مهم‌ترین زلزله‌های ۵۰ سال گذشته در خاورمیانه کدامند؟
دهه هفتاد میلادی با یک زلزله بزرگ ۶.۹ ریشتری در منطقه گدیز ترکیه شروع شد که هزار و ۸۶ نفر را کشت و هزار و ۱۷۴ نفر را زخمی کرد. دو سال بعد، همزمان با روز ۲۱ فروردین‌ماه در منطقه قیر و کارزیر استان فارس یک زلزله ۶.۹ ریشتری باعث مرگ پنج هزار و ۱۰ نفر از شهروندان ایرانی شد. این زلزله از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۹۸ به فراموشی سپرده شد.
مهسا مژدهی- بامداد روز دوشنبه ۱۷ بهمن ۱۴۰۱، زلزله‌ای مهیب و ۷.۸ ریشتری، منطقه وسیعی از خاورمیانه را تکان داد و هزاران نفر را به کام مرگ کشید. در حالی که قلعه تاریخی منطقه غازی عینتاب فرو ریخت، برخی از کاربران توییتر در مناطق زلزله‌زده، در صبح حادثه هنوز به اینترنت وصل بودند و از زیر آوار آدرس‌هایشان را برای کمک ارسال می‌کردند. از نظر زمین‌شناسان؛ این زمین‌لرزه شباهت زیادی به زلزله‌ای دارد در سال ۲۵۶ پس از میلاد، این نواحی را با خاک یکسان کرد. در ۵۰ سال گذشته، خاورمیانه تعدادی از شدیدترین زلزله‌های جهان را به خود دیده است.
شروع دهه ۷۰ میلادی و یک زلزله هفت ریشتری
دهه هفتاد میلادی با یک زلزله بزرگ ۶.۹ ریشتری در منطقه گدیز ترکیه شروع شد که هزار و ۸۶ نفر را کشت و هزار و ۱۷۴ نفر را زخمی کرد. دو سال بعد، همزمان با روز ۲۱ فروردین‌ماه در منطقه قیر و کارزیر استان فارس یک زلزله ۶.۹ ریشتری باعث مرگ پنج هزار و ۱۰ نفر از شهروندان ایرانی شد. این زلزله از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۹۸ به فراموشی سپرده شد. در سالگرد این زمین لرزه در سال ۱۳۹۸، ایرانی‌ها اولین یادمان این حادثه را برگزار کردند.
زلزله‌ای با ۵۱ هزار بی‌خانمان
یکی از پرتلفات‌ترین زلزله‌های دهه ۷۰ میلادی، در منطقه چالدران و مرادیه ترکیه رخ داد و سه هزار و ۹۰۰ نفر جان خود را از دست دادند. این زمین‌لرزه برخلاف اغلب زلزله‌ها در ظهر رخ داد اما ۵۱ هزار نفر خانه و زندگی‌شان را از دست دادند.
۲۵ هزار کشته در طبس
زلزله طبس یکی از ویران‌گرترین زلزله‌های دهه ۵۰ شمسی بود. این زمین‌لرزه در شرایطی رخ داد که خبری از هیچ پیش‌لرزه کوچکی نبود. اما بعدها برخی از بازماندگان از تغییر رفتار حیوانات، قبل از واقعه سخت گفتند. زلزله طبس در ساعت هفت و شش دقیقه بعداز ظهر روز ۲۵ شهریور رخ داد و ۷.۸ ریشتر قدرت داشت و می‌توان از آن به‌عنوان شدیدترین زلزله کشور نام برد. تعداد کشته‌شده‌های زلزله طبس بین ۱۵ هزار تا ۲۵ هزار نفر اعلام شده.
یکی از حاشیه‌های زلزله طبس، سقوط یکی از هواپیماهای هرکولس اعزامی از پایگاه هفتم ترابری در فرودگاه دوشان تپه بود که به جان باختن تعدادی از خلبانان و افرادی انجامید که برای کمک به این منطقه اعزام شده بودند.
بامداد تلخ رودبار و منجیل
زلزله ۷.۴ ریشتری رودبار که در رشت، زنجان، مازندران، سمنان، همدان و قزوین هم به مدت یک دقیقه حس شد، رودبار و منجیل را در روز ۳۱ خرداد ۱۳۶۹ با خاک یکسان کرد. این زمین‌لرزه وحشتناک نه تنها جان ۳۱ هزار نفر را گرفت بلکه بیش از نیم میلیون نفر را بی‌خانمان کرد. گفته می‌شود که در آن زمان چهار روستا با ساکنانش کاملا ناپدید شدند. وسعت این زمین لرزه در یکصد سال اخیر بی‌سابقه توصیف می‌شود.
عباس‌کیارستمی کارگردان شهیر ایرانی که پس از این زلزله در منطقه حاضر شده بود، دوفیلم زندگی و دیگر هیچ و زیر درختان زیتون را با الهام از این واقعه ناگوار کارگردانی کرد.
زمین لرزه ۱۹۹۹ ازمیت
زلزله ازمیت با ۱۵ هزار کشته یکی از مرگبارترین زلزله‌های ترکیه به‌حساب می‌آید. این زلزله در ساعت سه و یک دقیقه ۲۶ مردادماه ۱۳۷۸ رخ داد و زمین برای مدت ۵۰ ثانیه برخود لرزید. این زمین‌لرزه راه‌ها را خراب کرد؛ خیابان‌ها ویران شدند و ساختمان‌های زیادی فروریختند. شهرهای شمالی ترکیه در آن روزها شاهد اتفاقی بودند که در تاریخ این کشور سابقه نداشت. مرکز زلزله شهری کوچک با نام گولجوک بود.
وقتی بم لرزید
ساعت پنج و ۲۶ دقیقه بامداد پنجم دی‌ماه سال ۱۳۸۲ بود که بم لرزید و ۳۴ هزار کشته روی دست خاک باقی ماند. این زمین‌لرزه ۶.۶ ریشتر قدرت داشت و مرکز آن شهر بم در استان کرمان بود. زمین ۱۲ ثانیه لرزید و یکی از مرگبارترین زلزله‌های ایران رقم خورد. در آن روزها بم ۹۹ هزار نفر جمعیت داشت. در روزهای نخست رئیس‌شورای شهر بم تعداد کشته‌شدگان را ۵۰ هزار نفر اعلام کرد. ۱۷ سال بعد رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت که تعداد کشته‌شدگان ۳۴ هزار نفر بوده است. در بین آنها نام ایرج بسطامی؛ خواننده سنتی مشهور هم دیده می‌شود.
ایران و ترکیه بالاترین تعداد زلزله‌های ویرانگر در ۵۰ سال اخیر را داشته‌اند. اما سوریه آخرین بار در سال ۱۹۵۶ درگیر زلزله شده بود و پس از نزدیک به هفتاد سال این نخستین بار است که زمین‌لرزه‌ای در این کشور بیش از هزار کشته دارد و حتی برخی روستاها از صحنه جغرافیا حذف شده‌اند.
