نگاهی به رفتار خرید نسل Z براساس گزارش سالانه دیجی‌کالا
یعنی یک خرید آنلاین‌مون نشه؟
نسل Z حالا به عنوان یکی نسلی اثرگذار در همه حوزه‌ها شناخته می‌شود. به خصوص در تجارت الکترونیک که به علاقه این نسل به اینترنت و تکنولوژی هم مرتبط است.
دیجی‌کالا به عنوان بزرگترین فروشگاه اینترنتی کشور در گزارش سالانه‌اش که به تازگی منتشر شده، بخش جالب توجهی را به رفتار نسل Z در خرید اینترنتی اختصاص داده است.
این گزارش تا امروز کامل‌ترین اطلاعات را درباره رفتار نسل Z در جریان خرید اینترنتی منتشر کرده؛ نسلی که به‌جز خرید از پلتفرم‌هایی مثل دیجی‌کالا و سایر فروشگاه‌های اینترنتی، در سوشال کامرس هم غرق شده و به این دنیای مجازی مانند زندگی دوم خود تکیه کرده است. آن‌ها فضای مجازی را بخشی از لحظاتی برای گذران عمر خود می‌بینند و سعی می‌کنند والدین خود را نیز به این فضا نزدیک‌تر کنند؛ در واقع این بار بچه‌ها هستند که تلاش دارند موضوعی را به والدین خود یاد بدهند و آن هم فرهنگ خرید اینترنتی است.
نسل Z چه کسانی هستند؟
نسل Z متولد سال ۱۳۷۴ به بعد است و زمانی که توانسته با دنیای پیرامون خود ارتباط بگیرد حدودا پنج تا شش ساله بوده، یعنی حدوداً با ورود ایران به دهه هشتاد. آن‌ها نسلی هستند که دنیای بدون اینترنت را نمی‌شناسند و بزرگان آن‌ها یا همان نسل Y آخرین افرادی بودند که دنیای بدون اینترنت را لمس کرده‌اند. نسل Z با اینترنت بزرگ شدند و اینترنت را مانند آب و برق و گاز، همیشه در خانه و اطراف خود دیده‌اند. اینترنت بخش جداناپذیری از زندگی این قشر است و سر و کار داشتن با فضای مجازی و آشنایی با آن برای نسل Z درست مثل گشت و گذار در محیط شهری و یاد گرفتن کوچه پس‌کوچه‌های مناطق شهری است. آن‌ها در فضای مجازی در کنار فضای واقعی زندگی می‌کنند و چندان به تفکیک این دو بخش اعتقاد ندارند.
باید فراموش کنیم کم‌حوصلگی از صفات بارز متعلق به این نسل است و کوتاه شدن محتواهای متنی، صوتی و تصویری مختص این نسل گواه این ادعا است. از آن‌سو مصرف‌گرایی از دیگر ویژگی‌هایی است که در این نسل رخنه کرده است.
خرید اینترنتی کاری کرده که به هر آنچه مورد علاقه آن‌ها است دسترسی داشته باشند و بازار تبلیغات آنلاین نیز بیش از پیش این نسل را وارد دنیای خرید و فروش و بازی برندها کرده است.
دختران و پسران در کنار هم
نکته قابل توجه در گزارش دیجی‌کالا درباره نسل Z این است که دختران و پسران تقریباً سهمی مساوی دارند و برخلاف سایر نسل‌ها، دخترها نیز در اینجا پابه‌پای پسرها به خرید اینترنتی مشغول هستند. مرز جنسیت‌زدگی در اینجا شکسته شده و دختران نشان دادند که برای خرید اینترنتی خودشان آستین بالا می‌زنند و از نظر مالی و انتخاب مستقل هستند. نسل Z کاری به خرید از طریق سایت ندارد و داشتن یک اپلیکیشن برای هر فروشگاه اینترنتی از ضروریات به حساب می‌آید.
نسل Z به‌دنبال راحتی رابط کاربری است
آنطور که در گزارش سالیانه دیجی‌کالا آمده است، ۶۹ درصد از مشتریان نسل Z از اپلیکیشن دیجی‌کالا استفاده می‌کنند و این موضوع نشان می‌دهد که داشتن اپلیکیشن با رابط کاربری قوی می‌تواند کاری کند که نسل Z ترغیب به «پاساژ‌گردی مجازی» در این اپلیکیشن‌ها شوند. سهم ۱۹ درصدی موبایل وب هم احتمالاً به دارندگان گوشی آیفون که در این نسل کم نیستند برمی‌گردد. دیجی‌کالا با ساخت اپلیکیشن قدرتمند اندرویدی و عرضه یک اپلیکیشن با نام غیررسمی در اپ‌استور که تا مدتی در دسترس کاربران بود توانسته این فضا را در اختیار نسل Z قرار دهد و آن‌ها را با یک رابط کاربری ساده و جذاب به سمت خود جذب کند. اپلیکیشن دیجی‌کالا در حال حاضر بیش از ۳۲ میلیون نصب از اپ‌استورهای داخلی دارد و امتیاز تقریباً مناسبی را از کاربران گرفته است و این موارد نشان می‌دهد دیجی‌کالا توانسته از این لحاظ به‌درستی عمل کند.
استقلال نسل Z و خریدهای آنلاین برای خانه و کاشانه
در گزارش دیجی‌کالا آمده است که هم نسل Z و هم نسل Y به دو گروه کالایی لوازم الکترونیکی و خانه و آشپزخانه برای خرید اینترنتی بیشتر علاقه دارند. در ایران اولین فروشگاه‌های اینترنتی حول محور فروش وسایل الکترونیکی ساخته شدند و پلتفرم‌هایی چون دیجی‌کالا، فینال، چاره، زنبیل و… اصلی‌ترین سبد محصولات‌شان حول محور این کالاها بود. قیمت مناسب کالاهای الکترونیکی در فضای مجازی اصلی‌ترین دلیل انتخاب خرید آنلاین این دسته کالایی توسط مردم است و به‌نظر می‌رسد هم نسل Z و هم نسل‌های پیشین نسبت به خوش‌قیمتی این محصولات در فضای مجازی واقف هستند. وجود وسایل خانه و آشپزخانه در رده دوم کالاهایی که بیشتر توسط نسل Z خریده شدند، نشان می‌دهد که این نسل تلاش دارد تا فرهنگ خرید آنلاین را برای والدین و بزرگترهای خود هم جا بیندازد و خریدهای مربوط به وسایل خانه را به سمت خرید آنلاین پیش برده است. البته نباید فراموش کنیم که بسیاری از افراد نزدیک به ۳۰ سال در حال حاضر با والدین خود زندگی نمی‌کنند چرا که استقلال پیدا کردن این نسل بسیار سریع‌تر از گذشتگان رخ داده است. آمارها نشان می‌دهد بیشتر افراد نسل Z دوست دارند مستقل زندگی کنند و بخش اعظمی از آن‌ها حتی وارد زندگی مشترک شده‌اند. این افراد مستقل هم با توجه به آمارهای دیجی‌کالا، خرید وسایل خانه خود را به‌صورت آنلاین انجام می‌دهند.
اهمیت به زیبایی و سلامت در نسل Z
شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر تصویر کاری کرده که زیبایی و زیبایی‌شناسی در دنیای امروز و برای نسل Z بیش از پیش اهمیت پیدا کند. جوانان در همه‌جای جهان با یکدیگر ارتباط دارند و مد روز در پوشاک، تیپ و چهره در ثانیه به همه دنیا سرایت می‌کند. به‌روز بودن جوانان فقط در حوزه‌هایی مثل فناوری نیست و آن‌ها درباره ترندهای روز دنیا در سایر حوزه‌ها مانند پوشاک هم آگاهی بسیار بیشتری نسبت به قبل دارند.
گزارش سالانه دیجی‌کالا هم نشان می‌دهد که کالاهای گروه زیبایی و سلامت دومین کالای محبوب از نظر فروش تعدادی برای نسل Z هستند. همچنین ناگفته نماند کالای مد و پوشاک نیز سومین دسته بندی کالای پرفروش از نظر ریالی برای نسل Z است و تیپ و استایل برای این نسل، از اهمیت زیادی برخوردار است.
یک نسل مستقل و نیمه مستقل
بخشی از نسل Z همچنان از نظر مالی به والدین خود وابسته هستند و برخی از آن‌ها نیز به استقلال کامل رسیده‌اند. با این حال از منظر جامعه‌شناسی باید گفت حتی آن دسته از نوجوانانی که همچنان به استقلال کامل مالی نرسیده‌اند، در دنیای امروز تصمیم‌گیر خریدهای خود هستند.
آمارهای دیجی‌کالا نشان می‌دهد که سبدهای با ارزش ریالی بالا در بین خریداران نسل Z وجود دارد و به‌نظر می‌رسد این قشر در خرید آنلاین دست و دلباز هستند. حضور گوشی‌های چند ده میلیون تومانی، و دستگاه تناسب اندام و اسپیکر بلوتوثی و... دلالت بر این دارد که نسل Z حاضر است خریدهای با ارزش ریالی بالایی در بستر اینترنت انجام دهد و همین موضوع منجر به رشد ارزش میانگین سبدهای خرید خرده‌فروشی آنلاین در کشور هم شده است.
