بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوانزا/ واکسن آنفلوانزا بزنیم یا نزنیم؟

به گزارش شبکه شرق، همزمان با ورود به نیمه دوم سال و سرد شدن هوا، شاهد افزایش موارد سرماخوردگی و آنفلوانزای فصلی هستیم؛ واکسن‌های به‌روزشده آنفلوانزا، همگی چهارظرفیتی هستند و افراد را در برابر ویروس آنفلوانزای «A» از زیر تیپ‌های «H1N1» ،«H3N2» و دو سویه از واکسن آنفلوانزا «B» محافظت می‌کنند؛ ضمناً تفاوت ترکیب واکسن این فصل نسبت به فصل گذشته قرار گرفتن ویروس جدید آنفلوانزای «A H3N2» است.

شروع فصل پاییز و بازگشایی مدارس، باعث می‌شود سر و کله بیماری‌های واگیردار نیز پیدا شود و ما شاهد افزایش موارد سرماخوردگی و به دنبال آن، شیوع آنفلوانزای فصلی هستیم.

در چنین شرایطی، محیط‌های عمومی همچون مدارس، بهترین مکان برای انتقال این قبیل بیماری‌ها هستند و از همین طریق، بیماری به داخل منازل برده می‌شود و به یکباره، موج بیماری‌های واگیردار شدت می‌یاید. از همین رو، سازمان جهانی بهداشت، بر اهمیت واکسیناسیون آنفلوانزا در جوامع، به ویژه برای افرادی که بیشتر در معرض ابتلاء به بیماری‌های فصلی هستند؛ تاکید دارد.

خطر ابتلا به آنفلوانزا در پاییز و زمستان و باید و نباید تزریق واکسن آنفلوانزا 

علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه تزریق واکسن آنفلوانزا به استثنای موارد نادر، به همه افراد از سن ۶ ماهگی به بالا توصیه می‌شود، گفت: «تزریق این واکسن، خطر ابتلاء به آنفلوانزا و عوارض جدی آن را در پاییز و زمستان کاهش می‌دهد.»

رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه مقامات بهداشتی جهانی تشویق می‌کنند تا کشورها برنامه‌ریزی واکسیناسیون آنفلوانزا را از هم اکنون آغاز کنند، افزود: «اکثر مردم در هر دوره فقط به تزریق یک دوز واکسن آنفلوانزا نیاز دارند.»

بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوانزا

ناجی با بیان به اینکه معمولاً ماه‌های شهریور و مهر بهترین زمان برای واکسیناسیون آنفلوانزا در اکثر افراد خصوصاً گروه‌های پرخطر است، ادامه داد: «واکسیناسیون آنفلوانزا در ماه‌های تیر و مرداد برای همه افراد توصیه نمی‌شود، اما ملاحظاتی در مورد واکسیناسیون در ماه‌های تیر و مرداد برای گروه‌های خاص وجود دارد.»

مادران باردار هم واکسن آنفلوانزا بزنند

رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه زنان بارداری که در سه ماهه سوم بارداری خود هستند می‌توانند در ماه‌های تیر و مرداد واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند، افزود: «همچنین کودکانی که به دو دوز واکسن آنفلوانزا نیاز دارند، باید اولین دوز واکسن خود را به محض در دسترس قرار گرفتن این واکسن دریافت کنند.»

او تاکید کرد: «کودکان باید حداقل چهار هفته پس از نوبت اول واکسینه شوند، این کودکان شامل تمامی افراد ۶ ماه تا ۸ سال هستند که یا برای اولین بار واکسن آنفلوانزا می‌زنند، یا قبلاً سابقه تزریق تنها یک دوز از واکسن را داشته‌اند و یا اینکه اصلاً سابقه واکسیناسیون آنها مشخص نیست.

ناجی گفت: «واکسن‌های به‌روزشده آنفلوانزا (۲۰۲۴-۲۰۲۵) همگی چهارظرفیتی هستند و افراد را در برابر ویروس آنفلوانزای «A» از زیر تیپ‌های «H1N1» ،«H3N2» و دو سویه از واکسن آنفلوانزا «B» محافظت می‌کنند؛ ضمناً تفاوت ترکیب واکسن این فصل نسبت به فصل گذشته قرار گرفتن ویروس جدید آنفلوانزای «A H3N2» است.»

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه تزریق واکسن آنفلوانزا سالانه باعث نجات جان میلیون‌ها نفر در دنیا می‌شود، استفاده از این واکسن را برای کودکان بالاتر از ۶ ماه، زنان باردار، سالمندان و افراد مبتلا به مشکل ضعف سیستم ایمنی ضروری دانست.

در عین حال که تزریق واکسن آنفلوانزا برای اکثر گروه‌های مختلف سنی و جنسی، اهمیت دارد؛ اما برخی افراد هم هستند که نباید واکسن آنفلوانزا بزنند.

مسعود مردانی، فوق تخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری، با بیان اینکه تزریق واکسن آنفلوانزا سالانه باعث نجات جان میلیون‌ها نفر در دنیا می‌شود، استفاده از این واکسن را برای کودکان بالاتر از ۶ ماه، زنان باردار، سالمندان و افراد مبتلابه مشکل ضعف سیستم ایمنی ضروری دانست.

او با اشاره به اینکه آنفلوانزا بیماری رایج فصل سرما است که با برودت هوا شیوع بیشتری پیدا می‌کند، اظهار کرد: «عفونت‌های ویروسی که عامل سرماخوردگی یا آنفلوانزا هستند، از عواملی است که دستگاه تنفسی را دچار مشکل می‌کنند.»

مردانی، بهترین روش برای جلوگیری از ابتلاء به آنفلوانزا را رعایت بهداشت فردی، شست‌وشوی مرتب دست‌ها با آب و صابون، خودداری از تماس دست با چشم، بینی و دهان، استفاده از دستمال یک‌بار مصرف، حفظ فاصله با افراد مبتلا و تزریق سالانه واکسن آنفلوانزا ذکر کرد.

زمان طلایی برای تزریق واکسن آنفلوانزا

به گفته این فوق تخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری، بهترین زمان برای تزریق واکسن آنفلوانزا اواخر شهریور یا اوایل مهر است، زیرا بدن فرصت آن را دارد تا قبل از رسیدن زمستان و فصل آنفلوانزا، ایمنی خود را بالا ببرد.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تأکید کرد: سالمندان، کودکان و بچه‌های خیلی کوچک، تمامی افراد مبتلابه بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج، بیماران کلیوی، افرادی که همودیالیز می‌شوند، مبتلایان به دیابت، بیمارانی که مشکلات قلبی و یا اختلالات ریوی نظیر آسم و برونشیت مزمن دارند، افرادی که پیوند قلب شده‌اند، کسانی که آنژیوپلاستی کرده‌اند، افرادی که آنژیوگرافی عروق کرونی انجام داده‌اند، مبتلایان به هیستیمیک قلبی، بیماران مبتلابه تنگی عروق قلب، مبتلایان به بیماری نارسایی قلبی و بیمارانی که پیوند کلیه می‌شوند باید سالی یک‌بار واکسن آنفلوانزا ا را تزریق کنند.

مردانی ادامه داد: «بیماران مبتلا به سرطان، افرادی که رادیوتراپی یا شیمی‌درمانی می‌شوند و یا کسانی که با داروهای سرکوب گر سیستم ایمنی تحت درمان هستند نیز لازم است واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند.»

او با تاکید بر ضرورت تزریق دریافت واکسن آنفلوانزا در دوران بارداری، خاطرنشان کرد: «واکسن آنفلوانزا در دوران بارداری بی‌خطر است و حتی مزیت‌های زیادی برای نوزاد در حال رشد در بطن مادر دارد.»

این فوق تخصص بیماری‌های عفونی، با بیان اینکه بیماری آنفلوانزا به‌احتمال زیاد سبب بروز شرایط حادتری در زنان باردار نسبت به سایرین می‌شود، یادآور شد: زنان باردار بدون توجه به سن بارداری، باید برای دریافت واکسن آنفلوانزا اقدام کنند.

عضو کمیته کشوری آنفلوانزا با بیان اینکه تحقیقات و پژوهش‌های علمی حاکی از این است که تزریق واکسن آنفلوانزا به افراد چاق کمک می‌کند تا با تولید بیشتر پادتن در بدن در برابر ویروس این بیماری مقاوم شوند، اظهار کرد: «تمامی افراد چاقی که کاندیدای عمل جراحی لاغری هستند نیز باید قبل از شروع فصل سرد سال اقدام به تزریق واکسن آنفلوانزا کنند.»

او با تاکید بر اینکه بیماران روماتیسمی نیز واکسن باید آنفلوانزا تزریق کنند، گفت: «بیماران روماتیسمی که تحت درمان با آسپرین هستند یا هر کس که به دلیلی آسپرین مصرف می‌کند، توصیه می‌شود این واکسن را تزریق کند.»

مردانی ادامه داد: «دریافت واکسن آنفلوانزا برای پزشکان، کارکنان پزشکی، پرستاران و تمامی افرادی که در خط مقدم ارائه خدمات بهداشتی و درمانی فعالیت می‌کنند، ضروری است.»

او به افرادی که برای کسب و کار و گردشگری به شهرها و استراحتگاه‌های توریستی و یا خارجی سفر می‌کنند نیز توصیه کرد که از واکسن آنفلوانزا استفاده کنند.

عوارض جانبی واکسن آنفلوانزا

عضو کمیته کشوری آنفلوانزا گفت: «واکسن آنفلوانزا با تمام فوایدی که برای محافظت از بدن دارد، عوارض جانبی ناخواسته‌ای را نیز در برخی افراد ایجاد می‌کند که احساس سوزش و خارش در محل تزریق واکسن و یا تب یکی از این عوارض است.»

او افزود: «منع مصرف تزریق واکسن آنفلوانزا به طور کلی وجود ندارد ولی چون این واکسن در لایه‌های تخم‌مرغ تولید می‌شود در افرادی که به تخم‌مرغ حساسیت دارند واکنش حساسیتی ایجاد می‌کند.»

مردانی با اشاره به این باور غلط که تزریق واکسن آنفلوانزا سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند، اظهار کرد: «این واکسن نه تنها موجب تضعیف سیستم ایمنی نمی‌شود بلکه سیستم ایمنی را در برابر ویروس آنفلوانزا تقویت می‌کند و این باور اشتباه که بعد از تزریق ممکن است به سرعت دچار علائم سرماخوردگی شویم اشتباه است؛ چراکه برخی علائم بیماری سرماخوردگی و آنفلوانزا مشابه هم است.»

او افزود: «واکسن آنفلوانزا افراد را در مقابل سرماخوردگی محافظت نمی‌کند چراکه سرماخوردگی توسط باکتری یا ویروس ایجاد شده و ربطی به آنفلوانزا ندارد.»