در جلسه غیر علنی خانه ملت چه گذشت
رویکرد نمایندگان به صدای معترضان
بررسی ناآرامیها و اعتراضات اخیر در سطح کشور پس از فوت مهسا امینی، دختر 22ساله سنندجی در مقر پلیس، از مهمترین موضوعات مورد بررسی نمایندگان در اولین جلسه بعد از تعطیلات یکهفتهای مجلس در جلسات غیرعلنی و علنی روز گذشته مجلس بود.
بررسی ناآرامیها و اعتراضات اخیر در سطح کشور پس از فوت مهسا امینی، دختر 22ساله سنندجی در مقر پلیس، از مهمترین موضوعات مورد بررسی نمایندگان در اولین جلسه بعد از تعطیلات یکهفتهای مجلس در جلسات غیرعلنی و علنی روز گذشته مجلس بود. روز یکشنبه وزیر کشور، فرمانده نیروی انتظامی و همچنین نماینده سپاه به مجلس آمدند تا درخصوص اتفاقات و ناآرامیهای اخیر به مجلسیها گزارش بدهند تا آنها هم در جریان اتفاقات قرار بگیرند. البته علاقه برخی نمایندگان به شعاردادن و تجمع در صحن مجلس بیش از وقتگذاشتن برای بررسی دقیق وقایع و آسیبشناسی آنچه درحال رخدادن است، بود؛ فضایی که نشان میدهد هنوز مجلس میان مسئولیت خود در قبال شهروندان و شنیدن مطالبات جامعه تراز مناسبی برقرار نکرده یا شاید در مقابل آن مقاومت میکند. درحالیکه انتظار میرفت نمایندگانی که خود را وکلای ملت میدانند، به مطالبات شهروندان در خانه ملت توجه کنند تا بهدرستی آنها را به بخشهای اجرائی حاکمیت منتقل کنند و با مرزبندی دقیق همه اعتراضات و انتقادات را به پای اغتشاش و موجسواری دشمنان ننویسند.
توضیح مجلسیها درباره جلسه غیرعلنی
از آنجایی که جلسه غیرعلنی بود، سیدنظام موسوی، سخنگوی هیئترئیسه مجلس، درباره نشست غیرعلنی مجلس برای اتفاقات و ناآرامیهای بعد از فوت مهسا امینی به خبرنگاران توضیحاتی داد. او بیان کرد که مجلس شورای اسلامی بنا دارد فضای بیان اعتراضات را قانونمند، روشنتر و صریحتر کند تا مرز اعتراض و اغتشاشات روشن شود.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس هم در نطق پیش از دستور خود با بیان اینکه توطئههای دشمن باعث نمیشود ما وظایفمان را نسبت به شهروندانمان فراموش کنیم، در موضعگیری که نه سیخ بسوزد و نه کباب، اینطور گفت: «همانطورکه قبلا هم توسط مسئولان هر سه قوه مطرح شد، چرایی و چگونگی جانباختن خانم مهسا امینی باید با جدیت، پیگیری، نتیجه بهصورت رسمی اعلام و با هر قصور و تقصیر احتمالی به تناسب خطا و بدون هیچ اغماضی، برخورد شود».
وی افزود: «بسیاری از کسانی که در ابتدا انتقاد کردند، هدف براندازانه نداشتند اما دیدیم، خارجنشینان، علیه امنیت مردم با هدف براندازی نظام، دست به تحریک و عملیات برای آشوب و اغتشاش زدند. مسئولان امنیتی کشور باید مقتدرانه با همه کسانی که مخل امنیت مردم هستند، برخورد کنند».
رئیس مجلس درعینحال گفت: «باید توجه کنیم که هر اقدامی با هر روشی و با هرانگیزهای که باعث شود مردم در مقابل مردم قرار بگیرند، تضعیف انسجام اجتماعی و در جهت خواست دشمن است و باید از آن پرهیز شود».
قالیباف با نادیدهگرفتن بخشی از مطالبات هم که از حذف گشت ارشاد سخن میگویند، افزود: «ساختارها و شیوه اجرای گشت امنیت اخلاقی باید بهگونهای اصلاح شود تا این قبیل اتفاقات دوباره تکرار نشود. اینجانب در حدود اختیارات خود این مسئله را پیگیری خواهم کرد».درعینحال رئیس مجلس خطاب به معترضان گفت: «از همه کسانی که اعتراض دارند، درخواست میکنم که اجازه ندهند اعتراضشان بهجای اصلاحخواهی، رنگوبوی ضدامنیتی و براندازی پیدا کند تا پیگیری اصلاح موردمطالبه آنها به حاشیه نرود».البته برخی نمایندگان اگرچه معتقدند باید از نیروی انتظامی که حافظ امنیت کشور است حمایت شود اما از طرفی اعتقاد دارند که باید صدای مردم هم در اعتراضات شنیده شود.
احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز در مجلس در توضیح کلیات جلسه غیرعلنی روز گذشته مجلس به «روزنامه شرق» گفت: «جمعبندی جلسه غیرعلنی مجلس به این سمت رفت که بالاخره جمهوری اسلامی همواره در معرض تهدید است و این تهدید تمامشدنی نیست و هر اتفاقی میتواند مورد سوءاستفاده دشمنان قرار گیرد. بنابراین وقتی مورد سوءاستفاده قرار گرفت چه فجایعی که به بار نخواهد آورد».
علیرضابیگی بیان کرد: «در این جلسه همچنین تأکید شد که ضرورتا باید از نیروهای مدافع امنیت کشور دفاع کنیم و به آنها احترام بگذاریم. ضمن اینکه انتظار این بود که جمعبندی صورت بگیرد از این جهت که بتوانیم مانع از تکرار این اتفاقات شویم که میتواند موردسوءاستفاده دشمنان قرار بگیرد».
این نماینده مجلس درعینحال با انتقاد از نگاه یکسویه همکارانش نسبت به ماجرا گفت: «آنچه دراینباره استنباط کردم این بود که نمایندگان حساسیتشان بیشتر روی تهدیداتی بود که در درگیریها و اغتشاشات ایجاد شده است. اما این سؤال مطرح است که آیا این موضوع آخرین موضوع خواهد بود یا اینکه دشمن ممکن است از هر موضوعی برای مخدوشکردن چهره انقلاب استفاده کند؟ چه کارهایی باید انجام شود که این اتفاقات نیفتد؟». او با اشاره به لازمه توجه به خواست و مطالبه مردم و دیده و شنیدهشدن خواست بحقشان گفت: «امیدوارم زمانی متصور باشد که اداره کشور با محوریت مردم اتفاق بیفتد. ما به خواست و اراده مردم احترام بگذاریم و اگر رقابتی هم وجود دارد نه در این شرایط تسویهحساب کنیم بلکه پای صندوق رأی با هم به رقابت بپردازیم. اگر این اتفاق نیفتد چارهای نداریم جز اینکه چکاچک شمشیرها را تجربه کنیم».
جلسه غیرعلنی یکشنبه برای شنیدن بود نه تصمیمگرفتن
غلامرضا منتظری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس هم در توضیح جلسه غیرعلنی روز گذشته مجلس به «شرق» گفت: «مجلس بر اساس وظیفه نظارتی خود باید جزئیات اتفاقات را بداند و مطلع شود و به وظیفه نظارتی خود عمل کند. در این جلسه وزیر کشور و فرمانده نیروی انتظامی گزارش دادند و کمیسیونهای مجلس به دستور رئیس مجلس مسئول بررسیهای جدیتر دراینباره شدند. کمیسیون فرهنگی موظف شد دستگاههای فرهنگی کشور را بخواهد و از آنها پرسشگری کند که اشکال کار کجاست؟ نه فقط در این مورد خاص بلکه هنوز جوانان و نوجوانانی داریم که قانع نشدهاند و باید دید مشکل کار کجاست؟». این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در پاسخ به اینکه آیا مجلس صدای مطالبات مردم را شنیده است؟ گفت: «بله شنیده است. در این جلسه قرار بوده ما بشنویم و قرار نبوده تصمیمی بگیریم. تصمیمها را در کمیسیونهای تخصصی میگیریم و آقای قالیباف محول کرد که کمیسیونهای تخصصی کار را شروع کنند. یکشنبه اولین جلسه غیرعلنی کمسیون فرهنگی را داشتیم و به موضوع میپردازیم. تصمیم نیاز به مباحث علمی و بررسی بیشتر دارد». او همچنین توضیح داد که فرصت جلسه دو ساعت بود و موافقان و مخالفان مباحث را مطرح کردند تا موضوعات پیشبینیپذیر باشند. منتظری که یکی از پنج نمایندهای بود که به قید قرعه در این جلسه صحبت کرده است، گفت: «در صحبتهایم در جلسه غیرعلنی گفتم که باید در قانون پیشبینیپذیر باشیم. اگر پیشبینیپذیر باشیم، جامعه کنترل میشود و شخص متوجه میشود اگر فلان مسیر را اشتباه برود با چه خطرات و مجازاتی روبهرو خواهد شد».
حاکمیت باید نوع تعاملش با جوانان را تغییر دهد
علاوه بر نمایندگان نامبرده، جلیل رحیمیجهانآبادی، نماینده تربتجام نیز دراینباره به «شرق» گفت باید صدای انتقاد جامعه شنیده شود. او نسل جدید را نسلی آگاه و رشدیافته خواند که باید به مطالبات بحقش از سوی حاکمیت پاسخ مثبت داده شود.
رحیمیجهانآبادی در توضیح جلسه غیرعلنی بیان کرد: «درجلسه غیرعلنی صحبتهای خوبی پیرامون آسیبشناسی این موضوع و نحوه برخورد پلیس با مردم، آسیبشناسی گشت ارشاد و نحوه اطلاعرسانی و نگاهی که برخی به بستهشدن فضای مجازی دارند، مطرح شد که آقای قالیباف دفاع خوبی داشت و دیدگاههای کارشناسی خوبی مطرح کرد. البته در عمل باید دید چه خروجیای خواهد داشت». این نماینده اصلاحطلب با ابراز نگرانی از وضعیت ناآرامیها و اعتراضات اخیر گفت باید صدای مردم شنیده شود. رحیمیجهانآبادی با بیان اینکه «گفته میشود 95 درصد بازداشتیها و کسانی که در این تجمعات و اعتراضات حضور دارند زیر 40 سال دارند، برای من درد بزرگی است»، افزود: «این افراد معترض زیر 40 سال یعنی آینده جامعه ما چراکه ما تا ابد نه نماینده مجلس هستیم و نه مسئولان همیشه در رأس امورند و این نسل باید کشور را اداره کنند». این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تأکید کرد: «به نظرم برای اینکه حاکمیت راحتتر بتواند با این نسل صحبت کند، باید نحوه تعاملش را با آنها عوض کند. باید بنشینیم و با این جوانان صحبت کنیم و خواستههای معقول و منطقی آنها در چارچوب قانون را بپذیریم و عملیاتی کنیم. در بخشی هم که امکانپذیر نیست، قانعشان کنیم؛ چراکه این نسل جدید نسلی نیست که به آنها بگوییم این سیاست است و شما باید اطاعت کنید. آنها چراهای زیادی دارند که اگر به این چراهای جوانان پاسخ درست و منطقی ندهیم، کشور آسیب جدی میبیند». این نماینده دو دوره مجلس تصریح کرد: «باورم بهعنوان یک معلم این است که جامعه ایران یک جامعه عاقل، بالغ، رشید، آگاه و تحصیلکرده و یکی از بهترین جوامع پیشرو در خاورمیانه است. لیاقت این جامعه گفتوگو و اعتماد بیشتر است، باید با این نسل گفتوگو کنیم و به آنها اعتماد داشته باشیم و خواستههایشان را برآورده کنیم. البته آنها هم باید تنگناهای نظام را درک کنند و کشور را در شرایط حساس که مورد طمع دشمنان است، قرار ندهند».