اصرار بر موازی کاری

نورا حسینی: یکی از نخستین لایحه‌هایی که شهرداری تهران به شورای شهر ارائه کرد، لایحه «اصلاح ساختار معاونت برنامه‌ریزی، توسعه سرمایه انسانی و امور شورای شهرداری تهران» بود. لایحه‌ای که مدت‌ها برای طرح در صحن شورای شهر انتظار کشید و در پایان سال گذشته تمامی این لایحه به جز یک بند به تصویب رسید.

در بند «د» این لایحه شهرداری درخواست ایجاد یک سازمان جدید در شهرداری را که زیر نظر مستقیم شهردار فعالیت کند ارائه کرده بود؛ سازمان فناوری‌های نوین و نوآوری‌های شهری که برخی از اعضای شورای شهر با ایجاد آن مخالف بودند و معتقد بودند سبب موازی‌کاری‌های زیادی در شهرداری می‌شود.

بررسی این بند بخش زیادی از زمان نخستین جلسه شورای شهر تهران در سال 1401 را به خود اختصاص داد و در نهایت شهردار خود برای دفاع از ایجاد این سازمان به صحن آمد. او 45 دقیقه از طرح دفاع کرد. اما دفاعیات او در صحن به نتیجه نرسید. زمانی که مشخص شد رأی‌گیری به جواب مثبت شورای شهر ختم نمی‌شود و هنوز ابهامات شورای شهر در این رابطه باقی است، قرار شد در جلسه‌ای هم‌اندیشی دوباره بررسی‌ها ادامه پیدا کند.

 مشخص نیست در این جلسه چه پرسش‌هایی مطرح و چه پاسخ‌هایی شنیده شده که سرانجام شهردار تهران توانست مجوز ایجاد این سازمان را با رأی ناپلئونی از شورا بگیرد. مخالفان ایجاد این سازمان جدید در شهرداری معتقد بودند که در تمام معاونت‌ها وظیفه فناورى نو در حال انجام است و این‌گونه تمام وظایف معاونت‌ها دچار اختلال می‌شود؛ به گفته آنها در این سال‌ها در اجراى بسیاری از طرح‌ها و اقدامات بر اساس فناورى‌ها و نوآورى‌ها عمل شده و اگر بخواهیم این وظایف را از معاونت‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌ها بگیریم به‌هم‌ریختگى و آشفتگى را در شهردارى تهران شاهد خواهیم بود.

یکی دیگر از دلایل مخالفت با ایجاد این سازمان فربه‌ترشدن شهرداری تهران بود. به گفته اعضای مخالف، شهرداری تهران تنها سازمانی است که دو سازمان مشابه با وظایف مشابه و بعدا با وظایف متقاطع خواهد داشت.

مشخص نبود با ابهامات زیادی که درخصوص ایجاد این سازمان وجود داشت چرا شهردار تهران این‌گونه اصرار به ایجاد سازمان فناوری‌های نوین و نوآوری‌های شهری می‌کرد، انتقادهایی که همچنان در جریان تصویب اساسنامه این سازمان هم به چشم می‌آید و تکرار می‌شود. از زمانی که بررسی این اساسنامه در دستور کار شورای شهر تهران قرار گرفته دو جلسه می‌گذرد و تنها سه بند آن با تغییرات به تصویب رسیده که نشان می‌دهد همچنان ابهامات مطرح‌شده از روزهای ابتدایی وجود دارد. شهردار تهران در جریان دفاع از اساسنامه باز هم خود به صحن شورا آمد و از اساسنامه پیشنهادی حمایت کرد.

ناصر امانی عضو شورای شهر تهران در این خصوص به «شرق» می‌گوید:‌ ما از ابتدا مخالف این سازمان بودیم و به ایجاد آن رأی ندادیم و تأکید داشتیم که این سازمان ضرورتی ندارد، اما در صحن شورای شهر ایجاد این سازمان رأی آورد و قرار بر این شد که اساسنامه‌اش را به شورا بیاورد که پس از کش‌وقوس‌های فراوان و بعد از چند ماه رفت و برگشت میان شهرداری و کمیسیون‌های داخلی شورا این اساسنامه در دستور کار قرار گرفته، تلاش ما این است که اساسنامه‌ای که مصوب می‌شود شفاف باشد و جملات کلی و قابل تفسیر در اساسنامه نیاید.

به گفته این عضو شورای شهر تهران، یکی از نگرانی‌های جدی حفظ و بالندگی سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران است که قدمتی تاریخی دارد و خدمات زیادی در همه دوره‌ها به شهرداری تهران کرده است.

او ادامه می‌دهد:‌ یکی از نگرانی‌های ما این است که با تأسیس سازمان فناوری‌های نوین نکند سازمان فناوری که کار اصلی آمار و اطلاعات و هم توسعه زیرساخت‌ها و تأمین سخت‌افزار شهرداری بر عهده او بوده و نرم‌افزارهایی که ایجاد کرده و بسیاری از فعالیت‌های شهرداری بر بستر همان نرم‌افزارها سوار است، تضعیف شود و ما آنچه را داریم از دست بدهیم.

دو جلسه از زمانی که اساسنامه این سازمان در صحن در حال بررسی است گذشته و تنها سه بند را مصوب کردیم و نگران هستیم که کلی و قابل تفسیر باشد که برخی از اعضا هم به آن اشاره کردند. 

از طرفی این سازمان برای شهرداری هم بسیار مهم است و شهردار تهران خود از تک‌تک بندها دفاع کردند. حالا که ایجاد سازمان جدید رأی آورده، تلاشمان این است که آسیبی به مأموریت‌های سازمان فناوری اطلاعات وارد نشود و برای همین نیز بندی را مصوب کردیم که سازمان جدید به‌هیچ‌عنوان حق ندارد وارد فعالیت‌هایی شود که به اساسنامه سازمان فناوری و اطلاعات شهرداری ارتباط پیدا می‌کند.

 همچنین این سازمان در محدوده تهران و در محدوده مدیریت شهری فعالیت کند. به نظر می‌آید تلاش این است که سازمان را از حالت مدیریت شهری خارج و حتی آن را به زیست‌بوم فناوری کل کشور وصل کنند که ما با این مخالف هستیم. معتقدیم آنچه در معاونت فناوری ریاست‌جمهوری اتفاق می‌افتد این سازمان آن نقش را در شهرداری تهران ایفا کند، اما این اساسنامه موافق و مخالف دارد و برخی از بندها با اختلاف یک رأی مصوب می‌شود.

امانی درخصوص اینکه قرار بود این سازمان ساختار کوچکی داشته باشد که به نظر نمی‌آید این‌گونه باشد هم توضیح می‌دهد:‌ وقتی وظایف و مأموریت‌های این سازمان در اساسنامه را می‌بینیم مشخص است که وزنه سنگینی را بر عهده این سازمان می‌گذارند که در لایحه اولیه خیلی سنگین‌تر هم دیده شده بود و ما در شورا آن را جمع و خلاصه کردیم.

در جلسات شورای شهر تهران تلاش زیادی شد که کارکردهای این دو سازمان تداخلی نداشته باشند، با وجود نزدیکی عملکرد این دو سازمان چرا شورای شهر حاضر به پذیرش ایجاد یک سازمان جدید شده است؟

 سید جعفر تشکری‌هاشمی رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در پاسخ به این پرسش به مخالفت‌هایی که در زمان تصویب این سازمان جدید شده بود اشاره می‌کند و به «شرق» می‌گوید:‌ اگر به مذاکراتی که در جریان تصویب کلیات این سازمان انجام شده رجوع کنید. ما در آن زمان به صراحت گفتیم که بدون ایجاد تشکیلات جدید هم می‌توانیم به انتظارات جدید هم در همین ساختار موجود جواب دهیم اما به هر شکل 21 عضو دارد و اکثریت به این جمع‌بندی رسیده‌اند که به سازمان جدید رأی بدهند. هرچند ما گفتیم این سازمان جدید مداخله در کار سایر سازمان‌های شهرداری است و دوباره‌کاری و هم‌پوشانی‌های بسیار زیاد و ابهامات زیادی هم وجود دارد اما با وجود همه انتقادها که چیزی مصوب کنیم که گره‌ای از گره‌های زندگی مردم را باز کند و معتقد بودیم این مصوبه مشکلات زیادی در درون شهرداری ایجاد می‌کند اما به هر شکل ایجاد این سازمان رأی آورد.

آن زمان شهردار تهران در دفاع از ایجاد سازمان جدید گفته بود قرار نیست خیلی عریض و طویل شود و گستردگی و جذب آن‌چنانی نیرو داشته باشد و تنها یک هدایتگر و تسهیلگر است. تشکری‌هاشمی درخصوص تحقق این وعده شهردار با توجه به اساسنامه‌ای که در حال بررسی است می‌گوید: معتقدم که این سازمان بسیار فربه دیده شده و لباس بسیار گشادی برای یک سازمان است و تنوع مسئولیتی زیادی دارد و در جلساتی که بحث شده تنها سه ماده مصوب شده که اصلاحات نسبتا خوبی هم روی آنها انجام شد اما احتمال و موازی‌کاری‌ها و دوباره‌کاری‌ها، تداخل وظایف و ضعیف و رقیق شدن سایر واحدها در انجام وظایفشان وجود دارد که حتما در این میان شهرداری زیان خواهد کرد.

رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران معتقد است که بندها به گونه‌ای تصویب شود که برای یک شهر هوشمند تسهیلگر باشند، تداخل با وظایف باقی واحدها به وجود نیاورند و باعث تضعیف مأموریت واحدهای دیگر شهرداری نشوند و تشکیلات عریض و طویل دیگری ایجاد نشود و جذب نیروی جدید و گستردگی که مغایر با کوچک‌سازی شهرداری باشد، اتفاق نیفتد و در آخر انتظار داریم بعد از آنکه اساسنامه این سازمان را به تصویب رساندیم بتوانیم مسائل عمده شهرداری را با آن حل‌وفصل کنیم و در دومینویی قرار نگیریم که بعد از تصویب کلیات و بندهای اساسنامه حالا دنبال ساختار و جذب نیرو و بودجه و... باشیم و دومینووار ما را به دنبال خود بکشد.