پیوند‌دهنده روح و کالبد شهر

شهر موجودی زنده است و باید به آن با رویکردی اجتماعی نگاه کرد. لازمه این نگاه این است که المان‌هایی را که نشان از سرزندگی در آن وجود دارد، در شهر بیافرینیم، از آن حفاظت کنیم و به گسترش‌شان کمک کنیم. امروزه بر کسی پوشیده نست که نیاز به سرزندگی در زندگی شهری امری اجتناب‌ناپذیر است. محققان و پژوهشگران مختلف حوزه علوم اجتماعی درباره زندگی شهری و نیازهای آن سخن گفته‌اند. بخش زیادی از این اظهارنظرها به لزوم رونق در زندگی شهری مربوط است. گروهی روی بروز نمادهای این مسئله در کالبد شهر تمرکز کرده‌اند و عده‌ای دیگر درباره روح شهر و لزوم سرزندگی آن مباحثی را مطرح کرده‌اند. آنچه مهم است، پیوند روح و کالبد شهر با هم است. پیوند این دو وجه شهر است که می‌تواند سرزندگی شهری را معنا ببخشد و جنبه‌های زیست‌پذیری را درون شهر تقویت کند. یکی از عناصری که می‌تواند به زندگی شهری روح ببخشد و آن را با سرزندگی همراه کند، تابلوهای شهری است. تابلوهای شهری بخشی از مبلمان شهری هستند که در همه شهرها قابل مشاهده‌اند. تنوع تابلوهای شهری و رنگ‌آمیزی متنوع آنها می‌تواند موتور محرک دمیدن روح سرزندگی به شهرها باشد. 

یکی از عواملی که کمک می‌کند این حس درون شهروندان تقویت شود، خوانایی تابلوهاست؛ چیزی که موجب می‌شود ارتباط شهروند با شهر و تابلوهای شهری ارتباط پیوسته‌تر و عمیق‌تری شود. خوانایی تابلوها موجب می‌شود سرگشتگی و حیرانی شهروندان کم شود و با کم‌شدن این حس، فرد احساس همدلی و همراهی با فضای شهری دارد. در واقع می‌توان گفت تابلوهای شهری با تنوع گوناگونی که دارند کمک می‌کنند تا یک شهروند شهر را بخواند.

 اینها ابزاری هستند که شهر را برای شهروندان دوست‌داشتنی‌تر، آشناتر و صمیمی‌تر می‌کنند. این تابلوها کمک می‌کند تا شهروندان نوعی همدلی با شهر را احساس کنند. یکی دیگر از کارکردهای تابلوهای شهر موضوع امنیتی است که آنها به شهر و زندگی شهری ما می‌دهند. بهره‌بردن از نورپردازی در تابلوهای شهری می‌تواند امنیت شهری را بالا ببرد. امنیت هم یکی از شاخصه‌هایی است که سرزندگی شهری را بالا می‌برد. تابلوهای شهری همچنین موجب ارتقای کیفیت زندگی شهری می‌شوند. در یادداشت‌های قبلی هم گفتیم که زندگی شهری باکیفیت زندگی‌ای است که در آن فرصت گفت‌وگو و تعامل برای شهروندان ایجاد شده باشد. 

تابلوهای شهری هم در این میان به نوعی گفت‌وگوی ساکن را با شهروندان رقم می‌زنند و این فرصتی است برای ارتقای کیفیت زندگی شهری. برخی محققان و اندیشمندان مطالعات شهری معتقدند تابلوهای شهری در قرن بیستم ظرفیت‌های متناسبی را برای برقراری ارتباط با شهروندان فراهم کرده است. آنها تابلوهای شهری را به نوعی هنر و تجلی منظر شهری دانسته‌اند. به‌طور کلی می‌توان گفت ارتقای کیفی فضای شهری به خاطر دربرداشتن رنگ در داخل این تابلوها، بیش از هر وقتی قابل مشاهده است. ماهیت ذاتی این تابلوها به طراحان شهری این فرصت را می‌دهد که از آنها برای زیبایی شهر هم استفاده کنند.

برخی تابلوها ماهیت آموزشی هم دارند و برخی موضوعات مرتبط با آموزش شهری را می‌توان از طریق آنها به شهروندان ارائه کرد. همچنین تجربه تلویزیون‌های شهری در چند سال اخیر هم که با تجمع مردم برای دنبال‌کردن مسابقات ملی یا باشگاهی همراه بود، نشان می‌دهد این‌دست المان‌ها چه ظرفیتی برای تزریق شادی و نشاط به جهان دارند.

در نهایت می‌توان گفت تابلوهای شهری به نوعی می‌توانند در سطح شهر امنیت‌زایی کنند و زندگی شهری را با کیفیتی بهتر برای شهروندان هموار کنند. باید از این فرصت تزریق نشاط و سرزندگی به شهر استفاده کرد و در طراحی تابلوهای شهری از نهایت ظرفیت و خلاقیت بهره برد. می‌توان گفت تابلوهای شهری نماد ارتباط کالبد با روح شهر هستند.