پاسخ جمعیت امام علی(ع) به نامه وزارت کشور
فلاکت‌های اجتماعی به‌صورت تصاعدی رشد می‌کنند
وزارت کشور در روزهای گذشته در نامه‌ای به جمعیت امام علی خواستار آن شده تا این سازمان مردم‌نهاد، لیست کامل کودکان، زنان و خانواده‌های تحت پوشش خود را به وزارتخانه اعلام کند و تأکید کرده هرگونه کوتاهی و تأخیر در ارائه لیست افراد تحت پوشش و ایجاد مشکل در روند فعالیت آنها بر عهده آن جمعیت است.
وزارت کشور در روزهای گذشته در نامه‌ای به جمعیت امام علی خواستار آن شده تا این سازمان مردم‌نهاد، لیست کامل کودکان، زنان و خانواده‌های تحت پوشش خود را به وزارتخانه اعلام کند و تأکید کرده هرگونه کوتاهی و تأخیر در ارائه لیست افراد تحت پوشش و ایجاد مشکل در روند فعالیت آنها بر عهده آن جمعیت است.
جمعیت امام علی هم در نامه‌ای به این وزارتخانه به درخواست لیست خانواده‌های تحت پوشش خود اشاره کرده است که متولیان امر گویا ارتباط ارگانیک اعضای جمعیت با خانواده‌ها را به ارتباطی مکانیکی تقلیل داده‌اند و عزیزان مورد حمایت جمعیت را در حد یک عدد می‌بینند، نه انسان‌هایی صاحب احساس و فکر و تمام ظرایف روح بشری.
تصور آنها بر این است که خانواده‌های جمعیت، صرفا «یک لیست» هستند و اگر تا امروز این نهاد مردمی پشت و پناهشان بوده، می‌توان این لیست را از فردا وارد یک دستگاه دیگر کرد و کودکان و مادرانی را که در فضای امن و بالنده جمعیت رشد کرده‌اند به‌سادگی به افرادی تازه از راه رسیده و نهادهایی شبه‌دولتی سپرد.
نامه وزارت کشور به جمعیت امام علی
معاون وزارت کشور در خطاب به سازمان مردم‌نهاد جمعیت امام علی در نامه‌ای نوشت:
سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها از ضروریات جامعه امروز در پیشبرد موقت جمهوری اسلامی ایران جهت کمک‌رسانی در حمایت از افراد کم‌برخوردار جامعه می‌باشند، وزارت کشور به‌عنوان متولی اصلی تأسیس و نظارت بر سازمان‌های مردم‌نهاد تلاش دارد در راستای مردمی‌سازی و ایجاد زیرساخت‌های حمایتی جهت توسعه و توانمندسازی تشکل‌ها اقدام کند. با توجه به رسالت اصلی آن جمعیت که مطابق با اهداف مصوب در اساسنامه توانمندسازی نیازمندان بوده است، اینک پیرو صدور دادنامه قطعی انحلال توسط مرجع قضائی این معاونت وظیفه خود می‌داند جهت پیشگیری از ایجاد مشکلات اجتماعی برای افراد تحت پوشش آن جمعیت هماهنگی‌های لازم را با مراجع مربوطه به عمل آورد لذا ضروری است نسبت به ارائه لیست اسامی کودکان زنان و خانواده‌های تحت پوشش آن جمعیت در اسرع وقت به این معاونت اقدام گردد، لازم به ذکر است هرگونه کوتاهی و تأخیر در ارائه لیست افراد تحت پوشش و ایجاد مشکل در روند فعالیت آنها به عهده آن جمعیت می‌باشد.
پاسخ جمعیت امام علی به وزارت کشور
پیرو این نامه وزارت کشور خطاب به جمعیت امام علی(ع) مبنی بر معرفی تمام خانواده‌های تحت حمایت این سازمان مردم‌نهاد، جمعیت امام علی به وزارتخانه نامه‌ای نوشته که در بخشی از آن آمده است:
ادعای احساس مسئولیت و وظیفه‌شناسی درباره سرنوشت شش هزار کودک مورد حمایت جمعیت پس از صدور حکم انحلال این سازمان مردم‌نهاد به درخواست آن وزارتخانه، امر بسیار غریبی است. به‌ویژه آنکه نگاهی مختصر به دادنامه وزارت کشور و موارد مطرح‌شده در رأی دادگاه، نشان می‌دهد درخواست انحلال بدون هرگونه بازرسی جامع و تحقیق منصفانه درباره عملکرد این نهاد صورت گرفته است.
اینکه خانه امید هزاران کودک بی‌پناه را بی‌دلیل ببندی و بعد بخواهی در نقش ناجی به صحنه بازگردی، طنز تلخی است.
با‌این‌حال، درخصوص درخواست مطرح‌شده برای ارائه اسامی و اطلاعات خانواده‌های تحت پوشش جمعیت امام علی جهت ادامه حمایت از آنها به متولی‌گری وزارت کشور، ذکر مطالبی ضروری به نظر می‌رسد.
یک. ما ربع قرن است بنا به حکم وجدان و به دلیل شیفتگی به مرام یتیم‌نوازی مولا علی(ع)، در حاشیه‌های فقیرنشین شبانه‌روز و بی‌منت حضور داریم و ارگان‌ها و آقایانی که به‌صورت رسمی و قانونی و از بیت‌المال مسلمین، مسئولیت حاشیه‌زدایی و فقرزدایی بر عهده‌شان است، در تمام این سال‌ها اغلب غایبان همیشگی بوده‌اند که اگر بودند و مؤثر بودند، اصولا حاشیه‌ای شکل نمی‌گرفت که در خاک حاصلخیزِ آن، فقر و گرسنگی و دیگر فلاکت‌های اجتماعی به‌صورت تصاعدی رشد کند و به حضور جمعیت امام علی نیاز باشد که به شش هزار نفر از میلیون‌ها آسیب‌دیده این حاشیه‌ها امدادرسانی کند؛ شش هزار نفری که حالا نویسندگان این نامه در وزارت کشور برای نجاتشان، ناگهان آستین همت بالا زده‌اند.
دو. در متن نامه آمده که این معاونت، وظیفه خود می‌داند جهت پیشگیری از ایجاد مشکلات احتمالی برای افراد تحت پوشش آن جمعیت، هماهنگی‌های لازم را با مراجع مربوطه به عمل آورد.
برای ما جالب است بدانیم منظور و فهم وزارتخانه محترم از عبارت «مشکلات احتمالی» چیست و آیا اصولا از مصادیق عینی این مشکلات و شدت وخامت آنها اطلاعی دارند؟
به عنوان مثال آیا می‌دانند وقتی کودکی هفت‌ساله، هزینه مواد مخدر والدین خود را هر‌روز با ... تأمین می‌کند، با یک بحران فجیع مواجهیم نه با یک مشکل احتمالی؟! آیا درکی از انگشت‌های جویده‌شده کودکان در کارگاه‌های تفکیک زباله به‌وسیله موش‌ها دارند. اینها نمونه‌هایی از مواردی است که سال‌ها در‌به‌در، در وزارتخانه‌های عریض‌‌وطویل دنبال یک گوش شنوای ایشان بودیم و نتیجه‌ای نگرفتیم.
سه. از همین چند خط متن نامه چنین بر‌می‌آید که مسئولان، تصور و تصویر درستی از کودکان و خانواده‌های تحت پوشش جمعیت ندارند؛ کمترین دانش و بینشی از مددکاری و فعالیت اجتماعی، روشن می‌دارد که ارتباط سازنده با خانواده‌ها بر اساس الفت، اعتماد و شناخت عمیقی شکل می‌گیرد که تنها طی فرایندی حساب‌شده، زمانبر و با فعالیت تخصصی مستمر حاصل می‌شود.
متولیان امر گویا ارتباط ارگانیک اعضای جمعیت با خانواده‌ها را به ارتباطی مکانیکی تقلیل داده‌اند و عزیزان مورد حمایت جمعیت را در حد یک عدد می‌بینند، نه انسان‌هایی صاحب احساس و فکر و تمام ظرایف روح بشری. تصور آنها بر این است که خانواده‌های جمعیت، صرفا «یک لیست» هستند و اگر تا امروز این نهاد مردمی پشت و پناهشان بوده، می‌توان این لیست را از فردا وارد یک دستگاه دیگر نمود و کودکان و مادرانی را که در فضای امن و بالنده جمعیت رشد کرده‌اند به‌سادگی به افرادی تازه از‌را‌ه‌رسیده و نهادهایی شبه‌دولتی سپرد.
چهار. اگر طالبِ آشنایی و سپس حمایت درست از خانواده‌هایی که مورد حمایت جمعیت بودند هستید، با پرهیز از صرف وقت، برای کاغذبازی‌های اداری، آزار «ان‌جی‌اُ»ها و رفتارهای ناپسند با فعالان مدنی، چند روزی از پشت میز خود بلند شوید و در محلاتی که روزگاری قرار بود رنگ تبعیض و فقر از چهره‌شان پاک شود، قدم بگذارید و با مستضعفان و پابرهنگان، یک‌بار هم که شده نه در بحبوحه انتخابات و در حضور دوربین‌ها و رسانه‌ها که با نیت انسانی و اسلامی به گفت‌وگویی حقیقی بنشینید.
نام جمعیت امام علی و خانه‌های ایرانی در مناطق فعالیت این سازمان مردم‌نهاد (که از تمام آنها مطلعید)، به گوش و دل مردم آشناست و به‌سادگی می‌توانید از این مسیر، تمام خانواده‌های مورد حمایت جمعیت را پیدا کنید و کنارشان باشید و تکیه‌گاهشان شوید.
پنج. به‌جز خیل کثیری از اعضا و هواداران جمعیت از سراسر ایران و دنیا، کارشناسان و خبرگان متعددی، به کرات اذعان داشته‌اند که فرایند صدور حکم انحلال جمعیت امام علی، کاملا مبهم بوده و وزارت کشور در به‌تعطیلی‌کشاندن این مجموعه به‌هیچ‌وجه محق نبوده است.
اما چنانچه در‌حال‌حاضر، وزارتخانه تصمیم به اصلاح عملکرد خود و جلوگیری از تضییع زندگی و سرنوشت هزاران کودک مورد حمایت جمعیت گرفته، می‌بایست در مرحله اول تمام موارد ضبط‌شده، شامل آرشیو کامل مستندات تصویری و صوتی ربع قرن فعالیت و آرشیو جامع تمامی مستندات مالی این نهاد مردمی را عودت نماید.
در مرحله بعد، لازم است خسارات مادی و معنوی وارده به مددجویان جمعیت طی این مدت محاسبه و به شکل مناسب و مقتضی جبران مافات گردد.
شش. نکته‌ای را باید مدنظر بدارید که در روال قانونی تعطیلی یک مؤسسه مردم‌نهاد دارای شخصیت حقوقی، گاه تصفیه تمام سخت‌افزارها و انتقال اموال و دارایی‌ها و منابع مالی به دیگر سازمان‌ها، طی پروسه‌ای زمانبر که گاه سال‌ها طول می‌کشد، صورت می‌گیرد.
بدیهی است که ارزش جان و مال و روح و روان شش هزار کودک و خانواده‌هایی که مدت‌هاست به این نهاد مردمی انس گرفته و به آن تکیه کرده‌اند، از اموال و دارایی‌های جمعیت، بسی بیشتر و گران‌بهاتر است؛ بنابراین توقع تحویل‌دادن کلیه اطلاعات به سیستمی که سال‌ها برای حق تک‌تک این کودکان در آن دویده‌ایم، دوستانی که بهترین طرح‌هایشان برای کودک کار، جمع‌آوری است، بر مبنای تجربه قبلی که بوی حسن نیت از آن نمی‌آید، بجا نمی‌باشد.
لذا ضمن تأکید بر اینکه جمعیت این اختیار و حق و مسئولیت را برای خود قائل است که به‌جای معرفی لیست افراد تحت پوشش به وزارت کشور، آدرس مسئولان را به خانواده‌ها و افراد تحت پوشش بدهد و ایشان در صورت انتخاب، برای دریافت حقوق بدیهی خود به مسئولان مربوط مراجعه کنند، جهت نشان‌دادن حسن نیت خود، حاضر است در مرحله اول، فهرستی از پنجاه خانواده مورد حمایت را که نیازهای فوری و حیاتی دارند به آن وزارتخانه ارائه نموده و تا موعدی مشخص، نحوه امدادرسانی وزارت کشور یا نهادهای معرفی‌شده توسط این ارگان را بررسی کند و کارنامه عملکرد آنها را در معرض قضاوت افکار عمومی و متخصصین قرار دهد. چنانچه این عملکرد مثبت باشد، می‌توان در مرحله بعد تعداد بیشتری از خانواده‌ها را جهت دریافت حمایت‌های لازم، معرفی کرد و با یک زمان‌بندی معین، تدریجا تمام خانواده‌های مورد حمایت جمعیت را به ارگان‌ها و سازمان‌هایی با کارایی مناسب، ارجاع داد.
فهرست پنجاه خانواده نخست، پس از اطلاع از جزئیات برنامه‌ها و اقدامات حمایتی مدنظر آن وزارتخانه، از سوی جمعیت امام علی(ع) ارسال خواهد شد.
