تبعات قطع گاز لهستان و بلغارستان از سوی روسیه

روسیه رسما اعلام کرد که به‌دلیل خودداری از پرداخت گاز به روبل، صادرات گاز خود را به بلغارستان و لهستان متوقف کرده است و همین امر کافی بود تا قیمت گاز به‌شدت افزایش یابد. شرکت «گاز پروم» روسیه تأکید دارد صادرات به لهستان و بلغارستان به‌طورکامل متوقف شده است و تا زمانی که آنها پول گاز وارداتی را‌‌‌‌‌‌‌‌ به روبل نپردازند، جریان گاز برای صوفیه و ورشو برقرار نخواهد شد. مسکو ماه مارس گذشته هشدار داده بود که کشورهای غیردوست که علیه این کشور تحریم اعمال کرده‌اند، باید پول گاز دریافتی خود را‌‌‌‌‌‌‌‌ به‌جای یورو یا دلار به روبل بپردازند، اما برخی کشورهای اروپایی البته از این مسئله خودداری کرده و این نگاه وجود دارد که مسکو صادرات گاز به آنها را‌‌‌‌‌‌‌‌ هم در صورت عدم پرداخت به ارز ملی روسیه به‌زودی قطع کند. البته مجارستان و اتریش قرار است پول گاز وارداتی را‌‌‌‌‌‌‌‌ به روبل بپردازند و آلمان هم این فرایند را یکی از گزینه‌ها می‌داند. کریل پتکوف، نخست‌وزیر اعلام کرد: «بلغارستان پس از اعلام قطعی گاز توسط شرکت روسی گازپروم، برنامه مشخصی دارد. دولت آمادگی این سناریو را دارد و به‌هیچ‌وجه کاهش گاز مصرفی صورت نخواهد گرفت. وزارت انرژی برنامه مشخصی برای منابع جایگزین دارد. قطع گاز نقض فاحش قرارداد و باج‌گیری برای استفاده از یک طرح غیرقراردادی برای پرداخت به روبل به اشخاص ثالث است که نه عرضه‌ها را تضمین می‌کند و نه بر بلغارها تأثیر می‌گذارد. این اقدامات «باج‌خواهی یک‌جانبه» است». الکساندر نیکولوف، وزیر انرژی بلغارستان نیز مدعی شد هیچ خطری برای محدود‌کردن سطح فعلی عرضه گاز طبیعی برای شهروندان و بخش تجاری وجود ندارد، زیرا کشور، حداقل یک ماه گاز در اختیار دارد. بلغارستان به تمام تعهدات خود براساس قرارداد خود با گازپروم اکسپورت عمل کرده و نقض قرارداد فقط از طرف روسیه است. بلغارستان یک شریک وفادار بلندمدت تحت همین قرارداد است. تا زمانی که من وزیر هستم، بلغارستان تحت فشار و سر خمیده مذاکره نمی‌کند، بلغارستان فروشی نیست. ترانزیت گاز روسیه را که از بلغارستان می‌گذرد و به صربستان و مجارستان می‌رود، متوقف نخواهیم کرد. بلغارستان شریک وفادار همه کشورهای همسایه است. زمانی که ما فرصت داشته باشیم، به همه کشورهای همسایه کمک خواهیم کرد. بلغارستان به‌ مواضع کمیسیون اروپا که از کشورها می‌خواهد هزینه گاز روسیه را به روبل پرداخت نکنند، پایبند خواهد ماند. از آنجایی که تمامی تعهدات تجاری و قانونی رعایت می‌شود، واضح است که درحال‌حاضر گاز طبیعی بیشتر به‌عنوان یک سلاح سیاسی و اقتصادی در جنگ کنونی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شرکت گاز لهستانی (PGNiG) نیز تأیید کرده که شرکت گازپروم به‌طور کامل عرضه از طریق خط لوله یامال را متوقف کرده است. مشتریان این شرکت همچنان سوخت را مطابق با نیاز خود دریافت می‌کنند. قطع گاز، نقض قرارداد است و شرکت حق مطالبه غرامت را برای خود محفوظ می‌دارد و از تمامی ابزارهای قراردادی و قانونی موجود برای این مهم استفاده خواهد کرد. مقامات لهستان در سطوح مختلف اعلام کرده‌اند دیگر حاضر نیستند حتی در صورت صلح روسیه و اوکراین از روسیه گاز تحویل بگیرند. سال گذشته روسیه به لهستان 10.58 میلیارد متر مکعب گاز صادر کرد. لهستان حدود 20 میلیارد متر مکعب گاز در سال مصرف می‌کند. مقامات این کشور پیش‌تر گزارش داده بودند که فرصتی یافته‌اند تا از واردات سوخت از روسیه از طریق خرید گاز طبیعی مایع در آمریکا، قطر و تأمین از نروژ خودداری کنند. اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، اعتقاد دارد لهستان و بلغارستان بعد از قطع واردات گاز از روسیه از همسایگان اروپایی خود گاز دریافت خواهند کرد. گازپروم غول انرژی روسیه کار اشتباهی کرد که صدور گازش را به این دو کشور قطع کرده، تلاش خواهیم کرد تا اطمینان حاصل کنیم که تصمیم گازپروم کمترین تأثیر ممکن را بر مصرف‌کنندگان اروپایی داشته باشد. اقدامی که روسیه اتخاذ کرده بر خود روسیه تأثیر می‌گذارد و به اقتصاد روسیه آسیب می‌زند زیرا آنها خود را از یک درآمد بزرگ محروم کرده‌اند. ما آماده این سناریو بودیم و در حال تنظیم واکنش هماهنگ اتحادیه اروپا هستیم. اروپایی‌ها می‌توانند مطمئن باشند که ما متحد هستیم و در کنار کشورهای عضو (اتحادیه اروپا) تحت تأثیر این تصمیم ایستاده‌ایم. آمارها نشان می‌دهد که 40 درصد از گاز و زغال‌سنگ مصرفی، همچنین یک‌چهارم نفت و محصولات نفتی اروپا از روسیه تأمین می‌شود و این آمار بیانگر وابستگی اروپا به انرژی روسیه است. بنابراین قطع کامل واردات گاز روسیه و جایگزین‌کردن منابع دیگر برای اروپا غیرممکن است. اتحادیه اروپا صرفا می‌تواند وابستگی خود به گاز روسیه را در سال جاری از 40 درصد به 30 درصد کاهش دهد.