|

تنگ‌سرخ، سد دو تریلیونی

سدی که جان رودخانه بشار را می‌گیرد

سد تنگ‌سرخ در مرز استان‌های فارس و کهگیلویه‌وبویراحمد در حال ساخت است. دولت نارضایتی و اعتراض‌های مردم را نادیده می‌گیرد. سدی که تاکنون نزدیک به یک تریلیون خرج روی دست کشور گذاشته است.

سدی که جان رودخانه بشار را می‌گیرد

سد تنگ‌سرخ در مرز استان‌های فارس و کهگیلویه‌وبویراحمد در حال ساخت است. دولت نارضایتی و اعتراض‌های مردم را نادیده می‌گیرد. سدی که تاکنون نزدیک به یک تریلیون خرج روی دست کشور گذاشته است. 

 

سدی در مرز فارس و کهگیلویه‌وبویراحمد

 

سد تنگ‌سرخ در مرز بین دو استان فارس و کهگیلویه و بویراحمد در حال ساخت است و بنا به ادعای وزارت نیرو قرار شده این سد، آب شرب، آب مورد نیاز صنایع و کشاورزی شهر یاسوج و شهرستان بویراحمد و همچنین آب شرب شهر شیراز را تامین کند. 

 

سهم هر شهر از سد تنگ‌سرخ

 

پیش‌بینی شده؛ سد تنگ‎سرخ با حجم ۱۲۵ میلیون متر مکعب، برای تنظیم 157 میلیون متر مکعب آب احداث شود. از این مقدار آب تنظیمی، ۵۶ میلیون متر مکعب برای آب شرب شیراز و ۱۰۱ میلیون متر مکعب سهم استان کهگیلویه و بویراحمد است.

از  ۱۰۱ میلیون متر مکعب که سهم کلی کهگیلویه و بویراحمد است، ۲۰ میلیون متر مکعب برای آب شرب یاسوج، ۳۳ میلیون متر مکعب برای کشاورزی بویراحمد و دنا، 13 میلیون مترمکعب برای چهار شهرک‌ صنعتی یاسوج مثل کارخانه سیمان مارگون و برای میدان گازی مختار و همچنین برای تیپ ۴۸ فتح لحاظ شده و طبق ادعاها ۳۵ میلیون متر مکعب آن هم به عنوان حق‌آبه رودخانه بشار در نظر گرفته شده که بنا به تجربه تاریخی معمولا حق محیط زیست نادیده گرفته می‌شود.

 

چقدر خرج سد تنگ‌سرخ شده؟

 

تاکنون شش هزار و ۴۷۰ میلیارد ریال معادل 647 میلیارد تومان برای ساخت سد تنگ‎سرخ هزینه شده و از مهرماه امسال تاکنون دو هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال، معادل 280 میلیارد تومان دیگر هم به این پروژه تزریق شده است. علاوه بر سد، قرار است سامانه انتقال و تونل آب از سد تنگ‌سرخ به شهر یاسوج به طول 28 و نیم کیلومتر ساخته شود. اعتبار لازم برای اجرای این سامانه انتقال آب هم، 7000 هزار میلیارد ریال، معادل 700 میلیارد تومان است.

 

نارضایتی اجتماعی از ساخت تنگ‌سرخ/ روستاهایی که زیر آب می‌رود

 

گفته می‌شود؛ برای ساخت سد تنگ‌سرخ، شش روستا در محدوده مخزن سد تنگ‌سرخ باید جابه‌جا شوند. همچنین در صورت ساخت و تکمیل سد، در این محدوده، 700 هکتار زمین کشاورزی زیر آب می‌رود. اهالی روستاها با ساخت سد مخالفند و حتی مردم تنگ‎سرخ تجمعی را برگزار و‌ به «اجبار» خود برای ترک روستاها و فروش زمین‌هایشان اعتراض کردند.

 

رودخانه بشار و پارک ملی دنا در خطر سدسازی

 

سد تنگ‌سرخ روی سرشاخه رودخانه بشار احداث می‌شود. رودخانه بشار از کوه‌های مرتفع شمال شهرستان ممسنی واقع در استان فارس و ارتفاعات تنگ خرم ناز واقع در مرز نهایی جنوب شرق استان کهگیلویه و بویراحمد سرچشمه می‌گیرد و بعد از عبور از روستای قلات و شهر یاسوج به رودخانه ماربُر می‌پیوندد و رود خرسان تشکیل می‌شود، این رود در نهایت به رودخانه کارون می‌ریزد. رود بشار از کنار پارک ملی و ذخیره‌گاه زیستکره دنا واقع در شمال شرق استان کهگیلویه و بویراحمد که از جمله نقاط پراهمیت محیط زیست ایران و زیستگاه امن حیات وحش است، عبور می‎کند. گفته می‌شود سد تنگ‌سرخ در صورت تکمیل، باعث کاهش میزان دبی آب این رود و به مرور زمان موجب فقر نظام رطوبت منطقه و اضمحلال رویشگاه‌ها و زیستگاه‌های حیات وحش محدوده دنا خواهد شد.

 

نیازی به سد تنگ‌سرخ نیست

کارشناسان و فعالان محیط زیست دو استان فارس و کهگیلویه‌وبویراحمد سد تنگ‌سرخ را منحرف کردن جریان رود بشار و انتقال آب از کهگیلویه و بویراحمد می‌دانند و معتقدند که چرخه طبیعی و اجتماعی استان کهگیلویه و بویراحمد و بخشی از استان چهار محال و بختیاری تا استان خوزستان را مختل و نابود می‌کند، این در حالیست که با اِعمال مدیریت حفاظتی در حوضه‌های هیدرولوژیک و کنترل مصارف آب در استان فارس، نیازی به ساخت این سد نیست.