پایان کار یک سفیر جنجالی

‌شرق: خبرها حکایت از پایان کار لوان جاگاریان، سفیر جنجالی و پرحاشیه روسیه در ایران دارد. آن‌گونه که سه‌شنبه کاظم جلالی در توییتی گفته قرار است که به‌زودی سفیر جدید روسیه عازم تهران شود. در این راستا سفیر ایران در مسکو می‌نویسد: «با الکسی ددوف دیدار داشتم. او به‌زودی به‌عنوان سفیر جدید روسیه در ایران شروع به کار خواهد کرد. هر دو طرف تأکید کردیم که روابط ایران و روسیه در یکی از بهترین دوران تاریخی خود به سر می‌برد. از تلاش‌های لوان جاگاریان، سفیر قبلی روسیه سپاسگزارم و برای الکسی ددوف آرزوی توفیق دارم».

او که خواهد رفت و او که خواهد آمد

سفیر جدید روسیه در تهران، الکسی یوریویچ ددوف متولد ۱۹۶۰ است و در سال ۱۹۸۲ از مؤسسه دولتی روابط بین‌الملل مسکو فارغ‌التحصیل شده و از همان سال در وزارت خارجه شوروی مشغول به کار شده است. ددوف چندین مأموریت در وزارت خارجه روسیه و همچنین نمایندگی‌های این کشور در خارج از کشور روسیه داشته است. این دیپلمات روس با ایران بیگانه نیست؛ چرا‌که او به مدت پنج سال از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹ معاون سفیر روسیه در ایران بوده است. او سپس در وزارت خارجه روسیه در بخش آسیا مشغول به کار شد و تا سال ۲۰۱۳ در وزارت خارجه روسیه مشغول به فعالیت بود.

ددوف سپس به‌عنوان سفیر روسیه در پاکستان فعالیت‌های دیپلماتیک خود را در اسلام‌آباد آغاز کرد و از سال ۲۰۱۳ به مدت شش سال در پاکستان به‌عنوان رئیس نمایندگی این کشور مشغول به فعالیت شد. او در سال ۲۰۱۵ به مرتبه درجه یک سفیر تام‌الاختیار ارتقا پیدا کرد.

لوان سیمونی جاگاریان 65‌ساله که در دانشگاه دولتی روابط بین‌الملل روسیه تحصیل کرده، نزدیک به ۱۱ سال است به‌عنوان سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار فدراسیون روسیه در تهران حضور دارد. او ۲۲ آذر ۱۳۹۰ استوارنامه خود را تسلیم محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری اسبق کرد. طبق شنیده‌ها جاگاریان علاوه بر آنکه مسلط به زبان فارسی است، به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، ارمنی و گرجی هم سخن می‌گوید. این دیپلمات روس پیش از ایران در کشور‌های فارسی‌زبان دیگری مانند افغانستان و تاجیکستان فعالیت کرده است. این دومین باری بود که جاگاریان در تهران حضور داشت و قبلا هم به‌عنوان دبیر اول سفارت روسیه در ایران حضور داشته است.

جاگاریان و عملکردش

جاگاریان در مدت حضورش در تهران چندان بی‌حاشیه نبود. سفیر فدراسیون روسیه در تهران بارها با اقدامات تحریک‌آمیز خود شائبه مداخله مسکو در امور داخلی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را تقویت می‌کرد تا جایی که بیم خدشه‌دارشدن استقلال سیاسی و دیپلماتیک کشور وجود داشت. آخرین مورد آن به مصاحبه جاگاریان با روزنامه «شرق» بازمی‌گردد. مواضع او در آن گفت‌وگو با واکنش‌های مختلف داخلی و خارجی همراه بود. از بدهی ایران به روسیه درباره نیروگاه اتمی بوشهر گرفته تا تلاش غرب برای ترویج فرهنگ همجنس‌گرایی و... .

در ادامه همین گفته‌های جنجالی جاگاریان با روزنامه «شرق»، در نشست هفتگی ۲۹ تیرماه سخنگوی وزارت خارجه، ناصر کنعانی در پاسخ به سؤال خبرنگاری مبنی بر اینکه سفیر روسیه در تهران به‌تازگی در مصاحبه با روزنامه «شرق» مدعی شده که غرب می‌خواهد همجنس‌گرایی را در ایران ترغیب کند و آیا این‌گونه اظهارنظرها از سوی سفرای برخی از کشورها از‌جمله سفیر روسیه در ایران با توجه به اظهارنظرهای پیشین او نوعی مداخله در امور داخلی ایران نیست، با توجه به اینکه این روزها شاهد برخورد گشت ارشاد با زنان در ایران هستیم و آیا برخوردهای این‌چنینی براساس این‌گونه دخالت‌ها و اظهارنظرها صورت می‌گیرد، تصریح کرد: «ما قطعا انتظار نداریم که سفرای محترم خارجی مقیم در تهران در موضوعات و مسائل داخلی ایران اظهار‌نظر کنند یا مداخله‌ای داشته باشند. وزارت خارجه حتما نسبت به این‌گونه موضوعات و مسائل حساسیت دارد و بر مبنای مسئولیت‌ها و وظایف ذاتی خود عمل می‌کند».

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: «ما باید تلاش کنیم که از دامن‌زدن به موضوعاتی که می‌تواند موجب بروز حواشی غیرضروری در مناسبات ما با همسایگان و کشورهای منطقه شود، خودداری کنیم و تلاش کنیم که با نگاه واقع‌بینانه به قضایا نگاه کنیم». سخنگوی وزارت خارجه خطاب به خبرنگار پرسش‌کننده گفت: «من باید اظهارات آقای جاگاریان را دقیق بخوانم و ببینم نظر ایشان چه میزان با آنچه شما مطرح کردید، انطباق دارد و اجازه می‌خواهم که فضای جلسه را تبدیل به قرائت بیانیه سیاسی علیه دیگر کشورها نکنید».

پیش از این مصاحبه جارگایان با روزنامه «شرق» و آن گفته‌های جنجالی‌اش، او با اقدامات دیگری حساسیت افکار عمومی در ایران را علیه خود و روسیه به‌شدت افزایش داده بود؛ حضور بر سر قبر آلکساندر گریبایدوف و ادای احترام به او در بهمن 1400، گرفتن عکس یادگاری معنادار با سایمون شرکلیف، سفیر انگلستان در بالکن سفارت روسیه، در مرداد 1400 که با آن حالت نشستن این دو و مکان عکس به نوعی یادآور عکس یادگاری معروف رهبران شوروی، بریتانیا و آمریکا (استالین، چرچیل و روزولت) به‌عنوان اشغالگران ایران در اوج جنگ جهانی دوم در همان بالکن بود، توصیه اسفندماه سال گذشته به خبرنگاران ایرانی برای به‌کار‌بردن واژه «عملیات ویژه نظامی» روسیه در اوکراین به جای استفاده از عباراتی مانند جنگ، حمله، تجاوز و...، همگی حکایت از آن دارد که جارگایان اگر‌چه در راستای منافع روسیه در ایران به‌درستی عمل کرده است؛ اما عملکردش در تهران در یک دهه گذشته برای ایران و ایرانی‌ها قابل قبول نیست. حال باید دید که ددوف هم پا جا پای جاگاریان خواهد گذاشت یا خیر؟