حصر کم‌رنگ شد

درِ آهنین کوچه اختر بعد از 11 سال برداشته شد و این‌گونه امید به رفع حصر محصورین در دولت اصولگرایان قوت گرفت؛ هرچند همچنان محصورین امکان تردد و رفت‌وآمد آزادانه ندارند و اعمالشان تحت نظر نیروهای امنیتی خواهد بود. از این‌رو باید گفت تحقق شعاری که روحانی داد و رئیسی عمل کرد، باعث شد بارقه‌ای از امید به گشایشی در حصر ایجاد شده و علی‌الحساب قدمی تا رفع کامل حصر برداشته شود. در این بین نباید فراموش کرد که مسئله حصر هرگز مسئله اصولگرایان نبوده و حتی برخی از چهره‌های شاخص این جریان، بارها شعار حصر جایگزین مجازات‌های سنگین محصورین است، سر داده‌اند. حال اینکه رسانه‌های اصولگرا خبر از رفع حصر می‌دهند و هم‌زمان از ادامه تحت‌نظر بودن محصورین آن‌هم برای حفاظت‌ از آنها می‌گویند، با آنچه مطالبه برای رفع حصر است تفاوت بسیار دارد، اما همین اقدام هم با استقبال افکار عمومی مواجه شده است.

 برداشتن نرده‌ها، رفع حصر همسایه‌هاست

علی مطهری، نایب‌رئیس مجلس دهم، در گفت‌وگو با «شرق» در تحلیل آنچه‌ به عنوان رفع حصر در رسانه‌های اصولگرا منتشر شده است، گفت: طبق آنچه در توضیح خبر رفع حصر مهندس میرحسین‌ موسوی و زهرا رهنورد منتشر شده، فقط نرده‌هایی که مزاحمتی برای تردد همسایه‌ داشته بعد از ۱۱ سال برداشته شده‌ و درحقیقت خبری از رفع حصر نیست. بنابراین کار مهمی انجام نشده و همان‌گونه که گفته‌اند همچنان اعمال و رفتار آنان تحت نظر است. قاعدتا در این شرایط همه رفت‌وآمدها و اقدامات محصورین با اعمال نظرهای امنیتی همراه خواهد بود.

مطهری با انتقاد از طولانی‌شدن مجازات بدون حکم قضائی محصورین گفت: حصر شاید در یک برهه زمانی خاص که کشور درگیر آشوب و تنش بود به عنوان یک گزینه موقت برای عبور از بحران قابل قبول بود، اما باید به صورت محدود انجام می‌شد. اگر این افراد متهم بودند باید طبق قانون در دادگاهی علنی به اتهاماتشان رسیدگی می‌شد، نه اینکه ۱۱ سال در بلاتکلیفی و مجازات حصر خانگی قرار بگیرند.

مطهری درباره نقش رئیس‌جمهور در رفع حصر خانگی توضیح داد: «اگر آقای رئیسی اراده‌ای برای رفع حصر داشته باشد، با توجه به اینکه سایر نهادهای حکومتی همراه او هستند، احتمال توفیق بیشتری نسبت به آقای روحانی دارد، اما مهم این است که آیا رفع حصر اصلا مسئله ایشان هست یا نه؟! ولی به‌طور کلی رئیس‌جمهور به عنوان‌ مجری قانون اساسی نسبت به این‌ موضوع مسئولیت دارد و نباید اجازه عمل خلاف قانون اساسی را بدهد. اگر ایشان قصد رفع حصر و اجرای قانون اساسی را داشته باشد، شرایط برای او مهیاتر از روحانی است؛ زیرا روحانی دستانش بسته بود».

 ادامه حصر سودی ندارد

احمد زیدآبادی، فعال سیاسی نیز درباره برداشته‌شدن حصار کوچه اختر بعد از 11 سال به «شرق» گفت: «حصری که هست سودی ندارد. 11 سال از ماجرای سال 88 گذشته اما هنوز هیچ تحلیلی در‌این‌باره صورت نگرفته است. اینکه ثمره آن چه بود؟ آیا درست بود یا غلط؟ هیچ تحلیلی درباره آن انجام نشده است. سیستم می‌گوید آنچه را اتفاق افتاده است، نقد کنید. اما تا زمانی که آقایان موسوی و کروبی و خانم رهنورد در حصر باشند، این نقد صورت نمی‌گیرد».

به گفته این فعال سیاسی «حقیقتا در صورتی که حصر برداشته شود هیچ اتفاق بدی نمی‌افتد. البته برخی هم با حصر کاسبی می‌کنند و تمایل دارند این حصر باقی بماند. اما اگر حصر برداشته شود، تازه به مهندس موسوی دسترسی پیدا می‌کنیم و می‌توانیم سؤال کنیم همه حرکت‌هایی که داشتید و حرف‌هایی که زدید، بر اساس تحلیل روشن و برنامه‌ریزی جنبش اجتماعی بوده یا جایی عصبانی شدید و حرفی زدید؟ همه این مسائل در صورتی محقق می‌شود که حصر برداشته شود و این برداشته‌شدن حصر، فضا را تلطیف می‌کند». زیدآبادی با بیان این جمله که «از طرفی هم می‌شود بررسی کرد که خیر و اثرات مثبت سال 88 به چه کسانی رسید؟» توضیح داد: «کل امکانات اصلاح‌طلبان را گرفت و فضا را امنیتی کرد، از طرفی هم به خود اصولگرایان به‌شدت آسیب زد و آنها را به افرادی تبدیل کرد که به هیچ اصولی پایبند نیستند. به بدنه سنتی جامعه هم ضربه سنگینی وارد کرد. یعنی از طرفی به مشروعیت یک جریان ضربه زد و از سویی امکانات جریان دیگر را از آنها گرفت. بنابراین حصر سودی به همراه نداشت و منطق حکم می‌کند هرچه زودتر به صورت واقعی برداشته شود».

 از هرگونه گشایشی در حصر باید استقبال کرد

آذر منصوری، فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز در گفت‌وگو با «شرق» با اشاره به اخبار منتشرشده از سوی خبرگزاری قوه قضائیه مبنی بر «برداشته‌شدن حفاظت فیزیکی» از کوچه اختر، اظهار کرد: «از هرگونه گشایشی در حصر باید استقبال کرد». دبیر‌کل حزب اتحاد ملت با تأکید بر لزوم رفع حصر خاطرنشان کرد: «همه این مطالبات و عوامل نشان از آن دارد که حصر هرچقدر بیشر طول بکشد، تصمیم‌گیری درباره آن سخت‌تر شده و این گره اصطلاحا کورتر می‌شود. با این حال شخصا معتقدم از هر نوع گشایشی در مقوله حصر باید استقبال کرد».

 منصوری در بخش دیگری از اظهاراتش با بیان اینکه برداشته‌شدن در آهنی کوچه اختر به معنای «رفع حصر کامل نیست»، گفت: «رفع حصر زمانی رخ داده که محصورین بتوانند به‌طور آزادانه اظهارنظر کنند، رفت‌وآمد کنند، با افراد دیگر مراوده داشته باشند و در فضایی آزاد از حقوق اجتماعی خود بهره‌مند شوند». او در ادامه در واکنش به خبر خبرگزاری قوه قضائیه مبنی بر تداوم حضور مأموران به جهت مراقبت از محصورین اظهار کرد: «به نظر می‌رسد این بخش از خبر به چهره‌های خودسر اشاره دارد. شاید نگران هستند خودسرها اقدامی انجام دهند و آسیبی به محصورین برسانند حال آنکه محصورین هیچ نگرانی‌ای در این زمینه ندارند».