|

راهکارهای مقابله با نقض حریم خصوصی کاربران اینترنتی

ر فردی دوست دارد محیط و فضایی داشته باشد که دیگران بدون اجازه‌اش قادر نباشند به آن ورود کنند اما این خواست مشروع و قانونی بارها از سوی افراد حقیقی و حقوقی مورد حمله قرار می‌گیرد.

شرق: هر فردی دوست دارد محیط و فضایی داشته باشد که دیگران بدون اجازه‌اش قادر نباشند به آن ورود کنند اما این خواست مشروع و قانونی بارها از سوی افراد حقیقی و حقوقی مورد حمله قرار می‌گیرد. در سال‌های اخیر نیز با گسترش چشمگیر استفاده از شبکه‌های اینترنتی و افزایش کاربران فضای مجازی این حمله‌ها بیشتر و جدی‌تر شده است، مشکلی که با سد قانون می‌توان از آسیب‌ها و مشکلاتی که ایجاد می‌کند، کاست.

موارد نقض حریم خصوصی

در ادامه باید به مواردی اشاره کنیم که مشمول حریم خصوصی در فضای مجازی شده و ممکن است مورد تهدید یا تعدی قرار گیرد. کم نیستند افرادی که بعد از ورود به فضای مجازی هرگونه فعالیت را حق خود می‌دانند و دست به اعمالی مانند ‎‎‎دسترسی غیرمجاز به داده‌های رایانه‌ای یا مخابراتی نظیر هک ایمیل یا اکانت افراد، شنود غیرمجاز محتوای در حال انتقال در سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی نظیر استفاده از کی‌لاگرها و نرم‌افزارهای شنود چت‌های اینترنتی، دسترسی غیرمجاز به داده‌های سری در حال انتقال در سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده یا تحصیل و شنود آن می‌زنند. همچنین باید بدانید که برابر قانون کشور ما انجام فعالیت‌هایی مانند در دسترس قراردادن داده‎های سری در حال انتقال، نقض تدابیر امنیتی سیستم‌های رایانه‌ای به قصد دسترسی به داده‌ها، حذف یا تخریب یا مختل یا غیرقابل پردازش‌کردن داده‌های دیگری، ازکارانداختن یا مختل‌کردن سیستم‌های رایانه‌ای، هتک حیثیت از طریق انتشار صوت و فیلم تحریف‌شده دیگری به‌وسیله سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، نشر اکاذیب از طریق سیستم‌های رایانه‌ای، فروش یا انتشار یا در دسترس قراردادن گذرواژه یا هر داده‎ای که امکان دسترسی غیرمجاز به داده‎‌‌ها یا سیستم‌‎های رایانه‎ای را فراهم می‎کند و آموزش نحوه ارتکاب جرائم دسترسی غیرمجاز، شنود غیرمجاز، جاسوسی رایانه‌ای و تخریب و اخلال در داده‌ها یا سیستم‌های رایانه‌ای و مخابراتی در فضای مجازی جرم است و قانون برای مرتکبان آن مجازات‌هایی را پیش‌بینی کرده است.

قانون چه می‌گوید؟

حال اگر در فضای مجازی به هر دلیل شخصی حقیقی یا حقوقی وارد حریم شما شد باید بدانید که حمایت‌های قانونی از شما وجود دارد و در اصولی نظیر 19، 20، 22، 40 و 42 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هرگونه تعرض به آبرو و جان و مال و حقوق و مسکن و پیشه و عقائد و اطلاعات خصوصی افراد ممنوع اعلام شده است.

طبق اصل 22 قانون اساسی «حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از هرگونه تعرض مصون بوده» و حکومت و مردم باید به این محدوده احترام گذاشته و متعرض کسی نشوند، بنابر اصل 23 قانون اساسی «تفتیش عقیده ممنوع بوده و هیچ کس را نمی‌توان به صرف داشتن عقیده‌ای مورد تعرض قرار داد». همچنین در قانون جرائم رایانه‌ای و مصادیق محتوای مجرمانه در فضای مجازی حریم خصوصی مورد تأکید و مجازات‌های متفاوتی برای اخلال آن در نظر گرفته شده است. در ماده 1 فصل اول این قانون با عنوان «جرائم علیه محرمانگی داده‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای و مخابراتی» آمده است که «هر کس به طور غیرمجاز به داده‎ها یا سیستم‎های رایانه‎ای یا مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است دسترسی یابد، به حبس از 91 روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج تا 20 میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد». برابر ماده 3 قانون جرائم رایانه‌ای نیز شنود اطلاعات حبس از یک تا سه سال یا جزای نقدی از 20 تا 60 میلیون ریال یا هر دو مجازات، انتشار اطلاعات به صورت غیرمجاز به حبس از دو تا 10 سال، فروش یا افشای اطلاعات به سازمان یا شرکت یا گروهی دیگر به حبس از پنج تا 15 سال را برای خاطی به همراه دارد.

باید بدانید اگر کسی به طور غیرمجاز داده‌های شما را از سیستم یارانه‌تان حذف، تخریب یا غیرقابل پردازش کرده است به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از 10 تا 40 میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می‌شود. همچنین اعمالی مانند واردکردن، انتقال‌دادن، پخش، حذف‌کردن، متوقف‌کردن، دستکاری یا تخریب داده‎های سیستم‎های رایانه‎ای حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از 10 تا 40 میلیون ریال یا هر دو مجازات را به همراه دارد. برابر ماده 10 این قانون نیز مخفی‌کردن داده‌ها، تغییر گذرواژه که مانع دسترسی اشخاص به داده‎های سیستم‎های رایانه‎ای خودشان می‌شود، از 91 روز تا یک سال حبس یا جزای نقدی از پنج تا 20 میلیون ریال یا هر دو مجازات را به همراه دارد. لازم است بدانید که برداشتن داده‌های دیگری بدون اجازه نیز با مجازات پاسخ داده شده است. برابر ماده 12 قانون جرائم رایانه‌ای و مصادیق محتوای مجرمانه در فضای مجازی این افراد به جزای نقدی از یک تا 20 میلیون ریال و در غیر این صورت به حبس از 91 روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج تا 20 میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهند شد. البته در این میان قانون درباره هتک حرمت سختگیرانه‌تر برخورد کرده است و هرکس به وسیله سیستم‎های رایانه‎ای،‌ فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف و آن را منتشر کند، به نحوی که عرفا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از 91 روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج تا 40 میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. اگر این تغییر به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم می‌شود. انتشار تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری و انجام این اعمال به قصد تشویش اذهان عمومی نیز با مجازاتی مشابه پاسخ داده می‌شود.

اگر حریم شما نقض شد

یادتان باشد اگر به هر طریقی در فضای مجازی به حریم خصوصی شما تعدی شد راهکار بسیار ساده است؛ در قدم اول شما می‌توانید به پلیس فتا مراجعه کنید. این پلیس به طور تخصصی به بررسی جرائم اینترنتی می‌پردازد. دادسرای مبارزه با جرائم رایانه‌ای نیز محل مناسبی برای طرح شکایت و احقاق حقتان است. یادتان باشد نفوذ به اطلاعات شخصی و تهدید به افشا و انتشار آن، انتشار آگهی‌های کلاهبرداری اینترنتی، خرید و فروش‌ کالاهای غیرمجاز اینترنتی، فعالیت اقتصادی مجرمانه نظیر شرکت‌های هرمی، تهیه و توزیع اینترنتی مواد مخدر و روان‌گردان‌ها، انجام جاسوسی اینترنتی روی فرد خاص، ایجاد اخلال در سیستم‌های رایانه‌ای شخص حقیقی یا حقوقی، کلاهبرداری و اغفال از طریق جادوگری، رمالی، کف‌بینی و... اگر در بستر فضای مجازی شکل بگیرد همچنین تبلیغ و فروش محصولات جنسی نامشروع و غیرمجاز، مواردی است که کاربران محترم به محض مواجه‌شدن با آنها باید به دادسرای مبارزه با جرائم رایانه‌ای مراجعه کنند.