پاکستان مسیر رود چترال را تغییر می‌دهد
دولت پاکستان قصد دارد جریان آب رود چترال را در نقطه‌ای که وارد خاک افغانستان می‌شود و به رود کنر می‌ریزد، تغییر داده و آن را به سمت رود سوات منحرف کند.
اقدام پاکستان برای تغییر مسیر رود چترال به جای ورود به افغانستان
رسانه‌های پاکستانی گزارش داده‌اند که دولت این کشور قصد دارد جریان آب رود چترال را در نقطه‌ای که وارد خاک افغانستان می‌شود و به رود کنر می‌ریزد، تغییر داده و آن را به سمت رود سوات منحرف کند. این اقدام می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر منابع آبی و اقتصاد افغانستان داشته باشد و موجب نگرانی در میان مسئولان و کارشناسان این کشور شده است.
برنامه پاکستان برای تغییر مسیر رود چترال
به گزارش روزنامه نیشن، دولت پاکستان در حال انجام مطالعات امکان‌سنجی برای تغییر مسیر رود چترال است. این مطالعات که توسط وزارت منابع آبی پاکستان تأمین مالی خواهد شد، شامل بررسی توسعه وسیع رودهای چترال، سوات و کابل است.
یکی از منابع رسمی پاکستانی اعلام کرده است که هدف این طرح، مدیریت بهتر جریان آب در این رودها و تولید برق با ظرفیت ۲۴۵۳ مگاوات است. با این حال، تغییر مسیر این رودخانه می‌تواند پیامدهای جدی زیست‌محیطی، اقتصادی و سیاسی برای افغانستان داشته باشد.
اهمیت رود چترال و تأثیر آن بر افغانستان
رود چترال که با نام رود کنر نیز شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین منابع آبی افغانستان است که در منطقه مستوج در ایالت خیبرپختونخوا پاکستان سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه در دو نقطه اصلی با سایر رودهای مهم تلاقی پیدا می‌کند:
در غرب چترال با رود مستوج
در جنوب چترال با رود چترال
پس از ورود به افغانستان، این رود به ولایت کنر سرازیر می‌شود و در جلال‌آباد به رود کابل می‌پیوندد. سپس رود کابل از طریق شهرستان مومند بار دیگر وارد پاکستان شده و در ایالت خیبرپختونخوا جریان می‌یابد.
این رودخانه یکی از اصلی‌ترین منابع تأمین آب برای کشاورزی و مصارف شهری در افغانستان است و هرگونه تغییر در مسیر آن، می‌تواند باعث کاهش منابع آبی، خشک شدن زمین‌های کشاورزی و ایجاد بحران آبی در شرق افغانستان شود.
نقض قوانین بین‌المللی توسط پاکستان
نظیم سمون، کارشناس مدیریت آب در افغانستان، با استناد به کنوانسیون ۱۹۹۷ سازمان ملل درباره حقوق استفاده از آب‌های بین‌المللی تأکید کرد که هرگونه تغییر در مسیر رودخانه‌های مشترک میان دو کشور، نقض آشکار قوانین بین‌المللی است.
طبق این کنوانسیون، رودخانه‌هایی که از یک کشور به کشور دیگر جریان دارند، بخشی از یک شبکه آبی بین‌المللی محسوب می‌شوند و هیچ کشوری حق ندارد مسیر این رودها را به‌گونه‌ای تغییر دهد که تأثیر منفی بر کشور همسایه بگذارد.
در صورت اجرای این طرح، پاکستان می‌تواند با واکنش تند افغانستان و حتی سازمان‌های بین‌المللی روبه‌رو شود، چرا که این اقدام برخلاف اصول دیپلماسی آبی و همکاری‌های منطقه‌ای است.
پیامدهای تغییر مسیر رود چترال برای افغانستان
اگر پاکستان مسیر رود چترال را منحرف کند، افغانستان با مشکلات جدی در بخش‌های مختلف مواجه خواهد شد:
کاهش آب ورودی به رود کنر و رود کابل، که می‌تواند باعث بحران آبی در ولایت‌های شرقی افغانستان، به‌ویژه در کنر و ننگرهار شود.
خشک شدن زمین‌های کشاورزی و کاهش محصولات زراعی، که معیشت هزاران کشاورز افغان را به خطر می‌اندازد.
تأثیر منفی بر تولید برق افغانستان، زیرا کاهش جریان رود کابل بر عملکرد نیروگاه‌های برق‌آبی تأثیر مستقیم دارد.
افزایش تنش‌های سیاسی بین دو کشور، چرا که تغییر مسیر آب بدون توافق دوجانبه می‌تواند روابط کابل و اسلام‌آباد را تیره‌تر کند.
واکنش احتمالی افغانستان
اقدام پاکستان برای تغییر مسیر رود چترال، یک چالش بزرگ برای افغانستان خواهد بود. دولت افغانستان می‌تواند با استفاده از مکانیسم‌های دیپلماتیک و قانونی بین‌المللی، مانع اجرای این طرح شود.
انتظار می‌رود که کابل از طریق سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل، بانک جهانی و سازمان همکاری‌های اسلامی، به دنبال جلوگیری از اجرای این طرح باشد.
این اقدام پاکستان می‌تواند موجب افزایش تنش‌های مرزی و دیپلماتیک بین دو کشور شود و اگر گفت‌وگوهای دوجانبه به نتیجه نرسد، ممکن است اختلافات در سطح بین‌المللی مطرح شود.
