حملات موشکی روسیه به کی‌یف در واکنش به انفجار پل کریمه
خشم تزار
پس از آنکه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، انفجار پل کریمه را یک حمله تروریستی از سوی اوکراین اعلام کرد، انفجارهای مهیبی کی‌یف و چند شهر دیگر اوکراین را به لرزه درآورد
پس از آنکه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، انفجار پل کریمه را یک حمله تروریستی از سوی اوکراین اعلام کرد، انفجارهای مهیبی کی‌یف و چند شهر دیگر اوکراین را به لرزه درآورد. حملات جدید روسیه به کی‌یف شدیدترین حملاتی بودند که از روزهای ابتدایی جنگ به پایتخت اوکراین انجام شده است. به گزارش شاهدان، از میان دود غلیظی که به آسمان بلند می‌شد، می‌شد دید که به بسیاری از خودروها و ساختمان‌ها آسیب وارد شده است. بسیاری از ساکنان کی‌یف به سمت پناهگاه‌ها فرار کرده‌اند و نیروهای اوکراینی خیابان‌های مرکزی کی‌یف را بسته‌اند.
به گزارش رویترز، نیروهای امداد و نجات به کمک‌رسانی به مصدومان پرداختند و به گفته یک سخنگوی خدمات اورژانس، این انفجارها به کشته و زخمی شدن تعدادی از مردم منجر شده است. در لویو، ترنوپیل و ژیتومیر در غرب اوکراین و همچنین در دنیپرو واقع در مرکز این کشور، نیز وقوع انفجارهایی گزارش شده است. پوتین روز یکشنبه در واکنش به حمله به پل کریمه گفت که این انفجار یک اقدام تروریستی با هدف از‌بین‌بردن زیرساخت‌های غیرنظامی مهم بود. او در یک ویدئو اعلام کرد: «این کار را سرویس‌های ویژه اوکراین طراحی و اجرا کردند». اوکراین مسئولیت این انفجار را نپذیرفت؛ اما آن را جشن گرفت. پس از آن، مقام‌های ارشد روسیه با ادعای اینکه نیروهای ویژه اوکراین به همراه شهروندان روسیه و دیگر کشورها در انفجار پل کریمه دست داشتند، گفت این کمیته پیش‌تر مسیر کامیون حامل مواد منفجره را که از بلغارستان، گرجستان، ارمنستان، اوستیای شمالی و کراسنودار (منطقه‌ای در جنوب روسیه) عبور کرده بود، شناسایی کرده است.
هم‌زمان میهایلو پودولیاک، از مشاوران ارشد ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، در حساب کاربری خود در توییتر بدون اینکه بخواهد مسئولیت این حمله را مستقیما برعهده کی‌یف قرار دهد، نوشت: «کریمه، پل، آغاز. همه چیزهای غیرقانونی باید تخریب شوند و هر‌آنچه دزدیده شده، باید به اوکراین برگردانده شود و روس‌ها باید همه مناطقی را که اشغال کرده‌اند، تخلیه کنند». روسیه از پل کرچ (کریمه) که در سال ۲۰۱۸ افتتاح شد، برای انتقال تجهیزات نظامی ارتش خود که در اوکراین می‌جنگند، استفاده می‌کند. روس‌ها خواستار واکنش سریع کرملین شدند.
پل کریمه مسیر اصلی ارتباطی بین کریمه و روسیه است و نمادی است از کنترل این کشور بر شبه‌جزیره کریمه که در سال ۲۰۱۴ روسیه آن را اشغال و به خاک خود اضافه کرد. این پل ۱۹ کیلومتری طولانی‌ترین پل در سراسر اروپا و مهم‌ترین مسیر ارسال تدارکات و تجهیزات از روسیه به کریمه و از آنجا به جنوب اوکراین است؛ بنابراین تخریب آن برای اجرای نقشه‌های پوتین در اوکراین مشکلات فراوانی به وجود خواهد آورد. در پی این اتفاق و خشم پوتین از اوکراین، حمله جدیدی نیز به زاپوریژژیا انجام شد. الکساندر استاروخ، فرماندار این منطقه واقع در جنوب شرقی اوکراین، گفت که گلوله‌باران روسیه در طول شب یک آپارتمان را در شهر زاپوریژژیا ویران کرد. به گفته مقام‌های این منطقه، در این حمله دست‌کم یک نفر کشته شد و پنج نفر زخمی شدند. حملات پیش از سپیده‌دم دوشنبه سومین حمله موشکی روسیه به ساختمان‌های مسکونی این شهر در چهار روز گذشته است. زاپوریژژیا که نیروهای روسی هرگز آن را تصرف نکردند، پایتخت یکی از چهار منطقه نیمه‌اشغالی است که روسیه ادعا می‌کند در ماه جاری به روسیه ضمیمه شده‌اند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، حملات جدید روسیه را محکوم کرد و این کشور را «شیطان مطلق» خواند. او در یک پیام ویدئویی، با انتقاد از کشتار غیرنظامیان اوکراینی گفت: «این ضربه‌ها عمدی‌اند. هر کسی که دستور را صادر و هر کسی که آن را اجرا می‌کند، می‌داند چه چیزی را هدف قرار داده است». روسیه هدف قراردادن غیرنظامیان را رد می‌کند. ولادیمیر روگوف، یکی از مقام‌های روسیه، مستقر در زاپوریژژیا، ادعا کرد که نیروهای اوکراینی خودشان با اهداف تبلیغاتی، شهر را گلوله‌باران کرده‌اند.
روسیه از آغاز سپتامبر در میدان نبرد با شکست‌های بزرگی مواجه شده است. نیروهای اوکراینی در خطوط مقدم به ارتش روسیه حمله کرده و سرزمین‌هایی در شمال شرق و جنوب را پس گرفته‌اند. پوتین در پاسخ به این تلفات، بسیج صدها هزار نفر از نیروهای ذخیره، الحاق سرزمین‌های اشغالی و تهدید مکرر به استفاده از سلاح هسته‌ای را در برنامه خود قرار داد. بر‌اساس گزارش تازه سرویس‌های اطلاعاتی بریتانیا، نیروهای روسی تلاش‌های خود را بر تصرف شهر باخموت در شرق متمرکز کرده و در هفته گذشته تا دو‌کیلومتری این شهر پیشروی کرده‌اند.
ولادیمیر پوتین حملات موشکی گسترده روز گذشته کشورش به زیرساخت‌های انرژی در اوکراین را تأیید کرد. پوتین همچنین تأکید کرد کی‌یف در صورت «حمله اوکراین به روسیه» باید منتظر پاسخ‌های فوری و «سخت» باشد.
رئیس‌جمهوری روسیه تأیید کرد که این حملات در واکنش به انفجار پل ارتباطی با شبه‌جزیره کریمه صورت گرفته که او بار دیگر از آن به‌عنوان اقدامی تروریستی یاد کرد. ولادیمیر پوتین در این زمینه تصریح کرد: «به پیشنهاد وزارت دفاع و مطابق با برنامه ستاد کل، حملات گسترده‌ای با سلاح‌های دوربرد با دقت بالا علیه زیرساخت‌های انرژی، نظامی و ارتباطی اوکراین انجام شد». بنا به تأیید مقامات اوکراینی، به دنبال حمله به زیرساخت‌ها و تأسیسات انرژی در این کشور برق بسیاری از مناطق قطع شده است.
دمیتری مدودف، معاون اول نخست‌وزیر روسیه، هم در پایان نشست شورای امنیت ملی این کشور اعلام کرد که حملات روز گذشته به اوکراین نخستین مرحله از حملات پیش‌بینی‌شده است. مرد شماره دو شورای امنیت ملی روسیه و رئیس‌جمهوری سابق این کشور با تأکید ضمنی بر ادامه‌داربودن این حملات خواستار برچیده‌شدن کامل قدرت سیاسی در اوکراین شد.
واکنش اتحادیه اروپا
بروکسل ساعاتی پس از حملات موشکی روسیه به اوکراین که به گفته کی‌یف علاوه بر خسارات فراوان چندین کشته و زخمی بر جا گذاشت، این حملات را محکوم کرد. اتحادیه اروپا همچنین حملات روز گذشته روسیه به غیرنظامیان در اوکراین را مصداق بارز «جنایات جنگی» اعلام کرده است. سخنگوی دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این زمینه تصریح کرد: حملاتی که روسیه علیه غیرنظامیان در اوکراین انجام داد، شبیه «جنایت جنگی» است که عاملان آن باید «پاسخ‌گو» باشند.
پیتر استانو، سخنگوی دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا، همچنین از الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهوری بلاروس، خواست که اجازه ندهد از قلمرو کشورش به‌عنوان پایگاهی برای انجام حملات موشکی به اوکراین استفاده شود. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز گفته است که از این حملات روسیه به غیرنظامیان در اوکراین شوک‌زده است. بورل در توییتی با اشاره به کمک‌های نظامی جدید به اوکراین نوشت: «چنین اقداماتی در قرن بیست‌و‌یکم جایی ندارد. من این حملات را به شدیدترین شکل ممکن محکوم می‌کنم. ما در کنار اوکراین هستیم. حمایت نظامی بیشتر اتحادیه اروپا در راه است».
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، هم ضمن ابراز نگرانی شدید نسبت به حملات گسترده موشکی روسیه به اوکراین قول داد که کشورش کمک‌های نظامی بیشتری در اختیار کی‌یف قرار دهد. مکرون در گفت‌وگوی تلفنی با ولودیمیر زلنسکی بر حمایت کامل خود و کشورش از اوکراین تأکید کرد و وعده داد تا در پاسخ به نیازهای مطرح‌شده از سوی کی‌یف کمک‌های نظامی بیشتری به این کشور ارسال کند. رئیس‌جمهوری فرانسه پیش‌تر نیز از تلاش کشورش برای تأمین کمک‌های نظامی به ارزش صد‌میلیون یورو خبر داده بود. ولودیمیر زلنسکی پیش‌از‌این گفت‌وگوی تلفنی نیز از رهبران فرانسه و آلمان خواسته بود که در واکنش به این حملات پاسخی سخت به روسیه بدهند. پاریس همچنین حملات موشکی روسیه به اوکراین را «جنایت جنگی» توصیف کرده است. کاترین کولونا، وزیر امور خارجه فرانسه، ضمن محکوم‌کردن شدید این حملات تصریح کرد: «هدف قراردادن عمدی مردم غیرنظامی جنایت جنگی است».
اهمیت پل کریمه
انفجار روز شنبه باعث فروریختن بخشی از پل کرچ (پل کریمه) شد که روسیه را به شبه‌جزیره اشغالی کریمه اوکراین متصل می‌کند؛ حمله‌ای که هم مسیر تدارکات ارتش روسیه و هم نماد قدرت روسیه در این منطقه را مورد اصابت قرار داد. گذرگاه کریمه شامل دو پل جاده‌ای و ریلی است که بر روی تنگه کرچ قرار دارد و روسیه در طول تهاجم نظامی به اوکراین از آن برای انتقال تجهیزات نظامی ارتش خود استفاده می‌کند. بر‌اساس ویدئوهای منتشر‌شده، انفجار یک کامیون بمب‌گذاری‌شده موجب احتراق مخازن سوخت قطار عبوری از پل ریلی کرچ شد و این انفجار بخشی از این گذرگاه را تخریب و مسیر ارتباطی روسیه را قطع کرد.
این انفجار ساعاتی پس از جشن تولد ۷۰سالگی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، رخ داد. پوتین شخصا حامی مالی ساخت پل کریمه بود و پیمانکار ساخت آن نیز دوست دوران کودکی او بود. ساخت این پل در سال ۲۰۱۴ و پس از اشغال کریمه آغاز و در سال ۲۰۱۸ از سوی پوتین افتتاح شد. او پس از تأمین بودجه ۳.۲۵ میلیارد یورویی ساخت پل کرچ، سوار بر یک کامیون از روی آن عبور کرد و بی‌توجه به محکومیت ساخت این پل از سوی قدرت‌های بین‌المللی آغاز به کار آن را جشن گرفت. پل کریمه از آن پس به‌عنوان مظهر اصلی و ملموس تحقق شعار و وعده رئیس‌جمهوری روسیه برای اشغال اوکراین و ضمیمه آن به خاک روسیه تبلیغ و شناخته شده است.
اما حمله به پل کریمه که اوکراین هنوز مسئولیت آن را برعهده نگرفته، افزون بر ضربه به علایق شخصی پوتین، استفاده از مهم‌ترین راه ارتباطی روسیه با اوکراین را با مشکل مواجه کرد؛ چرا‌که به باور کارشناسان، بازسازی بخش‌های آسیب‌دیده این پل می‌تواند چندین ماه طول بکشد؛ در‌حالی‌که بسیاری از روس‌های حامی پوتین پل کرچ را نمادی از نفوذ مسکو در منطقه می‌دانند، بسیاری از اوکراینی‌ها این پل را نماد اشغالگری روسیه می‌دانند. براساس‌این برخی از مقام‌های اوکراینی و مردم این کشور با انتشار پیام‌هایی در شبکه‌های اجتماعی از رخداد این حادثه ابراز خرسندی کردند. روسیه در سال ۲۰۱۴ شبه‌جزیره کریمه اوکراین را به دنبال برگزاری یک همه‌پرسی ضمیمه خاک خود کرد.
کی‌یف متعهد شده است که کریمه اشغالی را از روسیه پس بگیرد و تخریب پل آن گام مهمی برای تحقق این هدف به‌شمار می‌رود. همچنین، اخلال در مسیر تدارکات ارتش روسیه می‌تواند راه را برای پیشروی نیروهای اوکراینی در سایر مناطق اشغالی به‌ویژه خرسون هموارتر کند. افزون بر معادلات جنگی، کی‌یف معتقد است که ساخت پل کریمه به محیط زیست منطقه آسیب وارد کرده و سدی در مقابل عبور کشتی‌های بزرگ از دریای آزوف به سمت دریای سیاه است.
