حماس: آزادی همه گروگان‌ها فقط در ازای پایان کامل جنگ

در چرخشی درخورتوجه که چشم‌انداز آتش‌بس در غزه را پیچیده‌تر می‌کند، حماس اعلام کرده است‌ دوران توافق‌های موقت و مقطعی به سر آمده و این گروه تنها در چارچوب یک «معامله جامع» حاضر به آزادی تمامی گروگان‌های باقی‌مانده است. شروط این معامله نهایی، صریح و قاطع اعلام شده‌اند؛ پایان کامل و دائمی جنگ در غزه، آزادی تمامی زندانیان فلسطینی در بند اسرائیل‌ و تضمین بازسازی ویرانه‌های غزه.

خلیل الحیه، از چهره‌های ارشد حماس در غزه، در یک سخنرانی تلویزیونی ضمن رد پیشنهاد اخیر اسرائیل برای آتش‌بس موقت، تأکید کرد که گروهش دیگر وارد بازی‌ای نخواهد شد که به گفته او‌ اسرائیل از آن برای پیشبرد اهداف سیاسی خود یعنی «ادامه جنگ و تعمیق قحطی» بهره می‌برد. او تصریح کرد: «حماس بخشی از این روند نخواهد بود‌». این موضع سرسختانه، امیدها برای دستیابی به یک توافق سریع را به‌شدت کاهش داده است.

به باور این مقام حماس، پذیرش آتش‌بس‌های موقت بدون تضمین پایان جنگ، به اسرائیل فرصت می‌دهد تا ضمن تجدید قوا و کاهش فشارهای بین‌المللی، همچنان به هدف نهایی خود یعنی کنترل کامل یا نابودی زیرساخت‌های مقاومت در غزه ادامه دهد، در‌حالی‌‌که بحران انسانی ساکنان نوار غزه روز به روز وخیم‌تر می‌شود. این موضع سرسختانه، امیدها برای دستیابی به یک توافق سریع را به‌شدت کاهش داده و زنگ خطر را برای طولانی‌تر‌شدن جنگ به صدا درآورده است.

این در حالی است که تلاش‌های میانجیگران مصری برای احیای چارچوب توافق آتش‌بس پیشین در ماه ژانویه همچنان ادامه دارد، اما مذاکرات در قاهره عملا به بن‌بست خورده و پیشرفت ملموسی حاصل نشده است. واکنش واشنگتن به این موضع جدید حماس تند بود؛ جیمز هیویت، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، اظهارات الحیه را نشانه‌ای از «بی‌علاقگی حماس به صلح» دانست و بار دیگر هشدار داد که اگر گروگان‌ها آزاد نشوند، این گروه با «واکنش شدید» مواجه خواهد شد.

شکاف میان مواضع دو طرف عمیق به نظر می‌رسد. اسرائیل که پس از آزادی ۳۸ گروگان در ژانویه و توقف مذاکرات در مارس، عملیات نظامی خود را در غزه از سر گرفته، همچنان بر ادامه حملات تا آزادی ۵۹ گروگان باقی‌مانده و «خلع سلاح کامل غزه» اصرار می‌ورزد. در مقابل، حماس آزادی گروگان‌ها را تنها به‌عنوان بخشی از یک راه‌حل نهایی و پایان جنگ می‌پذیرد.

در بحبوحه این بن‌بست دیپلماتیک، شاخه نظامی حماس با انتشار خبری نگران‌کننده، اعلام کرد که پس از حمله ارتش اسرائیل به یک محل اختفا، ارتباط خود را با نیروهایی که مسئول نگهداری «ادان الکساندر»، گروگان اسرائیلی-آمریکایی بودند، از دست داده است. این گروه با انتشار ویدئویی، پیامی هولناک برای خانواده‌های گروگان‌ها فرستاد و تهدید کرد که فرزندانشان ممکن است به صورت «پیکرهایی متلاشی» بازگردانده شوند.

از دیدگاه واشنگتن، اولویت اصلی باید آزادی فوری و بدون قید و شرط گروگان‌ها باشد و گره‌زدن سرنوشت آنها به یک توافق جامع و زمان‌بر، این هدف حیاتی را به تعویق انداخته و مانعی بر سر راه تلاش‌ها برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه ایجاد می‌کند. آمریکا هم‌زمان اسرائیل را نیز برای انعطاف بیشتر تحت فشار قرار داده، اما انتقاد علنی‌اش در این مقطع بیشتر متوجه حماس است.

سازمان‌های بین‌المللی بارها نسبت به وقوع قحطی تمام‌عیار در نوار غزه هشدار داده‌اند، زیرساخت‌های حیاتی نابود شده و بیش از ۸۰ درصد جمعیت 2.3 میلیونی غزه آواره شده‌اند و در شرایطی اسفناک به سر می‌برند.