود. مشابه آنچه چند سال پیش با جنبش «MeToo» در آمریکا شروع شده بود و نهایتا علاوه بر چندین و چند پرونده پر‌سروصدا مثل ماجرای هاروی واینستاین به آگاهی‌بخشی عمومی درباره آزار جنسی تبدیل شد؛ صحبت درباره اینکه چه رفتارهایی مصداق آزار است و فرد آزاردیده بعد از واقعه چه باید بکند و اطرافیان آن در قبال چنین رویدادی چه وظیفه‌ای دارند. یکی از موضوعات مهم که البته درباره آن هم بحث‌های طولانی صورت گرفته، این است که نقش اطرافیان در برابر شخص آزاردیده چیست و برای او باید چه کاری انجام دهند. نیویورک‌تایمز پیش‌ترها و در بحبوحه جنبش «MeToo» یک‌جور راهنمای کوچک و کاربردی در این زمینه منتشر کرده بود که در آن چند توصیه مهم و کاربردی درباره وظیفه اطرافیان در این‌گونه مسائل را یادآوری کرده بود که شاید مرورش این‌روزها بد نباشد. از آنجایی که مسئله تربیت جنسی در ایران اغلب جزء موارد خطوط قرمز بوده و سانسور شده است، شاید بسیاری هنوز ندانند که با قرار‌گرفتن در چنین موقعیت‌هایی باید چه کاری بکنند و حتی ممکن است تحت‌تأثیر کلیشه‌های موجود در جامعه، به‌جای دلداری‌دادن به زخمی روی زخم‌های شخص آزاردیده تبدیل شود. در راهنمای نیویورک‌تایمز و در اولین گام به این مسئله توجه می‌شود که به شخص آزاردیده فرصت صحبتکردن بدهید. واقعیت این است که صحبتکردن درباره آزار یا هر سختی و رنج دیگری که انسان‌ها روی دوش‌شان حمل می‌کنند، کمک فراوانی به راحتی و آسودگی افراد می‌کند. با‌این‌حال در این مسئله نباید شخص آزاردیده را تحت‌فشار قرار داد یا حتی فضولانه از او جزئیات ماجرا را خواست. باید گذاشت اگر خودش تمایلی دارد، دراینباره با شما حرف بزند و شما بیش از هر زمانی باید نقش یک گوش شنوا را برایش بازی کنید. اگر می‌بینید که شریک زندگی یا دوست صمیمی‌تان تلاش می‌کند دراینباره حرف بزند، به او اطمینان دهید که هر‌وقت خواست می‌تواند با شما دراینباره صحبت کند. فرد آزاردیده معمولا تا مدت‌ها از تماس فیزیکی وحشت دارد و هرگونه تماس فیزیکی می‌تواند برای او یادآور آزار و اذیتی که دیده باشد. برای همین و برای ایجاد ناحیه‌ای امن برای فرد آزاردیده که بتواند در آن با خیال راحت از خودش و مسئله‌اش سخن بگوید از هرگونه تماس فیزیکی خودداری کنید؛ مگر اینکه خود فرد آزاردیده از شما بخواهد. سعی کنید نقش یک شنونده خوب را بازی کنید و تلاش نکنید با دخیل‌کردن احساس‌تان، حتی اگر واقعا از مسئله منزجر یا عصبانی شده‌اید، واکنش نشان دهید. نمایش عصبانیت از فرد آزارگر یا خشمگین‌شدن از واقعه‌ای که شخص آزاردیده تعریف می‌کند، ممکن است موجب شود او از صحبتکردن درباره ماجرا دست بکشد و مکالمه شما با او در جای بدی قطع شود. بنابراین احساساتتان را کنترل کنید. نکته مهم دیگری که نیویورک‌تایمز به آن اشاره می‌کند، این است که باید به فرد آزاردیده این اطمینان را بدهیم که حرفش را باور می‌کنیم. می‌توانیم با گفتن چند عبارت مانند «ممنون که این ماجرا را برایم تعریف کردی»، «چه خوب که به من اعتماد کردی و مرا در جریان قرار دادی»، «این ماجرا حق تو نبود» و «من کنارت هستم و از تو حمایت می‌کنم» به ایجاد این حس کمک کنیم. مسئله مهم دیگری که در سلسله دستورالعمل‌های نیویورک‌تایمز به آن اشاره می‌شود و شاید منظور اصلی این یادداشت و ستون هم باشد، این است که فرد آزاردیده این وظیفه را ندارد که شما را به‌عنوان اطرافیانش آموزش دهد تا بدانید با فرد آزاردیده چگونه رفتار کنید. این وظیفه خود شماست که دراینباره آگاهی کسب کنید و با خودآموزی بدانید اگر در موقعیتی قرار گرفتید که مورد مشورت یک دوست آزاردیده بودید، چه باید بکنید. مسئله مهمی که در مقاله نیویورک‌تایمز به آن اشاره می‌شود و شاید در جامعه ایرانی هم زیاد دیده می‌شود، مسئله سرزنش آزاردیده است. چیزی که اغلب باعث می‌شود افراد آزاردیده به‌راحتی نتوانند درباره آزار و شخص آزارگر صحبت کنند. باید یادتان باشد که حمایت خودتان از فرد آزاردیده را بسیار قوی و مستمر نشان دهید تا هر وقت خواست درباره آن با شما صحبت کند، احساس راحتی کند. سعی نکنید از عبارت‌هایی مانند «حالا دیگه بخند» یا «دیگه گریه نکن» استفاده کنید. بگذارید شخص آزاردیده احساساتش را هرجور که مایل است، بروز دهد و تلاش نکنید به او احساس معذب‌بودن در کنار خودتان بدهید.