هرج و مرج دوباره در سوریه؟
به گفته شاهدان عینی و ویدئوهای انتشاریافته، مردان مسلح وفادار به دولت جدید سوریه اعدام‌های میدانی [صحرایی] انجام داده و از «پاک‌سازی» کشور سخن گفته و تصویری وحشتناک از سرکوب بقایای رژیم سابق اسد ارائه کردند که به کشتارهای جمعی انجامیده است. یکی از ساکنان شهر لاذقیه که به‌دلیل نگرانی از امنیت خانواده خود که هنوز در شهر هستند، بدون ذکر نام سخن می‌گفت به «مصطفی سالم» گزارشگر سی‌ان‌ان گفت: «مردان مسلح خانه به خانه به حرکت درآمده و به‌عنوان سرگرمی به مردم و هر کسی که می‌دیدند حمله می‌کردند.» او می‌گوید: «آنها از همه جای سوریه علیه ما اعلام جهاد کردند.» این ساکن لاذقیه که شنبه (۱۸اسفند) پس از ۳۰سال زندگی در آنجا از شهر گریخت، به سی‌ان‌ان گفت که از روز سه‌شنبه (۱۴اسفند) شاهد فراوانی اجساد در خیابان‌ها بوده است. این نشان می‌دهد که عملیات دولت تحریرالشام آن‌گونه که ادعا می‌کنند از روز پنج‌شنبه (۱۶اسفند) شروع نشده، بلکه حداقل به گفته این شاهد از روز سه‌شنبه شروع شده است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق؛ بشیر، یکی دیگر از ساکنان لاذقیه به سی‌ان‌ان گفت: «مردم در حال فرار بودند، آنهایی که نتوانستند بگریزند کشته شدند.» او گفت: «عموی ۷۰ساله‌ام، استاد تاریخ و همسر ۶۰ساله‌اش با خونسردی نیروهای تحریرالشام در خانه کشته شدند. هر دو علوی ساکن شهر بانیاس در استان طرطوس غربی بودند.» بشیر گفت: «من از جان خود و دو فرزندم می‌ترسم.» همچنین «رشا صادق» یک علوی ۳۵ساله، مادر سه فرزند ساکن حمص، به سی‌ان‌ان گفت که در آخر هفته یک تماس تلفنی از شریک تجاری برادرش دریافت کرد و به او گفت که مادر و دو برادرش توسط گروه‌های مسلح وفادار به دولت جدید در بانیاس کشته شده‌اند. او می‌گفت: «من دائما با خانواده‌ام در تماس بودم. آنها به من گفتند که صدای تیراندازی شنیده می‌شود.» او گفت که خانواده‌اش غیرنظامی بودند و طرفدار اسد نبودند.
امنیت همچنان یک چالش بزرگ برای دولت جدید است. علویان سوریه -حدود ۱۰درصد از جمعیت- در رژیم اسد نقش مهمی داشتند. درحالی‌که بسیاری از علوی‌ها از ماه دسامبر سلاح‌های خود را تسلیم کردند؛ اما بسیاری دیگر تسلیم نشده‌اند. ویدئوهای زیادی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد کاروان‌هایی از مردان مسلح به سمت شهرهای لاذقیه و طرطوس در حرکت هستند. یک راوی که کاروان‌های مسلح دولت جدید سوریه را همراهی می‌کرد، می‌گوید: «نبردهای قبلی برای رهایی بود. اکنون این نبرد برای پاک‌سازی (سوریه) است.» در یکی از ویدئوهایی که در شب ضبط شده بود، مردی که در ارتش بود و خسته به نظر می‌رسید، با لهجه مصری گفت: «هی علویان، ما می‌آییم تا شما و آبا و اجدادتان را سلاخی کنیم. همه با اسلحه بیرون می‌روند. ما (قدرت) اهل سنت را به شما نشان خواهیم داد.»
گزارش‌هایی از اقدامات خشونت‌آمیز و دهشتناک نیروهای تحریرالشام منتشر شد. ویدئوهایی که سی‌ان‌ان صحت آنها را تایید کرده، ده‌ها جسد را نشان می‌دهد که در روستای المختاریه درحالی‌که مردم عزاداری می‌کنند، روی زمین افتاده‌اند. در یک ویدئوی دیگر صدایی شنیده می‌شود که قبل از شلیک به بدنی ظاهرا بی‌جان در یک زمین باز می‌گوید: «اینها خوک‌های علوی هستند.» مشخص نیست این تیراندازی کجا و چه زمانی رخ داده است. ویدئوی دیگری که در رسانه‌های اجتماعی سوریه منتشر شد، مردی را نشان می‌داد که لباس نظامی به تن دارد و با موتورسیکلت به سمت خانه‌ای می‌آید و به ساکنان آن می‌گوید: قبل از شلیک، به دوربین به او نگاه کند. مهاجم با خنده می‌گوید: «گرفتمت، آشغال» و قبل از اینکه دوباره به او شلیک کند، می‌گوید: «تو هنوز نمرده‌ای؟ تو هنوز نمرده‌ای.» در یک ویدئوی دیگر، مردی که لباس‌های نظامی به تن دارد از اسیر می‌خواهد که از ساختمان بیرون برود، سپس به او می‌گوید که قبل از مردن مانند سگ واق واق کند. سپس رگبار گلوله به سوی او شلیک می‌شود. این حملات پرسش‌های بزرگی را درباره دولت جدید سوریه ایجاد می‌کند؛ آن هم دولتی که می‌کوشد از پیشینه تروریستی خود فاصله بگیرد.
سوء ظن برابر با مرگ است
«ماسا بشور» هم در گزارش دیروز دوشنبه در «میدل ایست‌آی» به جنبه‌ای دیگر از کشتارهای تحریرالشام اشاره کرد و نوشت، وقتی نیروهای مسلح دولتی وارد خانه‌ای شده و ساکنانش را می‌کشند، اجازه کمک‌رسانی نمی‌دهند تا فرد زخمی جان خود را از دست بدهد. آنها گاهی مانع به خاک سپردن هم می‌شوند. یک شاهد عینی به «میدل ایست‌آی» گفت: «عمه من در روستای بوستان الباشا به همراه همه همسایگانش کشته شد.» این شاهد عینی بدون ذکر نام خود گفت خانه‌ها یکی‌یکی تفتیش می‌شوند و حتی گاهی ماشین‌ها هم از سوی آنها مصادره می‌شود. او گفت: «هر کسی که بخواهد شهر را ترک کند یا حتی مشکوک به نظر برسد، طعمه آتش تحریرالشامی‌ها شده و خونش هدر می‌شود.» برخی از غیرنظامیانی که موفق شدند به پایگاه هوایی حمیمیم که توسط روسیه اداره می‌شود بروند، گروه‌های مسلح در ایست‌های بازرسی منتظر آنها بودند. این شاهد عینی گفت: «اولین سوالی که در ایست‌های بازرسی پرسیده می‌شد این بود: آیا ما علوی هستیم یا خیر؟»
احمد الشرع، رئیس‌جمهور موقت سوریه گفت: «ما باید وحدت ملی و صلح داخلی را حفظ کنیم، می‌توانیم با هم زندگی کنیم.» او افزود: «درباره سوریه مطمئن باشید، این کشور ویژگی‌های بقا را دارد. آنچه در حال حاضر در سوریه اتفاق می‌افتد در چارچوب چالش‌های مورد انتظار است.» یک شاهد عینی می‌گوید: «جنگجویان مسلح غیرنظامیان غیرمسلح از خانوارهای خاص را هدف قرار دادند.» اما این خانوارهای خاص چه کسانی بودند. این شاهد عینی که خواست نامش فاش نشود، افزود: «خانه‌ای که چندین نسل یک خانواده محلی که با نام خانوادگی علی در آن جمع شده بودند، مورد حمله قرار گرفتند. آنها به پای یک دختر و برادر و شوهرش شلیک کردند. اجازه مداوا و کمک ندادند تا از بس خون از آنها رفت جان خود را از دست دادند و تا امروز اجسادشان دفن نشده است.»
فصل هرج و مرج در شام
«کریستینا گلدبام» و «رهام مرشد» هم در گزارشی در نیویورک‌تایمز نوشتند، تیراندازی در سحرگاه روز جمعه (۱۷اسفندماه) در شهر الحفا در سواحل مدیترانه سوریه آغاز شد. در ابتدا، والا، ۲۹ساله ساکن شهر، از تختش به گوشه اتاق آپارتمان طبقه اولش پرید و با صدای شلیک گلوله از پنجره اتاق خوابش به خود آمد. او گفت که وقتی هیاهو بلندتر شد، به سمت پنجره رفت و پرده را کنار زد. در بیرون، ده‌ها نفر از جاده در حال فرار بودند. بسیاری از آنها لباس خواب پوشیده بودند. چهار مرد با لباس‌های سبز لجنی آنها را تعقیب می‌کردند. سپس افراد یونیفرم پوش تیراندازی کردند. در عرض چند ثانیه، چهار نفر از این فراریان روی زمین همچون کاغذ مچاله شدند. او می‌گوید: «من نمی توانستم چیزی را که می‌دیدم باور کنم.» والا که از ترس انتقام خواست تنها با نام کوچکش شناسایی شود، گفت: «من وحشت کردم، وحشت کردم.»
وقتی در سه روز (جمعه، شنبه و یکشنبه) بیش از هزارنفر کشته شوند، باید به عمق بحران پی برد. جرقه بحران داخلی- اگر نگوییم جنگ فرقه‌ای- زده شده است. اگرچه مقامات دولت جدید اتهامات مربوط به ارتکاب جنایات نیروهای امنیتی این کشور را رد کردند. اما افزودند که متعهد به تحقیق درباره اتهامات و پاسخ‌گو ساختن هر کسی هستند که به غیرنظامیان آسیب رسانده است. روز شنبه، بزرگراهی که از دمشق به طرطوس می‌رفت، تقریبا خالی شده بود؛ زیرا مقامات تلاش می‌کردند تمام ترافیک به منطقه ساحلی را مسدود کنند. «شادی احمد خودر» ۴۷ساله، در کنار بزرگراهی که از شمال طرطوس به لاذقیه منتهی می‌شود، نشسته و شاهد عبور آمبولانس یا خودروهای دولتی بود. او گفت که با شدت گرفتن خشونت در روزهای اخیر، خیابان‌های محله او خالی شده و طرطوس را به شهر ارواح تبدیل کرده است. او یک علوی است؛ اما مانند بسیاری در شهر گفت که از وفاداران اسد که علیه مقامات جدید سوریه سلاح به دست گرفته‌اند، حمایت نمی‌کند. او از اینکه نیروهای امنیتی دولت جدید فرقی بین وفاداران اسد و افرادی مانند او قائل نشوند، وحشت داشت.
او می‌ترسید که کشورش در آستانه درگیری بیشتر باشد. نیروهای دولتی در یک ایست بازرسی به رانندگان هشدار می‌دادند که افراد مسلح در حال کمین خودروهایی هستند که در سواحل به سمت لاذقیه حرکت می‌کردند. خودر گفت: «ما در آب کم‌عمق هستیم. هنوز به اعماق نرسیده‌ایم.» همچنین «علی شحه»، یکی از ساکنان ۵۷ساله می‌گوید: «اجساد در خیابان‌ها پخش شده‌اند. وی افزود که مردان مسلح در کمتر از ۱۰۰متری آپارتمانش مستقر شده بودند و به خانه‌ها و ساکنان تیراندازی می‌کردند. او همچنین اشاره کرد که افراد مسلح پس از بازرسی کارت شناسایی ساکنان، آنهایی را که علوی بودند، می‌کشتند.»
پایان عملیات در سوریه
حسن عبدالغنی، سخنگوی وزارت دفاع دولت موقت سوریه روز دوشنبه ۲۰اسفند اعلام کرد عملیات نظامی در غرب این کشور با دستیابی به همه اهداف تعیین‌شده پایان یافته است. خبر پایان عملیات نظامی در حالی اعلام می‌شود که دیده‌بان حقوق بشر سوریه در همین روز گزارش داد که از ۱۶ تا ۱۹اسفند (۶ تا ۹ مارس) ۹۷۳ غیرنظامی در استان‌های طرطوس و لاذقیه سوریه کشته شده‌اند. بیشتر این غیرنظامیان از علوی‌های سوریه بودند. برخی آمارها هم میزان قتل عام‌ها را بالای هزار نفر اعلام کرده‌اند.
