حالا پارالمپیکی‌ها هم پیشنهاد مهاجرت دارند
زنگ خطر، با طلای یک ایرانی برای جمهوری آذربایجان
شرق: داستان مهاجرت ورزشکاران ایرانی به کشورهای دیگر به اتفاقی تکراری و خسته‌کننده در ورزش کشور تبدیل شده است. داستانی که هر بار شکل تازه‌تری به خود می‌گیرد و قصه پرغصه‌تری می‌شود. اگر تا پیش از این شاهد کوچ ورزشکاران مطرح و بنام بودیم، حالا باید دغدغه پناهندگی ورزشکاران معلول را هم به بقیه مشکلات اضافه کنیم. بحث تغییر تابعیت و پناهندگی ورزشکاران معلول ایرانی، اولین بار دو سال پیش بود که رسانه‌ای شد. استارت موج مهاجرت در تیم‌های ملی معلولان با پوریا جلایی‌پور خورد. کمانداری که با وجود کسب سهمیه بازی‌های پارالمپیک 2020 توکیو در هلند، همراه تیم ملی به ایران بازنگشت. خبر اعلام پناهندگی جلایی‌پور در حالی منتشر شد که در همان ایام از مهاجرت دو ملی‌پوش معلول دیگر پرده برداشته شد؛ «عماد خلج» یکی دیگر از ورزشکاران معلول کمانداری بود که گفت در کانادا حضور دارد و منتظر است تا بحث مهاجرتش به آمریکا نهایی شود. خلج که برای مسابقات جهانی به لاس‌وگاس رفته بود، در آمریکا ماندگار شد و به ایران بازنگشت. بعد از آن هم نوبت به محسن کاییدی و محمد خالوندی، دو عضو سرشناس تیم ملی دوومیدانی معلولان رسید که به فکر مهاجرت بیفتند. این
دو پرتابگر که سابقه رفتن روی سکوی بازی‌های پارالمپیک 2012 و 2016 را داشتند، سال گذشته هر دو در تصمیمی مشابه راهی ترکیه شدند.
اما در‌این‌بین چهره‌های دیگری از ورزش معلولان بودند که خیلی بی‌سروصدا از ایران کوچ کردند تا به امید فردای بهتر باقی‌مانده عمر ورزش قهرمانی خود را در کشور دیگری سپری کنند. خبر مهاجرت این نفرات در حالی مسکوت مانده بود که بازی‌های پارالمپیک 2020 توکیو از آن پرده برداشت.
کمیته بین‌المللی المپیک و پارالمپیک به‌عنوان بالاترین نهاد اجرائی ورزش دنیا، مانند بازی‌های المپیک، برای بازی‌های معلولان شرایطی را فراهم می‌کند تا ورزشکاران پناه‌جوی معلول هم با قرارگرفتن زیر پرچم این نهاد (پرچم پنج حلقه) فرصت حضور در بزرگ‌ترین رویداد ورزشی جهان را تجربه کنند.
در بین تیم شش‌نفره پناه‌جویان پارالمپیکی که متشکل از پنج مرد و یک زن بودند، اسمی از ورزشکار ایران هم دیده شد؛ او کسی نبود جز شهراد نساج‌پور. ورزشکاری که سابقه عضویت در تیم ملی پرتاب دیسک ایران را داشت؛ اما سال 2015 تصمیم به مهاجرت از ایران گرفت و خودش را به آمریکا رساند.
جالب اینجاست که نساج‌پور در پارالمپیک 2016 ریودوژانیرو نیز در تیم پناهندگان در این بازی‌ها حاضر شد؛ اما آن زمان خبر حضورش در رسانه‌های داخلی بازتاب چندانی پیدا نکرد. این در حالی بود که او در عین ناباوری، یک سال بعد از مهاجرتش از ایران توانست در بازی‌های پارالمپیک ریو ۲۰۱۶ شرکت کند و حتی پرچم‌دار این تیم در مراسم اختتامیه هم شود. برای بازی‌های پارالمپیک 2020 توکیو اما شرایط جور دیگری برایش رقم خورد و این بار همه ایرانی‌ها متوجه شدند که عضو سابق تیم ملی پرتاب دیسک معلولان در این رویداد حضور دارد. حضور پنج ورزشکار ایرانی در تیم پناهندگان بازی‌های المپیک 2020 و به‌ویژه مبارزه جنجالی کیمیا علیزاده با ناهید کیانی، آن‌قدر بازتاب زیادی در دنیای رسانه و ورزش پیدا کرد که دیگر کسی به‌سادگی از کنار این ورزشکار معلول عبور نکرد تا ناشناس باشد.
اتفاق مهم‌‌تر در بازی‌های پارالمپیک 2020 توکیو برای حامد حیدری افتاد. عضو سابق تیم ملی دوومیدانی ایران در ماده پرتاب نیزه که به کشور همسایه مهاجرت کرده است. جمهوری آذربایجان که در یک دهه اخیر سرمایه‌گذاری عجیبی در حوزه ورزش کرده، به هیچ شکل دست‌بردار ورزشکاران ایرانی نیست و حتی نماینده‌های معلولش را هم به خدمت می‌گیرد. آن هم در ازای فراهم‌کردن بهترین شرایط و امکانات مالی و ورزشی. حیدری که مدال نقره بازی‌های المپیک 2016 ریودوژانیرو را با تیم ملی ایران در کارنامه دارد، چند صباحی می‌شود که تابعیت جمهوری آذربایجان را گرفته است. او در پارالمپیک 2020 توکیو به‌عنوان نماینده این کشور به میدان رفت و با ارائه نمایش دیدنی، موفق شد مدال ارزشمند این بازی‌ها را در ماده پرتاب نیزه به دست آورد و رکورد جهان را هم در این کلاس ادغامی جابه‌جا کند. نکته درخورتوجه حضور حیدری در این بازی‌ها رقابت تنگاتنگ او با امان‌الله پاپی نماینده کشورمان بود. درست مشابه اتفاقی که برای کیمیا علیزاده و ناهید کیانی در مسابقات تکواندوی المپیک 2020 رخ داد. پاپی در حالی کار خود را در این بازی‌ها شروع کرد که با دو بار رکوردشکنی تنها یک قدم تا
قرارگرفتن روی سکوی قهرمانی پارالمپیک توکیو فاصله داشت. در شرایطی که همه پیش‌بینی می‌کردند او شانس اصلی قهرمانی است؛ اما پرتاب‌های خیره‌کننده حیدری همه پیش‌بینی‌ها را بر هم زد.
حیدری در حرکت آخر خود 51 متر و 42 سانتی‌متر را ثبت کرد تا هم همه رکوردهایی را که پاپی شکسته بود، جابه‌جا کند و هم مدال طلایی را که می‌شد برای ایران باشد، برای جمهوری آذربایجانی‌ها هدیه ببرد!
در‌این‌بین واکنش ورزشکار ایرانی در مسابقات پرتاب نیزه خیلی تحسین‌برانگیز بود. او که در آن لحظه بیشترین فشار ممکن را تحمل کرد، با لبخند زیبایی که بر لب داشت، هم‌تیمی سابق خود را تشویق کرد تا یکی از زیباترین لحظات پارالمپیک توکیو را از خودش به یادگار بگذارد.
به هر شکل و فارغ از همه حواشی خود‌خواسته‌ای که در دو رویداد بزرگ اخیر المپیک و پارالمپیک برای کاروان ورزش ایران رخ داد، باید گفت فضای ورزش کشور بعد از تغییر تابعیت سعید ملایی، قهرمان سابق جودوی جهان در مغولستان التهاب زیادی پیدا کرده است. به طوری که از آن زمان به بعد مهاجرت‌های ورزشکاران سالم و معلول ایرانی شتاب بیشتری نسبت به گذشته پیدا کرده است.
حضور غافلگیرانه حامد حیدری در تیم ملی جمهوری آذربایجان حالا دیگر ثابت کرده که خطر مهاجرت ورزشکاران ایرانی به جمهوری آذربایجان بیش‌از‌پیش هم شده است؛ فارغ از همه معضلات و مشکلاتی که بر ورزش کشور حاکم است، این روزها به دلیل نوسان زیاد نرخ ارز و فضای نامناسب اقتصادی ایران، رفتن به این کشور همسایه دیگر برای ورزشکاران معلول هم به تصمیمی آسان بدل شده است. بیشتر ورزشکارانی که از ایران مهاجرت می‌کنند و تابعیت کشور دیگری را می‌پذیرند، غالبا دو انگیزه دارند: اولی ورزشی و حرفه‌ای است و دومی هم مالی. در واقع آنها یا در ایران پشت سد سایر ملی‌پوشان مانده و شانسی برای پیشرفت و رسیدن به مدال‌های بین‌المللی ندارند یا اینکه از لحاظ مالی تأمین نشده و در پی آن هستند که با سفر به کشوری دیگر و بازی برای پرچمی دیگر، در این زمینه به هدف خود برسند. درباره ورزشکاران معلول نیز باید گفت که شرایط عموما به همین شکل بوده و آنها به دلیل نادیده‌گرفته‌شدن از سوی متولیان ورزش تصمیم به خروج از کشور گرفته‌اند.
البته سیاست ممنوعیت رویارویی با نماینده‌های اسرائیل هم از دیگر دلایلی است که برخی افراد آشکار و پنهان در توجیه مهاجرت خود عنوان کرده‌اند؛ اما این موضوع خوشبختانه تا به الان نتوانسته درباره ورزش معلولان ایران صدق کند؛ چرا‌که اسرائیل فعلا در ورزش معلولان محلی از اعراب ندارد.
با همه اینها اگر مسئولان ورزش کشور رفتار سرد و ناامید‌کننده‌ای را که در مواجهه با ورزشکاران ملی‌پوش سالم دارند، با ورزشکاران معلول هم در پیش بگیرند، باید بیشتر از اینها شاهد از‌بین‌رفتن سرمایه‌های این عرصه باشیم.
شرق: داستان مهاجرت ورزشکاران ایرانی به کشورهای دیگر به اتفاقی تکراری و خسته‌کننده در ورزش کشور تبدیل شده است. داستانی که هر بار شکل تازه‌تری به خود می‌گیرد و قصه پرغصه‌تری می‌شود. اگر تا پیش از این شاهد کوچ ورزشکاران مطرح و بنام بودیم، حالا باید دغدغه پناهندگی ورزشکاران معلول را هم به بقیه مشکلات اضافه کنیم. بحث تغییر تابعیت و پناهندگی ورزشکاران معلول ایرانی، اولین بار دو سال پیش بود که رسانه‌ای شد. استارت موج مهاجرت در تیم‌های ملی معلولان با پوریا جلایی‌پور خورد. کمانداری که با وجود کسب سهمیه بازی‌های پارالمپیک 2020 توکیو در هلند، همراه تیم ملی به ایران بازنگشت. خبر اعلام پناهندگی جلایی‌پور در حالی منتشر شد که در همان ایام از مهاجرت دو ملی‌پوش معلول دیگر پرده برداشته شد؛ «عماد خلج» یکی دیگر از ورزشکاران معلول کمانداری بود که گفت در کانادا حضور دارد و منتظر است تا بحث مهاجرتش به آمریکا نهایی شود. خلج که برای مسابقات جهانی به لاس‌وگاس رفته بود، در آمریکا ماندگار شد و به ایران بازنگشت. بعد از آن هم نوبت به محسن کاییدی و محمد خالوندی، دو عضو سرشناس تیم ملی دوومیدانی معلولان رسید که به فکر مهاجرت بیفتند. این
دو پرتابگر که سابقه رفتن روی سکوی بازی‌های پارالمپیک 2012 و 2016 را داشتند، سال گذشته هر دو در تصمیمی مشابه راهی ترکیه شدند.
اما در‌این‌بین چهره‌های دیگری از ورزش معلولان بودند که خیلی بی‌سروصدا از ایران کوچ کردند تا به امید فردای بهتر باقی‌مانده عمر ورزش قهرمانی خود را در کشور دیگری سپری کنند. خبر مهاجرت این نفرات در حالی مسکوت مانده بود که بازی‌های پارالمپیک 2020 توکیو از آن پرده برداشت.
کمیته بین‌المللی المپیک و پارالمپیک به‌عنوان بالاترین نهاد اجرائی ورزش دنیا، مانند بازی‌های المپیک، برای بازی‌های معلولان شرایطی را فراهم می‌کند تا ورزشکاران پناه‌جوی معلول هم با قرارگرفتن زیر پرچم این نهاد (پرچم پنج حلقه) فرصت حضور در بزرگ‌ترین رویداد ورزشی جهان را تجربه کنند.
در بین تیم شش‌نفره پناه‌جویان پارالمپیکی که متشکل از پنج مرد و یک زن بودند، اسمی از ورزشکار ایران هم دیده شد؛ او کسی نبود جز شهراد نساج‌پور. ورزشکاری که سابقه عضویت در تیم ملی پرتاب دیسک ایران را داشت؛ اما سال 2015 تصمیم به مهاجرت از ایران گرفت و خودش را به آمریکا رساند.
جالب اینجاست که نساج‌پور در پارالمپیک 2016 ریودوژانیرو نیز در تیم پناهندگان در این بازی‌ها حاضر شد؛ اما آن زمان خبر حضورش در رسانه‌های داخلی بازتاب چندانی پیدا نکرد. این در حالی بود که او در عین ناباوری، یک سال بعد از مهاجرتش از ایران توانست در بازی‌های پارالمپیک ریو ۲۰۱۶ شرکت کند و حتی پرچم‌دار این تیم در مراسم اختتامیه هم شود. برای بازی‌های پارالمپیک 2020 توکیو اما شرایط جور دیگری برایش رقم خورد و این بار همه ایرانی‌ها متوجه شدند که عضو سابق تیم ملی پرتاب دیسک معلولان در این رویداد حضور دارد. حضور پنج ورزشکار ایرانی در تیم پناهندگان بازی‌های المپیک 2020 و به‌ویژه مبارزه جنجالی کیمیا علیزاده با ناهید کیانی، آن‌قدر بازتاب زیادی در دنیای رسانه و ورزش پیدا کرد که دیگر کسی به‌سادگی از کنار این ورزشکار معلول عبور نکرد تا ناشناس باشد.
اتفاق مهم‌‌تر در بازی‌های پارالمپیک 2020 توکیو برای حامد حیدری افتاد. عضو سابق تیم ملی دوومیدانی ایران در ماده پرتاب نیزه که به کشور همسایه مهاجرت کرده است. جمهوری آذربایجان که در یک دهه اخیر سرمایه‌گذاری عجیبی در حوزه ورزش کرده، به هیچ شکل دست‌بردار ورزشکاران ایرانی نیست و حتی نماینده‌های معلولش را هم به خدمت می‌گیرد. آن هم در ازای فراهم‌کردن بهترین شرایط و امکانات مالی و ورزشی. حیدری که مدال نقره بازی‌های المپیک 2016 ریودوژانیرو را با تیم ملی ایران در کارنامه دارد، چند صباحی می‌شود که تابعیت جمهوری آذربایجان را گرفته است. او در پارالمپیک 2020 توکیو به‌عنوان نماینده این کشور به میدان رفت و با ارائه نمایش دیدنی، موفق شد مدال ارزشمند این بازی‌ها را در ماده پرتاب نیزه به دست آورد و رکورد جهان را هم در این کلاس ادغامی جابه‌جا کند. نکته درخورتوجه حضور حیدری در این بازی‌ها رقابت تنگاتنگ او با امان‌الله پاپی نماینده کشورمان بود. درست مشابه اتفاقی که برای کیمیا علیزاده و ناهید کیانی در مسابقات تکواندوی المپیک 2020 رخ داد. پاپی در حالی کار خود را در این بازی‌ها شروع کرد که با دو بار رکوردشکنی تنها یک قدم تا
قرارگرفتن روی سکوی قهرمانی پارالمپیک توکیو فاصله داشت. در شرایطی که همه پیش‌بینی می‌کردند او شانس اصلی قهرمانی است؛ اما پرتاب‌های خیره‌کننده حیدری همه پیش‌بینی‌ها را بر هم زد.
حیدری در حرکت آخر خود 51 متر و 42 سانتی‌متر را ثبت کرد تا هم همه رکوردهایی را که پاپی شکسته بود، جابه‌جا کند و هم مدال طلایی را که می‌شد برای ایران باشد، برای جمهوری آذربایجانی‌ها هدیه ببرد!
در‌این‌بین واکنش ورزشکار ایرانی در مسابقات پرتاب نیزه خیلی تحسین‌برانگیز بود. او که در آن لحظه بیشترین فشار ممکن را تحمل کرد، با لبخند زیبایی که بر لب داشت، هم‌تیمی سابق خود را تشویق کرد تا یکی از زیباترین لحظات پارالمپیک توکیو را از خودش به یادگار بگذارد.
به هر شکل و فارغ از همه حواشی خود‌خواسته‌ای که در دو رویداد بزرگ اخیر المپیک و پارالمپیک برای کاروان ورزش ایران رخ داد، باید گفت فضای ورزش کشور بعد از تغییر تابعیت سعید ملایی، قهرمان سابق جودوی جهان در مغولستان التهاب زیادی پیدا کرده است. به طوری که از آن زمان به بعد مهاجرت‌های ورزشکاران سالم و معلول ایرانی شتاب بیشتری نسبت به گذشته پیدا کرده است.
حضور غافلگیرانه حامد حیدری در تیم ملی جمهوری آذربایجان حالا دیگر ثابت کرده که خطر مهاجرت ورزشکاران ایرانی به جمهوری آذربایجان بیش‌از‌پیش هم شده است؛ فارغ از همه معضلات و مشکلاتی که بر ورزش کشور حاکم است، این روزها به دلیل نوسان زیاد نرخ ارز و فضای نامناسب اقتصادی ایران، رفتن به این کشور همسایه دیگر برای ورزشکاران معلول هم به تصمیمی آسان بدل شده است. بیشتر ورزشکارانی که از ایران مهاجرت می‌کنند و تابعیت کشور دیگری را می‌پذیرند، غالبا دو انگیزه دارند: اولی ورزشی و حرفه‌ای است و دومی هم مالی. در واقع آنها یا در ایران پشت سد سایر ملی‌پوشان مانده و شانسی برای پیشرفت و رسیدن به مدال‌های بین‌المللی ندارند یا اینکه از لحاظ مالی تأمین نشده و در پی آن هستند که با سفر به کشوری دیگر و بازی برای پرچمی دیگر، در این زمینه به هدف خود برسند. درباره ورزشکاران معلول نیز باید گفت که شرایط عموما به همین شکل بوده و آنها به دلیل نادیده‌گرفته‌شدن از سوی متولیان ورزش تصمیم به خروج از کشور گرفته‌اند.
البته سیاست ممنوعیت رویارویی با نماینده‌های اسرائیل هم از دیگر دلایلی است که برخی افراد آشکار و پنهان در توجیه مهاجرت خود عنوان کرده‌اند؛ اما این موضوع خوشبختانه تا به الان نتوانسته درباره ورزش معلولان ایران صدق کند؛ چرا‌که اسرائیل فعلا در ورزش معلولان محلی از اعراب ندارد.
با همه اینها اگر مسئولان ورزش کشور رفتار سرد و ناامید‌کننده‌ای را که در مواجهه با ورزشکاران ملی‌پوش سالم دارند، با ورزشکاران معلول هم در پیش بگیرند، باید بیشتر از اینها شاهد از‌بین‌رفتن سرمایه‌های این عرصه باشیم.