روند ابتلا به ویروس اچ. آی. وی در کشور تغییر کرد

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق ؛ سیدحسن موسوی چلک امروز، پنجشنبه ۲۵ بهمن در هفدهمین کنگره بین المللی دانش اعتیاد در دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: یکی از مشکلات دارای اولویت در کشور، اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان هاست که در برنامه های مختلف و اسناد و قوانین مختلف از جمله سیاست های کلی مبارزه با مواد مخدر ابلاغی سال ۱۳۸۵، قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب سال ۱۳۸۹، آیین نامه ها و دستورالعمل های متعدد و مستندات قانونی دیگر هم بر توجه به برنامه های کاهش آسیب تاکید و تصریح شده است.

وی تصریح کرد: در بند ششم سیاست های کلی مبارزه با مواد مخدر به صراحت به «ایجاد و گسترش امکانات عمومی تشخیص، درمان، بازتوانی و اتخاذ تدابیر علمی جامع و فراگیر با هدف درمان و بازتوانی مصرف‌کنندگان، کاهش آسیب‌ها و جلوگیری از تغییر الگوی مصرف از مواد کم خطر به مواد پرخطر» تاکید شده است.

برنامه کاهش آسیب در ایران مرهون تلاش سازمان های غیر دولتی است

معاون بهزیستی اظهار داشت: برنامه کاهش آسیب در ایران مرهون تلاش سازمان های غیر دولتی است که بهره گیری از ظرفیت این سازمان ها در قوانین مختلف از جمله سیاست های کلی مبارزه با مواد مخدر نیز مورد توجه قرار گرفته است.

موسوی چلک افزود: در بند نهم سیاست های کلی مبارزه با مواد مخدر ابلاغی سال ۱۳۸۵ بر «اتخاذ تدابیر لازم برای حضور و مشارکت جدی مردم و خانواده‌ها در زمینه‌های پیشگیری، کاهش آسیب و درمان معتادان» تاکید شده است. سازمان بهزیستی هم به استناد قانونی و ماده ۲۶ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۱۳۸۰ مجلس شورای اسلامی و جزء ۸ ماده ۵۷ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور که بهزیستی به عنوان متولی سلامت اجتماعی تعیین شده است به استفاده از ظرفیت سازمان های غیر دولتی همت داشته است.

وی ادامه داد: در برنامه پنجم استراتژیک پیشگیری از عفونت اچ. آی. وی سازمان بهزیستی به عنوان یکی از شرکای اصلی در کنار وزارت بهداشت و ستاد مبارزه با مواد مخدر است.

برنامه های سازمان بهزیستی در حوزه کاهش آسیب اعتیاد

معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در ادامه به برخی از برنامه های بهزیستی در حوزه کاهش آسیب اعتیاد اشاره کرد و گفت: این برنامه ها شامل مرکز گذری، مرکز سرپناه شبانه، سرپناه شبانه، تیم سیار وابسته و مستقل، مرکز سیار موبایل ون و ایستگاه کاهش آسیب (کانکس) است که تمام این فعالیت ها و خدمات با مشارکت موسسات غیردولتی انجام می پذیرد که سپاسگزار تلاش شان هستم و بابت کم وکاستی هایی که در حمایت از آنان داریم، عذرخواهی می‌کنیم.

موسوی چلک تصریح کرد: از آنجایی که طبق آمار ارائه شده توسط سرپرست مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شاهد تغییر روند ابتلا به ویروس اچ. آی. و استفاده از سرنگ آلوده مشترک به سمت روابط جنسی محافظت نشده هستیم و سازمان بهزیستی هم در حوزه اعتیاد به مواد و مخدر و هم زنان آسیب دیده اجتماعی وظایفی به عهده دارد، توجه به برنامه های کاهش آسیب در کنار توجه به برنامه های پیشگیرانه هم دارای اهمیت است.

وی خاطرنشان کرد: در۶ ماهه اول سال ۱۴۰۳ در ۳۵۳ مرکز کاهش آسیب تحت پوشش و نظارت سازمان بهزیستی ۶۸ هزار و ۳۷۷ نفر از خدمات کاهش آسیب استفاده کردند.

دستاوردهای بهزیستی در اقدامات کاهش آسیب

معاون بهزیستی در ادامه به برخی از دستاوردهای سازمان بهزیستی در کنار سایر سازمان ها اشاره کرد و گفت: از جمله این دستاورد ها می توان به ایجاد دسترسی برای محروم ترین گروه های اجتماعی، جلوگیری از رشد سریع شیوع و بروز اچ آی وی، علاوه بر تأثیر بر شیوع و بروز آن، کاهش دیگر عوارض مانند هپاتیت C و کمک به برنامه حذف هپاتیت C از کشور و ایجاد دسترسی بیشتر با تنوع در نحوه ارائه خدمات اشاره کرد.

موسوی چلک، مراکز متنوع و خدمات سیاری و ثابت و تیم سیاری و ایستگاه های کاهش آسیب (کانکس)، خدمات مرتبط با دیگر عوارض بهداشتی رفتارهای پرخطر مانند زخم ها، عفونت های پوستی، عفونت های آمیزشی، سل و اقدامات قابل قبول در زمان های مورد نیاز و بحرانی مانند همه گیری کرونا و افزایش تعامل با نهادهای بین المللی مرتبط و بهره گیری از تجارب و دانش جهانی با رعایت ملاحظات فرهنگی و اجتماعی کشور را از دیگر دستاوردهای بهزیستی در موضوع کاهش آسیب برشمرد.

توسعه حمایت های اجتماعی از افراد و خانواده ها، مشارکت در ترویج انجام تست به صورت داوطلبانه، تربیت نیروی انسانی آموزش دیده، استفاده از ظرفیت گروه های خودیار، همتا و همیار، حضور موثر در سیاستگذاری های مرتبط با برنامه های کاهش آسیب و تولید محتوای مناسب در این حوزه، تقویت برنامه ها بارویکرد اجتماعی محور، تسهیل دسترسی افراد به خدمات، افزایش تعامل با دستگاه های مرتبط داخلی، درگیر کردن خانواده ها در برنامه های کاهش آسیب، توجه به پژوهش‌های مرتبط با برنامه های کاهش آسیب، اجرای رویکرد مدیریت مورد در مددکاری اجتماعی و کار با افراد در برنامه های کاهش آسیب از دیگر دستاوردهای بهزیستی در موضوع کاهش آسیب است که موسوی چلک به آن اشاره کرد.

چالش های بهزیستی در برنامه‌های کاهش آسیب اعتیاد

معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور یادآور شد: بهزیستی هم مانند برخی دیگر از سازمان ها با چالش های در برنامه های کاهش آسیب اعتیاد مواجه است که از جمله این چالش ها افزایش و رشد شدید تورم و افزایش هزینه خدمات، عقب ماندن هزینه سرانه از قیمت واقعی و به روز آن و هزینه هایی مانند مالیات، دیرکرد و تأخیر در تخصیص اعتبارات، کاهش شدید اعتبارات ستاد مبارزه با مواد مخدر، خطر تعطیلی مراکز کاهش آسیب با توجه به موارد بالا و موازی کاری با برنامه ماده ۱۶ روبرو است.

موسوی چلک افزود: دستگیری مراجعان مراکز کاهش آسیب، برهم زدن پاتوق ها و پنهان تر شدن جمعیت هدف، حجم گسترده اعتباری و مالی در هزینه‌کرد مراکز ماده ۱۶، وجود نیازهای متعدد مراجعان و لازم بودن ایجاد شبکه و نظام ارجاع و در نظر گرفتن اعتبار مشخص برای نیازهای اجتماعی و پایه گروه های متعدد و ویژه مانند زنان، کودکان و نوجوانان، گروه های مختلف با رفتارهای پرخطر یا در معرض بیشترین آسیب از دیگر چالش‌های بهزیستی در برنامه‌های کاهش آسیب اعتیاد است.

وی درباره چالش تبعیض در گروه های هدف نیز گفت: انگ و تبعیض در گروه های آسیب دیده موجب اخلال در دریافت خدمات می‌شود.

موسوی چلک، ایجاد مشکل در دسترسی اولیه، نیاز به کار فرهنگی، آموزشی و حمایت گیری و توانمندسازی در گروه های همتا را از دیگر چالش‌های بهزیستی در برنامه‌های کاهش آسیب اعتیاد عنوان کرد.

پیشنهادات معاون بهزیستی برای کاهش آسیب

معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشوردر پایان پیشنهاداتی برای کاهش آسیب اعتیاد ارائه کرد که از جمله آنها می توان به تقویت کمی و کیفی برنامه شناسایی بیماران مثل انجام تست سریع تشخیص HIV در مراکز و توانمندتر شدن موسسات غیردولتی و سمن ها اشاره کرد.

موسوی چلک، ظرفیت‌سازی در سمن ها و ایجاد شبکه، توانایی جذب منابع از نهادها و محل های مختلف، مشارکت بیشتر در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها، اجرا و نظارت، گسترش و تقویت برنامه آموزشی و اجرای کارگاه های آموزشی برای کارکنان مراکز کاهش آسیب و تقویت برنامه های سیار را از جمله راهکارهای کاهش آسیب اعتیاد برشمرد.

وی با اشاره به راه اندازی ۶ ایستگاه کاهش آسیب (کانکس) و راه اندازی ۱۷ مرکز سیار کاهش آسیب (موبایل ون) خواستار همکاری های بیشتر با نهادها و موسسات بین المللی، انجام ارزیابی و ارزشیابی های برنامه های مختلف کاهش آسیب و اولویت بندی و تقویت بر اساس نتایج، توجه بیشتر به مستند سازی و برنامه ها و تجربه نگاری در حوزه برنامه های کاهش آسیب شد.