حضور مربی خارجی خلاف شرع است؟

‌‌احمد عبداللهی‌نژاد، دبیر ستاد امر به معروف اصفهان، چهره‌ای به نسبت جنجالی در دنیای مجازی به‌ویژه در توییتر است. او در ماه‌های اخیر اظهارات تندی نسبت به مسائل اجتماعی و فرهنگی داشته که نقدهای زیادی به جان خریده است. با جست‌وجوی ساده اسم او در این فضا می‌توان به اظهارات تندش رسید؛ ولی چند موردی که از او اخیرا بحث‌های فراوانی به همراه داشته، جملاتش درباره حجاب و رفتاری است که بعضا در شبکه‌های اجتماعی از سوی مخالفان این امر به نمایش درآمده است. به‌طور مشخص او با اشاره به یکی از آخرین موارد در صفحه‌اش نوشت: «در فیلم منتشره دیدیم یک خانم بد‌زبان اقدام به فیلم‌گرفتن از یک خانم محجبه کرده، به او فحاشی و نهایتا او را از اتوبوس بیرون می‌کند. پس یکی از آثار همزیستی با سگ ابتلا به بیماری‌های مشترک از‌جمله هاری است که متأسفانه برخی الان در این مرحله هستند و باید مواظب آنها بود». خطاب قرار‌دادن مخاطب با لفظ «هاری» باعث شد تا بسیاری از چهره‌ها از این روحانی بابت به کار بردن چنین الفاظی حسابی گلایه کرده و او را مورد سرزنش قرار دهند. به غیر از این مورد، بگومگوهای توییتری او با محمد‌جواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات دولت حسن روحانی، هم بازتاب زیادی در فضای مجازی داشت. از آنجا که پرداختن به سایر حوزه‌ها از فضای ورزش فاصله می‌گیرد، جدیدترین اظهارنظر احمد عبداللهی درباره ورزش و به‌طور مشخص، حضور مربی زن خارجی در ایران فضا را باید زیر ذره‌بین برد که تا‌حدودی فضا را متشنج کرده است. عبداللهی هفته گفته با اشاره به حضور یکی از مربیان سرشناس خارجی در رأس کادر فنی تیم هندبال زنان سپاهان، خواست تا با چنین رویه‌ای برخورد شود. او حضور مربی زن خارجی در ایران و بالای سر دختران ایرانی را خلاف شرع و نص صریح قرآن دانست و نوشت: «گماشتن مربی غیرمسلمان بالای سر دختران مسلمان خلاف نص قرآن کریم است. مگر مربی داخلی نداریم که از مربی خارجی استفاده می‌شود؟ هرچه زودتر فولاد مبارکه این بساط را جمع کند. دستگاه‌های نظارتی به این قراردادها هم ورود کنند». اشاره دبیر ستاد امر به معروف اصفهان به مونتسرات پوچه‌دیاز، مربی سرشناس اسپانیایی است که اتفاقا در بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی هم هدایت تیم ملی هندبال زنان ایران را برعهده گرفت. پوچه‌دیاز در دنیای حرفه‌ای ورزش روزمه بسیار خوبی دارد؛ از‌جمله افتخارات این سرمربی در دوره بازیگری می‌توان به کسب ۱۱ قهرمانی لیگ برتر اسپانیا، هفت قهرمانی جام پادشاهی اسپانیا، چهار جام قهرمانی مسابقات ای‌بی‌اف، سه قهرمانی سوپر کاپ اسپانیا، یک قهرمانی و دو نایب‌قهرمانی باشگاه‌های اروپا، یک قهرمانی سوپر‌جام اروپا اشاره کرد. او همچنین سابقه کسب برترین بازیکن لیگ اسپانیا را در چند دوره در کارنامه ورزشی خود دارد. سابقه ۱۹۶ بازی ملی در تیم ملی بزرگسالان اسپانیا، ۲۶ بازی در تیم ملی جوانان اسپانیا، زدن ۷۳۶ گل ملی با تیم ملی بزرگسالان اسپانیا، پنج حضور در مسابقات جهانی، چهار حضور در جام ملت‌های اروپا، کسب عنوان دومین بازیکن برتر دنیا در سال ۲۰۰۴، دو حضور در بازی‌های المپیک (۹۲ بارسلونا و ۲۰۰۴ آتن)، کسب مدال نقره ورزشکار برتر سال اسپانیا از پادشاه اسپانیا از‌جمله مواردی است که در کارنامه ورزشی سرمربی جدید تیم هندبال بانوان سپاهان به چشم می‌خورد. مونتسرات پوچه‌دیاز در عرصه مربیگری نیز موفق به سه قهرمانی لیگ برتر اسپانیا، دو قهرمانی جام پادشاهی اسپانیا، چهار قهرمانی سوپر کاپ اسپانیا و حضور در جام باشگاه‌های اروپا با باشگاه برا برا شده و مربی باشگاه مارورده بوده است. از‌جمله دیگر سوابق پوچه‌دیاز می‌توان به تدریس دوره هندبال ساحلی، سابقه مدرسی موضوع مدیریت و کار تیمی در دانشگاه باسک اسپانیا، تدریس دوره ارشد هندبال و حضور به‌عنوان مدیر فنی آکادمی‌های هندبال و حضور در کمیته ملی المپیک اسپانیا اشاره کرد.

حال چه شده که حضور چنین مربی‌ای با این رزومه پروپیمان تبدیل به معضلی جدی برای ورزش اصفهان یا شاید دبیر ستاد امر به معروف این شهر شده، ریشه در آیه‌ای دارد که احمد عبداللهی در انتهای توییتر انتقادی‌اش نسبت به این مورد داشته است. او در پایان جملاتی که ادعا کرده حضور مربی خارجی بالای سر دختران ایرانی مخالف نص صریح قرآن کریم است، آیه‌ای را ذکر کرده که مورد توجه است. او با نوشتن عبارت پی‌نوشت، اشاره‌ای به آیه مذکور کرده و نوشته است: «وَ لَنْ یَجْعَلَ اللهُ لِلْکافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا». با اشاره به همین مورد می‌توان پی برد که برداشت احمد عبداللهی از آیه مذکور این است که مربی خارجی نباید برای زنان ایرانی به کار گماشته شود. حال، آیا واقعا چنین آیه‌ای اشاره به حضور مربی خارجی در ایران دارد؟ به عقیده دبیر ستاد امر به معروف اصفهان چنین است. با‌این‌حال، از آیه مذکور تفاسیر مختلفی صورت گرفته که از آن به‌عنوان نفی سبیل نام برده شده است. با بررسی متونی که درباره این آیه منتشر شده، این‌طور آمده است که «مفهوم قاعده نفى سبیل این است که خداوند در قوانین و شریعت اسلام هیچ‌گونه راه نفوذ و تسلط کفار بر مسلمانان را باز نگذارده و هر‌گونه راه تسلط کافران بر مسلمانان را بسته است. پس در هیچ شرایطى تسلط کفار بر مسلمانان جایز نیست (موسوی‌بجنوردی، سید‌حسن، القواعد الفقهیة، محقق، مهریزی، مهدی، درایتی، محمد حسن، ج 1، ص 187 – 188، قم، ‌نشر الهادی، چاپ اول، 1419ق.)».

بحثی که با توجه به این مورد در‌این‌میان صورت می‌گیرد، این است که آیا دبیر ستاد امر به معروف اصفهان، سرمربی زن خارجی را «کافر»ی دانسته که قرار است بر مسلمانان (دختران ایرانی) مسلط شود؟ این دیگر به قضاوت احمد عبداللهی برمی‌گردد که با اشاره به همین آیه، نمی‌توان تصور کرد او منظوری دیگر داشته است.

در جایی دیگر در تفسیر چنین موضوعی آمده است که «یعنی مسلمانان نباید رویکردی را دنبال کنند که نتیجه‌اش تسلط کفار بر آنان باشد؛ اما اینکه در عمل چه رخ خواهد داد، باید گفت آنچه تضمین شده است، پیروزی همیشگی منطق خداجویان است؛ اما ممکن است در دنیای مادی، کافران برتری‌هایی نیز نسبت به مسلمانان به دست آورند. در همین راستا در روایتی، «سبیل» در این آیه شریفه به معناى حجّت و منطق دانسته شده است؛ امام رضا (ع) می‌فرماید: «مقصود از این فرموده خدا «وَ لَنْ یَجْعَلَ اللهُ لِلْکافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا» این است که خدا از براى کافر بر مؤمن حجتى قرار نداده است؛ یعنى کافر نمی‌تواند مؤمن را در منطق ایمانی او مغلوب کند و او را دلیلى نباشد که به سبب آن ظفر یابد با‌وجود‌این حق‌تعالى از کفاری خبر داده است که پیامبران را به ناحق کشتند و چنین قتلی ناقض نفی سبیل نیست؛ ‌زیرا قاتلان نتوانستند از لحاظ منطقی بر آنان چیره شوند (شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا (ع)، محقق، لاجوردی، مهدی، ج ‌2، ص 204، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1378ق.)».

ناگفته پیداست که دوباره اعتراض دبیر ستاد امر به معروف اصفهان نسبت به حضور سرمربی زن خارجی در این شهر به معنی کافر‌پنداشتن او‌ست که خود می‌تواند محلی برای بحثی تازه باشد. البته این تنها ایراد موجود نیست؛ چون احمد عبداللهی در شرایطی به حضور مربی خارجی برای تیم دختران هندبال این شهر اشاره کرده و خواسته با او برخورد شود که در همین اصفهان، سرمربی تیم فوتبال مردان سپاهان هم خارجی است و اینجا اشاره‌ای به حضور او یا دیگر مربیان مرد نشده است. اینجاست که باید پرسید آیا منظور آیه مذکور فقط متوجه زنان است و مردان از این دایره خارج می‌شوند؟

این برای اولین بار نیست که عده‌ای از روحانیون با اشاره به این آیه قرآنی از آن تفسیر حمایت از ایرانی را دارند. پیش‌از‌این حجت‌الاسلام‌والمسلمین کاظم صدیقی امام جمعه موقت تهران، ۲۱ مهرماه 1391 منظور از این آیه را حمایت از «کالای ایرانی» توصیف کرده بود. او حمایت از تولید و تولیدگران را راه برون‌رفت از مشکلات اقتصادی عنوان کرده و گفته بود توجه به تولید و مصرف داخلی و تولید ملی امر ولایت و دستور دین و خواست قرآن است؛ آیه «وَ لَن یَجْعَلَ اللّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً» بر این اصل تأکید دارد که امت اسلامی در امور مختلف زیر سایه شوم کفار قرار نگیرند و کفار بر مسلمانان استیلای اقتصادی، نظامی و فرهنگی نداشته باشند. مسئله حمایت از تولید و تولیدکنندگان تاکتیک جنگی و رمز حیات و زندگی ماست و ما از دولت می‌خواهیم به خود بیاییم و این مسئله را به‌عنوان یک جهاد و دفاع مورد توجه قرار دهد و کالاهای ایرانی مرغوب را وارد بازار کند.

مسئله‌ای که دبیر ستاد امر به معروف اصفهان به آن اشاره کرده، فارغ از اینکه با آیات قرآن قابل تفسیر باشد یا نه، به نظر می‌رسد تقویت‌کننده نظریه‌ای است که رفته‌رفته کار را برای حضور خارجی‌ها در ورزش ایران سخت‌تر کرده و محدودیت‌های بیشتری نسبت به آنها اعمال شود. این اتفاق در شرایطی در شرف رخ‌دادن است که پیش‌از‌این از ورود خارجی‌ها به فوتبال ایران جلوگیری شده بود؛ ولی در دولت کنونی چنین محدودیتی برداشته شده و خارجی‌های بیشتری به ورزش ایران به‌ویژه در زمینه فوتبال

وارد شده‌اند.